Badania krwi: dlaczego trzeba je wykonywać w ciąży i u niemowląt? [WYWIAD]
Badania krwi to badania łatwe, ale niezwykle ważne. Dają odpowiedzi na wiele pytań i pozwalają na wprowadzenie odpowiedniego leczenia. W przypadku kobiet w ciąży i noworodków badania krwi są szczególnie istotne. Dlaczego tak jest? Pytamy lek. med. Beatą Szymczyk-Hałas, pediatrę Medicover.
Wiele młodych mam zadaje sobie pytanie, jak często powinno wykonywać u swoich dzieci badania krwi?
Beata Szymczyk-Hałas: Takiego badania nie wykonuje się u niemowląt rutynowo. By uzyskać poprawny wynik, trzeba jednorazowo pobrać 5-7 ml – dla maluszka to dużo. Dodajmy do tego ból, strach, ogromny stres. Jeśli w wywiadzie nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości, nie trzeba dziecka na to narażać. Niestety, są sytuacje, w których badania krwi u niemowlaka trzeba jednak wykonać.
Na przykład?
Rodzaj badania i czas jego wykonania zależy od określonego problemu zdrowotnego. Wskazaniem do wykonania badania krwi u małego dziecka mogą być choroby matki w ciąży, wcześniactwo, niska masa urodzeniowa, zaburzenia wzrastania, nieprawidłowe karmienie dziecka.
Dowiedz się: Morfologia krwi - najważniejsze badanie w ciąży
A czy są jakiekolwiek parametry w wynikach badań krwi dziecka, których odchylenie od normy raczej nie stanowi powodu do niepokoju?
Mówimy o fizjologicznej limfocytozie, czyli zwiększonej ilości limfocytów w rozmazie krwi (nawet do 70 proc.). Utrzymuje się ona od 3. miesiąca życia nawet do ukończenia 4-6 lat. W pediatrii funkcjonuje też termin ''fizjologiczna niedokrwistość pierwszego kwartału'', która występuje w 3. miesiącu życia i charakteryzuje się spadkiem wartości hemoglobiny do 9-9,5 g/dl. Hematolodzy w takiej sytuacji zalecają przeprowadzenie przesiewowego badania morfologii około 12. miesiąca życia, chyba że istnieje podejrzenie anemii (wówczas badanie kontrolne zleca się wcześniej).
Czy o podobnych odchyleniach można mówić w przypadku kobiet w ciąży?
Jedyną różnicą w przypadku kobiet spodziewających się dziecka jest nieco obniżona wartość hemoglobiny (do 11-14 g/dl). Na inne parametry ciąża nie ma wpływu.
Zobacz: Kalendarz badań w ciąży do DRUKU
Wydaje się, że liczba badań krwi, które trzeba wykonać w ciąży, jest duża. Z czego to wynika?
Wszystkie badania zleca się w jakimś celu, nie ma tu mowy o przypadku. W czasie pierwszego badania ginekologicznego (wykonanego do 10 tygodnia ciąży, a najlepiej między 7 a 8 tygodniem ciąży), Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca badania obowiązkowe.
Wśród nich znajdziemy: oznaczenie grupy krwi i Rh, wykonanie morfologii krwi, badanie ogólne moczu, badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, a także VDRL (badanie przesiewowe w kierunku kiły) oraz inne badania umożliwiające wykrycie chorób wirusowych.
Jak często powinno się wykonywać badanie krwi, będąc w ciąży?
Morfologię krwi i analizę moczu wykonujemy co miesiąc, natomiast badania w kierunku chorób zakaźnych tylko raz, chyba że wynik nie jest jednoznaczny lub pozytywny - wówczas badanie należy powtórzyć.
Przeczytaj: Bezpłatne badania w ciąży - badania na NFZ
Dlaczego to takie istotne?
Posłużę się przykładem toksoplazmozy, bo w Polsce nadal dochodzi do zakażeń wrodzonych tą chorobą. Jeśli kobieta w ciąży nie ma przeciwciał przeciw toksoplazmozie, zaleca się powtarzanie badań w kolejnych trymestrach. W przypadku zarażenia potrzebna jest bowiem szybka interwencja antybiotykowa, gdyż to jedyny sposób na ochronę noworodka przed bardzo niebezpiecznymi powikłaniami. Podobnie jest z wirusem HIV. Wiele pań nie chce wykonać tego badania, gdyż uważa je za zbędne.
Nadal pokutuje w naszym społeczeństwie stereotypowy obraz człowieka z wirusem HIV jako osoby uzależnionej od narkotyków czy prowadzącej bogate życie seksualne.
Właśnie, a to nieprawda. Wirus HIV nie przekreśla możliwości bycia mamą, odpowiednie leczenie i profilaktyka daje 99 procent szansy na urodzenie zdrowego dziecka. Lekarze dlatego właśnie zalecają badanie na oznaczenie wirusa HIV na początku ciąży i pod jej koniec, gdyż znane są sytuacje zakażeń tym wirusem podczas ciąży.
