Omdlenia i zawroty głowy w ciąży. Czy trzeba się nimi niepokoić?

Omdlenia i zawroty głowy to dość częste ciążowe przypadłości. Co je wywołuje i kiedy konieczny jest kontakt z lekarzem?

Gdy wstajesz z łóżka, czujesz zawroty głowy, czasem robi ci się słabo, zdarzyło ci się nawet zemdleć? To częste objawy w trakcie oczekiwania na dziecko, które nie są groźne, choć wywołują niepokój przyszłej mamy i jej otoczenia. Skąd się biorą zawroty głowy i omdlenia w czasie ciąży i czy wymagają konsultacji?

Spis treści

1. Co robić, gdy jest ci słabo?
2. Kiedy iść do lekarza?
3. Zawroty i omdlenia to skutek ciąży
4. Dlaczego kręci ci się w głowie?
5. Co robić, gdy kręci się w głowie?
6. Czemu robi ci się słabo?

Innym powodem zasłabnięć i omdleń jest zbyt niski poziom żelaza (te przyszłe mamy, które mają anemię, mdleją częściej), a także zaburzenia elektrolitowe (do których może dochodzić na skutek nadmiernych wymiotów lub w trakcie biegunki).

Sprzyja im leżenie i spanie na wznak, mogą również występować, jeśli przyszła mama zbyt gwałtownie zmieni pozycję lub spędza za dużo czasu w dusznych pomieszczeniach.

Groźną przyczyną omdleń w ciąży są również wrodzone wady serca oraz jego choroby, takie jak kardiomiopatie czy zaburzenia jego czynności albo też nadciśnienie płucne – w takim przypadku przyszła mama musi być oczywiście pod opieką lekarza specjalisty.

Co robić, gdy jest ci słabo?

Omdlenia nie mają wpływu na zdrowie dziecka, jednak mogą się skończyć bolesnym i nieprzyjemnym w skutkach upadkiem. Dlatego trzeba im zapobiegać.

• Gdy poczujesz, że robi ci się słabo, postaraj się nie upaść, by nie zrobić sobie krzywdy. Jeśli przebywasz na dworze, przytrzymaj się czegoś, a w ostateczności – uklęknij i pochyl głowę.
• Tam, gdzie jest to możliwe, usiądź i pochyl się do przodu, aby głowa znalazła się jak najniżej (najlepiej między kolanami, o ile wielkość twojego brzuszka pozwala jeszcze na taką pozycję).
• Jeśli tylko masz taką możliwość, połóż się na lewym boku, z uniesionymi stopami – w ten sposób sprawisz, że do twojego mózgu dopłynie więcej krwi i tlenu.
• Gdy zrobi ci się słabo podczas prowadzenia samochodu – masz wrażenie, że tracisz kontakt z rzeczywistością i za chwilę zemdlejesz – zjedź na pobocze, a jeśli go nie ma, to po prostu zatrzymaj samochód i włącz światła awaryjne. Spróbuj się przesiąść na tylne siedzenie i położyć na lewym boku, bo to zwiększy przepływ krwi do mózgu i serca, pomagając złagodzić nieprzyjemne uczucie i zabezpieczając przed utratą przytomności.
• Jeśli poczujesz się słabo, leżąc w wannie, jak najszybciej z niej wyjdź – ostrożnie, żeby się nie przewrócić.
• W każdej podobnej sytuacji: otwórz okno, weź kilka głębokich oddechów, postaraj się rozluźnić, rozepnij guzik w spodniach, jeśli zbyt ciasno opinają sylwetkę, napij się wody lub soku, zjedz drobną przekąskę.

Czytaj również: Typowe OBJAWY CIĄŻY - prawdy i mity o objawach ciąży

Jak spać w ciąży? Najlepsze pozycje do spania dla przyszłej mamy

Kiedy iść do lekarza?

Chociaż opisane przypadłości są normalne u przyszłych mam, lekarz prowadzący twoją ciążę powinien o nich wiedzieć. Podczas następnej wizyty poinformuj go więc o tym, że kręci ci się w głowie albo robi ci się słabo, zwłaszcza jeśli masz również problemy z widzeniem lub często boli cię głowa.

Prawdopodobną przyczyną takiego stanu jest anemia, ale może to stwierdzić tylko lekarz, który skieruje cię wówczas na badania – morfologię krwi i oznaczenie poziomu żelaza we krwi.

Jeśli zawrotom głowy lub zasłabnięciom towarzyszy wzmożone pragnienie, lekarz może podejrzewać cukrzycę ciążową – by ją potwierdzić, trzeba ocenić stężenie glukozy we krwi.

W przypadku omdlenia i upadku powinnaś się skontaktować z lekarzem natychmiast po ocknięciu się, zwłaszcza jeśli upadek był bolesny i mogło dojść do jakiegoś urazu.

Niekiedy oprócz wizyty u ginekologa może być konieczna również konsultacja u neurologa lub kardiologa.

Będzie tak wówczas, gdy w trakcie omdlenia doszło do utraty przytomności trwającej dłużej niż kwadrans, gdy towarzyszyło mu kołatanie serca, ból w klatce piersiowej, gdy doszło do oddania moczu albo też w trakcie omdlenia lub już po ocknięciu się przyszła mama odczuwała dezorientację, drętwienie kończyn lub ich mimowolne ruchy.

Sprawdź też: Kalendarz badań w ciąży [PDF do wydruku]

Obowiązkowe badania w ciąży na NFZ: bezpłatne badania

Zawroty i omdlenia to skutek ciąży

W trakcie ciąży w twoim organizmie zachodzi wiele zmian, mogą się również pojawić bardzo nieprzyjemne – a nieraz również dość niepokojące – objawy ciąży, nad którymi większości przyszłych mam (i ich partnerom) trudno przejść do porządku dziennego.

Niektóre z nich jednak – takie, jak zawroty głowy czy zasłabnięcia – wcale nie świadczą o tym, że dzieje się coś złego. Co więcej, w ciąży występują one stosunkowo często. Niemniej jednak nie powinno się ich lekceważyć, czasem bowiem świadczą o tym, że twój organizm może potrzebować wsparcia.

Dlaczego kręci ci się w głowie?

Zawroty głowy to dziwne uczucie, którego nie sposób pomylić z niczym innym. Możesz je odczuwać z różnych powodów. Są dość częste szczególnie w pierwszym i w drugim trymestrze ciąży.

W pierwszych trzech miesiącach zazwyczaj są spowodowane dysproporcją między ilością krwi a gwałtownie powiększającą się objętością naczyń krwionośnych, a także wysokim stężeniem progesteronu w organizmie kobiety.

Hormon ten wpływa na elastyczność naczyń krwionośnych, które stają się bardziej rozciągliwe – ich mniejsze napięcie zmniejsza ciśnienie płynącej w nich krwi i powoduje przejściowe niedotlenienie mózgu, a więc i zawroty głowy.

W drugim trymestrze zwykle wywołuje je nacisk rosnącej macicy na naczynia krwionośne, przede wszystkim – żyłę główną dolną, która jest po prawej stronie kręgosłupa. Jej ucisk zmniejsza dopływ krwi do prawej komory serca, co może się przyczynić do niedotlenienia płodu, ale również do wystąpienia charakterystycznych objawów u mamy, takich jak właśnie zawroty głowy.

Bez względu na miesiąc ciąży może dochodzić do nich za każdym razem, gdy gwałtownie się podniesiesz, gdyż wtedy nagle spada ciśnienie krwi. Może też do nich dochodzić z powodu zbyt niskiego stężenia glukozy we krwi, za niskiego poziomu żelaza, niedotlenienia lub odwodnienia.

Czytaj również: Dolegliwości ciążowe: duszności, zawroty głowy, omdlenia w ciąży

Niedokrwistość w ciąży: anemia jak do niej nie dopuścić?

Co robić, gdy kręci się w głowie?

Zarówno zawroty głowy, jak i omdlenia mogą się pojawiać na każdym etapie ciąży. Zawroty głowy nie są groźnym objawem, ale mogą mieć groźne skutki: łatwo stracić równowagę i się przewrócić. Dlatego:

• gdy tylko poczujesz zawroty głowy, usiądź, by uniknąć upadku, a jeśli do nieprzyjemnych objawów dochodzi podczas leżenia w łóżku, postaraj się zmienić pozycję;
• zawroty miną, gdy ułożysz się na lewym boku lub przynajmniej na wznak, wtedy odciążasz żyłę główną i dotleniasz mózg;
• jeżeli zawroty zdarzają się kilka godzin po posiłku, ich przyczyną może być spadek poziomu cukru – wtedy najlepszym sposobem na uniknięcie dolegliwości jest zjedzenie energetycznej przekąski: batona muesli, banana czy nawet czegoś słodkiego, np. kawałka czekolady, trzeba też pić dużo wody mineralnej, by uniknąć odwodnienia.

Czemu robi ci się słabo?

Częstą ciążową przypadłością są również zasłabnięcia i omdlenia – zdarza się nawet, że są one pierwszym objawem ciąży. Omdlenia trwają zazwyczaj kilkanaście sekund, po których następuje powrót świadomości. Nie mają też żadnych konsekwencji dla układu nerwowego.

Przyczyny zasłabnięć i omdleń są bardzo podobne do przyczyn zawrotów głowy – najczęściej dochodzi do nich na skutek zbyt niskiego stężenia cukru we krwi lub zbyt niskiego ciśnienia (wywołanego wysokim stężeniem progesteronu, który rozszerza naczynia krwionośne, przez co krew wolniej spływa do serca).