Pierwszy dzień szkoły: co powinien umieć sześciolatek?

Twoje dziecko skończyło właśnie przedszkole i wybiera się do szkoły. Zobacz co powinien umieć i jakie umiejętności posiadać sześciolatek, by móc z powodzeniem rozpocząć naukę w szkole.

Twoje dziecko właśnie ropozczyna pierwszą klasę? Sprawdź, czy aby na pewno jest do tego dobrze przygotowane!

6-letnie dziecko powinno przewidywać, w miarę swoich możliwości, skutki wykonywanych przez siebie czynności i zmiany jakie wtedy zachodzą. Dobrze, aby potrafiło grupować przedmioty w sensowny sposób i potrafiło to uzasadnić np. to do tego pasuje, te przedmioty są podobne, a te są inne itp. 

Sześciolatek powinien łączyć przyczynę ze skutkiem i próbować przewidywać, co się może zdarzyć. Zdobycie tych umiejętności przed pierwszym dniem w szkole pozwoli lepiej zrozumieć siebie i swoje otoczenie oraz rozeznać się w tym co dobre, a co złe. Co ciekawe, opanowanie tej wiedzy można stymulować.

Spis treści

1. Po zakończeniu edukacji przedszkolnej 
2. O co powinni zadbać rodzice dziecka kończącego przedszkole - wskazówki i porady
3. W jaki sposób odpowiadać na pytania dzieci?
4. Nauka przez zabawę z dzieckiem
5. Problemy wychowawcze z 6-latkiem

Po zakończeniu edukacji przedszkolnej 

Dziecko, które ukończyło przedszkole i rozpoczyna naukę w pierwszej klasie powinno uzyskać konkretne umiejętności, które określa Ministerstwo Edukacji Narodowej w podstawie programowej wychowania przedszkolnego. Oto najważniejsze zagadnienia:

• Porozumiewanie się. Dziecko powinno poprawnie nazywać swoje potrzeby i komunikować się w sposób zrozumiały dla otoczenia. Powinno też umieć słuchać poleceń i zadawać pytania, gdy coś jest dla niego niejasne. 

• Umiejętności matematyczne. Uczeń idący do klasy pierwszej powinien potrafić wykonywać proste równania matematyczne (dodawanie i odejmowanie), odróżniać prawą stronę od lewej i mierzyć odległość prostymi sposobami (np. za pomocą palców u rąk, stóp, czy kroków).

• Umiejętności artystyczne. Dziecko powinno umieć zachować ciszę w odpowiednich miejscach - tj. w kinie, teatrze. Dobrze by umiało odgrywać role, wchodzić w nie (stąd przedstawienia przedszkolne), a także śpiewać piosenki, recytować wierszyki i wyrażać emocję za pomocą rysunków. 

• Umiejętności motoryczne. Musi posiadać koordynację wzrokowo ruchową, by być w stanie sprawnie wycinać, czy pisać (sama umiejętność znania liter, czy czytania nie jest jeszcze wymagana).

• Umiejętności dnia codziennego. Pierwszak musi sam potrafić się ubierać i rozbierać, korzystać z toalety bez pomocy oraz całkiem samodzielnie spożywać posiłki z zachowaniem odpowiednich zasad podczas jedzenia.

• Umiejętności społeczne. 6-latek powinien znać podstawowe informacje o sobie i swoich rodzicach. Umieć podać ich imiona, nazwiska, adrers a najlepiej też numer telefonu jednego z nich. Powinien umieć funkcjonować w grupie bez generowania konfliktów, rozwiązywać je w razie potrzeby. Musi też umieć słuchać dorosłego, rozumieć polecenia i oczekiwania nauczyciela. 

Czytaj też: Pierwsza klasa - jak pomóc dziecku odnaleźć się w grupie?

O co powinni zadbać rodzice dziecka kończącego przedszkole - wskazówki i porady

Każde ćwiczenie intelektualne zwiększą u dziecka szanse na osiągnięcie sukcesu w nauce. Dlatego warto pomagać mu w zdobywaniu nowych umiejętności i w miarę możliwości organizować trening umysłowy – tworzyć doświadczenia. Trzeba pamiętać, aby były one ciekawe oraz dostosowane do dziecięcych potrzeb i możliwości.

Sprawdź: Wymagania edukacyjne dla klas 1-3

Starajmy się zadawać w odpowiedniej chwili właściwe pytanie i skłaniać pociechę do rozmowy. W jaki sposób to zrobić? Oglądajcie i porównujcie różne obrazki i ilustracje i odnajdujcie na nich podobieństwa i różnice. Grupujcie przedmioty według różnych kategorii, np. do kogo należą, gdzie się znajdują (w sklepie czy w domu), do czego służą (do jedzenia, ubierania itd.) Niech dziecko koniecznie opowie dlaczego zastosowało akurat taki podział np. dlaczego określone przedmioty pasują do siebie.

W trakcie sprzątania wyjaśnijmy dlaczego zabawki powinny stać na określonych miejscach - bo łatwiej je potem znaleźć.

W jaki sposób odpowiadać na pytania dzieci?

Umysł 6-latka musi powiązać przyczynę ze skutkiem (to pociąga za sobą tamto, a to wynika z tego). Dorośli muszą pamiętać o tym, że dzieci poznają przedmioty razem ze sposobem ich używania. Muszą więc osobiście dotykać, składać, rozkładać, przesuwać, dosuwać, nakładać i zdejmować. W trakcie tych działań uwzględniają następstwo czasowe, a to pomaga im łączyć przeszłość z przyszłością. Sprzyja to także ustalaniu związków przyczynowo – skutkowych (najpierw to, potem to, a na końcu to).

Dziecko uczy się także przewidywać, co może osiągnąć używając danego przedmiotu. W tego typu rozumowaniu ważną rolę odgrywają pytania zaczynające się od słowa  Dlaczego? np. Dlaczego trawa jest mokra po deszczu? Przy czym pamiętajmy, że dzieci nie stawiają złych pytań. Po prostu  dorośli nie zawsze potrafią na nie wystarczająco dobrze odpowiedzieć.

Warto pamiętać, że pytające dziecko przyjmuje odpowiedź dorosłego ufając mu bezgranicznie. Przecież dzieci nie krytykują odpowiedzi dorosłego i nie sprawdzają jej ani przez obserwacje ani przez doświadczenie. Wierzą, że tak właśnie jest, skoro mówią to rodzice.

Nauka przez zabawę z dzieckiem

Dorośli powinni zachęcać dzieci do poznawania przedmiotów przez sposób ich używania. Łącznie z ich przesuwaniem, składaniem i zdejmowaniem. Takie eksperymentowanie pozwala dzieciom łączyć doświadczenia zmysłów (widzą, dotykają) z obserwacją skutków wykonywanych czynności.

Dowiedz się: Lektury szkolne 1-3 w roku szkolnym 2021/2022

Dobrze, aby przy tych czynnościach dużo mówiły, gdyż werbalizacja własnych doświadczeń pomaga dzieciom w pełniejszym rozumieniu tego, co robią i widzą. Patrząc i działając, dzieci słownie nadają sens temu, co czują, dostrzegają i co sądzą o zaobserwowanych zmianach.

Problemy wychowawcze z 6-latkiem

Z zachodzącymi w świecie przedmiotów zmianami wiążą się niezwykle skomplikowane dla dziecka relacje typu: ja - inne osoby. Starsze przedszkolaki, chociaż wiedzą, że czegoś nie wolno robić to jednak robią a następnie pilnie obserwują, jak zachowa się dorosły. W ten sposób testują dorosłego i sprawdzają, na co mogą sobie pozwolić.

Kłopot w tym, że dorośli nie zachowują się tak stabilnie jak przedmioty. Stąd często biorą się problemy wychowawcze. Jedni na coś pozwalają, inni za to samo karcą. Jedni zachęcają do robienia czegoś, inni tego samego zakazują. Bywa też tak, że ten sam człowiek jednego dnia pozwala dziecku na coś, a innego dnia za to samo krzyczy.

Przeczytaj: Dobre książki o wychowaniu dzieci. 10 poradników dla rodziców.W trakcie takiego testowania rodzą się konflikty: dziecko chce poznać swoją moc, a dorośli myślą, że ono robi im na złość. Nie rozumieją, że dziecko tylko w ten sposób może się rozeznać w relacjach z najbliższymi i ustalić co wolno, a czego nie. Takich osobistych doświadczeń nie zastąpią pouczenia i moralizowanie.

Nie oznacza to jednak, że nie trzeba dzieciom mówić o tym, jak mają się zachowywać. Wprost przeciwnie - trzeba dokładnie nazwać to, czego doznają w relacjach z innymi.

autor tekstu: oprac. red. na podstawie tekstu Ewy Zielińskiej Dojrzałość przedszkolna, czyli gotowość do rozpoczęcia nauki w szkole w zakresie rozumienia ważnych czynności intelektualnych

www.gov.pl/edukacja-i-nauka