Czy dawać dziecku do zabawy tablet?

Czy dawać dziecku do zabawy tablet? Współcześni rodzice mają taki dylemat. Jeśli tak, to jak często i w jakim wymiarze, żeby tablet nie stał się zagrożeniem dla rozwoju dziecka. Jaki jest bezpieczny wiek na rozpoczęcie zabawy z tabletem?

Spis treści

1. Dajesz dziecku do zabawy tablet i... masz święty spokój!
2. Tablet do zabawy? Tak, ale po 2. urodzinach!
3. Tablet dla dziecka, tylko na określonych wcześniej zasadach!
4. Tablet dla dziecka: plusy i minusy korzystania przez dziecko z urządzeń mobilnych

Korzystanie z urządzeń elektronicznych i internetu to dla nas, dorosłych, dziś już norma. Służą nam do pracy, rozrywki itd. A dzieci? One chętniej wykorzystują tablet do zabawy, nie tłumacz się więc tym, że ma on walory edukacyjne. Tablet, na pewnym etapie rozwoju, może przynieść dziecku więcej szkody niż pożytku, np. jeśli jest nadmiernie używany. Nie wolno dawać dziecku tabletu czy smartfona do zabawy zbyt wcześnie!

Dajesz dziecku do zabawy tablet i... masz święty spokój!

Taki widok jest coraz powszechniejszy: do tramwaju wsiada młoda mama z trzyletnim dzieckiem. Dziecko siada na wolnym miejscu, rozgląda się z ciekawością wokół, uśmiecha się do mamy. A ona wyjmuje tablet i bez słowa podaje go dziecku. Przez całą  20-minutową podróż nie wypowiada do dziecka nawet jednego zdania! Byłam świadkiem tej smutnej sceny, i do dziś się zastanawiam, czy nie powinnam zareagować. Ale ta mama  pewnie nawet nie wiedziała o tym, że robi źle – że jest „tabletowym rodzicem”, który daje dziecku taką „zabawkę”, żeby mieć święty spokój. A przecież jadąc z dzieckiem tramwajem, można mu tyle pokazać i powiedzieć!  Objaśniać świat! Jeśli zamiast rozmowy dziecko dostaje elektroniczny gadżet – i sytuacja ta powtarza się często – to robimy mu wielką krzywdę. To nie znaczy, że kilkulatek w ogóle nie może korzystać z tabletu czy smartfona. Może, ale pod wieloma warunkami. I mądry rodzic musi mieć tego świadomość.

>>Jaki tablet dla dziecka wybrać? 5 rzeczy, na które warto zwrócić uwagę [SPRAWDZONE PORADY]>>

Tablet do zabawy? Tak, ale po 2. urodzinach!

Według specjalistów małe dziecko, które nie skończyło jeszcze dwóch lat, w ogóle nie powinno mieć do czynienia z urządzeniami ekranowymi, bo tego nie potrzebuje. W tym okresie życia następuje gwałtowny wzrost i rozwój mózgu – zwiększa on objętość trzykrotnie (od chwili urodzenia). Ale aby mózg się rozwijał, potrzebuje bodźców – dziecko musi doświadczać świata wszystkimi zmysłami: oglądać go, poczuć, usłyszeć, dotknąć. Ograniczenie pola działania dziecka i rodzaju bodźców może mieć negatywny wpływ na rozwój struktur neuronowych w jego mózgu. Szybko zmieniające się obrazy na ekranie powodują zaburzenia koncentracji i problemy ze skupieniem uwagi. A dzieci, które nie potrafią się skupić, mają opóźniony rozwój funkcji poznawczych i problemy z uczeniem się. Poza tym obcowanie tak małego dziecka z tabletem, smarfonem czy nawet telewizorem może wywoływać u niego wzrost impulsywności, napady złości, trudności z zasypianiem itd.

>> Kalendarz rozwoju dziecka

Jest też oczywiste, że im wcześniej maluch zacznie korzystać z urządzeń elektronicznych, tym większe jest ryzyko, że się od tego w przyszłości uzależnia to już bardzo poważny problem. Wróćmy do kwestii podstawowej: dla małego dziecka najważniejszy jest bliski kontakt emocjonalny i fizyczny z rodzicem, potrzebuje ono wspólnej zabawy, rozmowy, wspólnego czytania książek i innych doświadczeń, dzięki którym uczy się otaczającego je świata. Ani telewizja, ani komputery nie zastąpią mu kontaktów z rodzicami czy innymi dziećmi. Gdy rodzic podsuwa maluchowi tablet, aby zająć mu czas, i jednocześnie przestaje z nim rozmawiać – oddala się od dziecka, czym wyrządza mu niewyobrażalną krzywdę. Takie zdystansowanie będzie miało w przyszłości katastrofalne skutki: brak przywiązania i prawdziwej więzi między dzieckiem a rodzicem.

>> Smartfon i tablet to nie tylko zabawa. Jak pomóc dziecku odnaleźć się w cyfrowej dżungli?

Tablet dla dziecka, tylko na określonych wcześniej zasadach!

Nawet gdy dziecko ma już kilka lat, udostępnianie mu urządzeń dotykowych i ekranowych powinno być zawsze decyzją przemyślaną i obwarowaną wieloma zasadami, których należy bezwzględnie przestrzegać. Kilkulatki powinny korzystać z takich urządzeń w towarzystwie i pod opieką rodzica (lub innej osoby dorosłej), który będzie im tłumaczył, co widzą na ekranie i jakie są możliwości ich działania. Powinna to być jedna z form wspólnego spędzania czasu – okazja do współdziałania i zacieśniania więzi, a nie sposób na to, by rodzic miał chwilę spokoju.

• Właściwe treści

Rodzic musi zapewnić małemu dziecku dostęp jedynie do bezpiecznych i pożytecznych treści, dostosowanych do wieku. Szukając aplikacji dla dzieci, można skorzystać z popularnych wyszukiwarek – wpisanie hasła „aplikacje dla dzieci” lub nazwy konkretnej aplikacji pozwoli zapoznać się z informacjami od dystrybutorów aplikacji oraz opiniami innych internautów. Warto też skorzystać z katalogu Best-App prowadzonego przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Jest on dostępny jako aplikacja (dla systemu Android) oraz strona: www.bestapp.fdn.pl. W katalogu można odnaleźć ponad sto aplikacji mobilnych przyjaznych dzieciom, podzielonych na kategorie: plastyczne, łamigłówki, zręcznościowe, muzyczne, językowe, przyrodnicze, matematyczne.

>> Tablet dla dziecka: kiedy kupić i właściwie po co? Na co powinni zwrócić uwagę rodzice?

• Ograniczony czas

Dzieci w wieku do 6 lat nie powinny jednorazowo korzystać z urządzeń ekranowych dłużej niż 15–20 minut. Całkowity dzienny kontakt dziecka z wszelkimi urządzeniami ekranowymi nie powinien przekraczać od 40 minut (dziecko 2-, 3-letnie) do dwóch godzin (6-letnie). Dzieci nie powinny korzystać z urządzeń mobilnych codziennie. Dobrym pomysłem jest ustalenie dnia lub dni bez urządzeń ekranowych, np. w weekendy. Ale uwaga: dotyczy to wtedy wszystkich członków rodziny, także rodziców.

• Nie przed snem

Nie należy udostępniać dzieciom tabletów i smartfonów wieczorem, przed pójściem do łóżka, ponieważ promieniowanie emitowane przez ich monitory utrudniają zasypia nie i źle wpływają na jakość snu.

• Nie jako nagroda lub kara

Rodzice nie powinni też traktować korzystania z urządzeń mobilnych jako nagrody, a zakazu ich używania jako kary. Podnosi to w oczach dzieci atrakcyjność tych urządzeń i wzmacnia przywiązanie do nich. Nie wolno pozwalać na korzystanie z urządzeń mobilnych w celu zmotywowania malucha do zjedzenia posiłku czy wykonania innej czynności (np. zrobienia siusiu do nocnika), bo szybko się przyzwyczai i nie będzie już chciał jeść czy sikać bez tabletu!

>> Jak odciągnąć dziecko od smartfonu i tabletu?

• Konieczne zabezpieczenia

Gdy dziecko zaczyna samodzielnie korzystać z urządzeń z dostępem do internetu, niezbędne jest zastosowanie blokad, które uchronią je przed niepożądanymi treściami. Po pierwsze, trzeba ustalić hasło dostępu do smarfona czy tabletu, by dziecko nie korzystało z niego w sposób niekontrolowany. Następny krok to odpowiednie skonfigurowanie ustawień danego urządzenia. W przypadku urządzeń z systemem Android należy w ustawieniach urządzenia wybrać opcję „Kontrola rodzicielska” i ustalić ustawienia dotyczące ograniczenia treści. Właściciele iPadów i iPhonów mogą skorzystać z funkcji „Ograniczenia” (jest w ustawieniach ogólnych urządzenia) i określić ograniczenie wiekowe dotyczące wyświetlanych filmów czy używanych programów. Można tu też zablokować dostęp do muzyki i teledysków „dla dorosłych”. Z kolei osoby mające urządzenia z systemem Windows Phone mogą skorzystać z funkcji „Moja rodzina” w usłudze Bezpieczeństwo rodzinne firmy Microsoft.

Tablet dla dziecka: plusy i minusy korzystania przez dziecko z urządzeń mobilnych

Dzieci trzeba nauczyć korzystania z komputera, internetu i urządzeń mobilnych, ale musi to być robione z głową: ostrożnie i stopniowo, w odpowiednim wieku, pod kontrolą rodzica. Wówczas korzystanie z tych urządzeń i aplikacji może mieć pozytywny wpływ na ich rozwój: poprawia koordynację ręka–oko, umożliwia szybszą naukę dzięki atrakcyjnej formie (obraz i dźwięk), stymuluje naukę pisania i rozwój mowy. Właściwie dobrane aplikacje i programy pokazują też pozytywne wzorce zachowania, uczą ważnych wartości etc. A gry dostarczają satysfakcji związanej z wygraną i motywują do dalsze go wysiłku, gdy wygrać się nie uda.

Z kolei niekontrolowane i nadmierne udostępnianie dzieciom nowoczesnych mediów może być dla nich zagrożeniem, i to na wielu płaszczyznach. Na poziomie zdrowotnym może prowadzić do wad wzroku i postawy, zespołu cieśni nadgarstka, otyłości i zaburzeń rozwoju mózgu u bardzo małych dzieci (o czym była już mowa). Jeszcze groźniejsze spustoszenia może poczynić w sferze psychicznej – nieodpowiednie treści (przemoc, erotyka) mogą wywoływać u dziecka agresję, stany lękowe, poczucie wyobcowania, zachowania antyspołeczne... Z niektórych zagrożeń rodzice nawet nie zdają sobie sprawy. Jakiś czas temu w USA do dzieci przebywających w swoich pokojach przemawiali tajemniczy „przyjaciele” – i nie był to wytwór dziecięcej wyobraźni! Okazało się, że z kilkulatkami rozmawiają hakerzy, którzy włamali się do systemu i podglądają dzieci przez kamerki internetowe w ich komputerach! A sprzętów połączonych z internetem jest coraz więcej: to już nie tylko komputery i tablety, ale też lalki, misie, lampki... Dlatego pamiętajcie: z nowoczesnymi technologiami dziecko trzeba zaznajamiać z najwyższą ostrożnością.