Szczepienie przeciw polio - szczepionka IPV czy OPV?

2020-02-19 11:58

Szczepienia przeciw polio w Polsce do nie dawna były wykonywane dwiema metodami: szczepionką inaktywowaną (zabitą, IPV) wg Salka jak również szczepionką żywą atenuowaną (OPV) wg Sabina. Sprawdź, jakie szczepionki przeciw polio aktualnie są używane do szczepienia dzieci.

Szczepienie przeciw polio - szczepionka IPV czy OPV?
Autor: Getty Images Szczepienie przeciw polio od 2016 roku wykonywane jest wyłącznie szczepionką IPV

Szczepienie przeciw polio od wielu lat jest w Polsce obowiązkowe. Dzięki temu choroba Heinego-Medina została całkowicie wyeliminowana w naszym kraju. Dlaczego więc nadal szczepi się dzieci przeciw polio? Dlatego, że w wielu krajach nadal odnotowuje się przypadki zarażenia wirusem polio.

Spis treści:

    1. Jak można zarazić się wirusem polio?
    2. Polio jest czy go nie ma?
    3. Polio: szczepionka IPV w zastrzyku
    4. Polio: szczepionka OPV doustna
    5. Szczepienie na polio: odczyn poszczepienny
    6. Pytania o polio

Jak można zarazić się wirusem polio?

Polio, a właściwie poliomyelitis, nazywane jest również nagminnym porażeniem dziecięcym (choroba Heinego–Medina). Wywołuje ją wirus, który wkrada się do organizmu drogą kropelkową, czyli podczas kichania, kaszlu, a także picia z jednego kubka. Źródłem zakażenia jest też kał.

Wirus atakuje nerwy. Powoduje porażenie nóg lub rąk, czasem zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Skutkiem polio może być inwalidztwo, bo spustoszenie, jakie zostawia po sobie choroba, bywa trwałe.

30–40 lat temu polio było postrachem na całym świecie, także w Polsce. Wciąż jeszcze można spotkać osoby, które poruszają się na wózkach lub o kulach, bo w dzieciństwie chorowały na polio.

Czytaj: Choroba Heinego-Medina (polio) - przyczyny, objawy, leczenie

Polio jest czy go nie ma?

Od wielu lat cały świat stara się całkowicie wyeliminować wirusa polio. Niestety, ostatecznego pożegnania z chorobą nie udało się dokonać w wyznaczonych terminach.

W Afryce i Azji wciąż pojawiają się ogniska choroby, które mogą doprowadzić do jej rozprzestrzeniania się także w Europie. Jednak ze względu na ograniczenie występowania polio, zmniejszono liczbę szczepień przeciwko tej chorobie. Zmieniono także rodzaj szczepionki.

Choć w Polsce od lat nie było przypadku polio, niemowlęta wciąż są szczepione. To niezbędne, aby pozbyć się całkowicie tej groźnej choroby. Obecnie w Polsce szczepi się dzieci jednym rodzajem szczepionki, ale jeszcze do 2016 roku były dwa rodzaje szczepionek przeciwko polio, IPV i OPV.

Polio: szczepionka IPV w zastrzyku

Szczepionkę IPV, zabitą, niemowlęta dostają w zastrzyku. Jest ona całkowicie bezpieczna. Zgodnie z obowiązkowym kalendarzem szczepień podawane są cztery dawki: pierwsza w 3-4. miesiącu życia, druga w 5-6. miesiącu życia, czwarta pomiędzy 16. a 18. miesiącu życia, dawkę przypominającą tej szczepionki podaje się zaś w 6. roku życia.

Uwaga! Szczepionka IPV, jak każda w formie zastrzyku, może spowodować ból, zaczerwienienie lub obrzęk w ciągu 2 dni po szczepieniu. Zdarza się to jednak rzadko, a objawy ustępują w ciągu 1–2 dni.

Czytaj: Powikłania po szczepieniu – kiedy mogą wystąpić?

Polio: szczepionka OPV doustna

Szczepionka żywa, OPV, była podawana doustnie jako dawka przypominająca dzieciom w 6 roku życia (w płynie). Natomiast od 2016 roku, wszystkie dawki szczepionki łącznie z przypominającą są w postaci szczepionki IPV.

Dlaczego zdecydowano się zaprzestać szczepień z wykorzystaniem szczepionki OPV? Dlatego, że wirusy z żywej szczepionki OPV namnażały się w jelitach dziecka, i w ten sposób pobudzały jego organizm do wytwarzania przeciwciał odpornościowych. Przez to wirus był w kupce dziecka nawet przez kilka tygodni. W związku z tym istniała obawa, że wirus przedostanie się na zewnątrz.

Dobrze wiedzieć

Szczepienie na polio: odczyn poszczepienny

Ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu ukłucia po szczepionce złagodzi okład z sody oczyszczonej. Najlepiej zrobić go od razu po powrocie z przychodni do domu. Wystarczy łyżeczkę sody kuchennej wsypać do połowy szklanki chłodnej wody, zmoczyć gazik, przyłożyć go do nóżki i zabandażować udo zwykłym bandażem. Okład trzeba zmienić, gdy wyschnie (mniej więcej po 1–2 godzinach).

Uwaga! Nie wolno przykrywać okładu ceratką, bo może to spowodować uszkodzenie skóry dziecka.

Pytania o polio

  • Zgodnie z aktualnym kalendarzem szczepień, dziecko w pierwszym roku życia powinno dostać trzy dawki szczepionki przeciwko polio (IPV) i jedną dawkę przypominającą w wieku 6 lat. Czy to nie za dużo?

Nie za dużo. Z całą pewnością nie jest to dla dziecka groźne. Podanie dodatkowej, inaktywowanej dawki szczepionki przeciwko polio (IPV) nie nasila objawów niepożądanych ani nie szkodzi dziecku. 

  • Czy szczepionka przeciwko polio, którą dostają niemowlęta, może wywołać chorobę?

Absolutnie nie. Szczepionka IPV w ogóle bardzo rzadko wywołuje reakcje uboczne. Najczęściej odczyny niepożądane pojawiają się u dzieci uczulonych na neomycynę, która w małej, bezpiecznej dawce jest składnikiem tej szczepionki.

miesięcznik "M jak mama"

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza