Powiększona moszna u chłopców, wodniak jądra, stulejka. Najczęstsze problemy narządów intymnych [WYWIAD]

Pewne problemy związne z narządami intymnymi małych chłopców budzą w rodzicach lęk. Trudno samodzielnie ocenić, czy ma się do czynienia z poważnym zaburzeniem czy może z czymś naturalnym, fizjologicznym. Najczęstsze problemy, z jakimi można się spotkać np. powiększona moszna u chłopców, omawia dr n. med. Michał Wolnicki z grupy Scanmed Multimedis.

Spis treści

1. >> Co warto wiedzieć o stulejce u chłopców?
2. >> Wędrujące jądro, wąski napletek - intymne problemy małych chłopców

Na co zwrócić uwagę, zmieniając synkowi pieluszkę?dr n. med. Michał Wolnicki: Do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia ze szczególną uwagą powinno się spoglądać na budowę zewnętrznych narządów płciowych. Każda niepokojąca nas kwestia powinna zostać omówiona z lekarzem. Najczęściej pediatrzy rozmawiają z rodzicami o stulejce. I opinie w tym zakresie są różne: jedni radzą nic z tym nie robić, inni przeciwnie.

Do czasu ukończenia przez dziecko 18. miesięcy mówimy o stulejce fizjologicznej, a więc nie wymagającej żadnych działań leczniczych. Do tego czasu pielęgnacja miejsc intymnych powinna być delikatna, a dopiero pojawienie się problemów, np. nawracających infekcji, jest czynnikiem niepokojącym, który wymaga konsultacji ze specjalistą. Warto tu zaznaczyć, że czasem nieumięjętne ściaganie skórki otaczającej napletek może prowadzić do zranień i powstawania blizn, które w przyszłości mogą być przyczyną poważniejszych dolegliwości.

>> Co warto wiedzieć o stulejce u chłopców?

W przypadku małych chłopców słyszy się również o wnętrostwie. Na czym polega ten problem?Wnętrostwo, czyli zatrzymanie jądra na drodze jego prawidłowego zstępowania, stwierdza się u 1 proc. pacjentów. Jest to wada rozwojowa, która skutkuje w przyszłości spadkiem płodności, a także większym ryzykiem wystąpienia nowotworów po 30. roku życia. By tego uniknąć, zaleca się wykonanie operacji sprowadzenia jądra do worka mosznowego około 1. roku życia pacjenta (według obowiązujących ustaleń fizjologicznie oba jądra powinny być w worku mosznowym do 9. miesiąca). Jeśli lekarz nie może odnaleźć jądra, wówczas należy ich poszukać w brzuchu. Mówi się wówczas o jądrach niebadalnych, a więc takich, których nie wyczuwa się podczas badania fizykalnego. Najlepszą metodą leczenia i diagnozowania jąder brzusznych jest technika laparoskopowa. Pozwala ona w czasie jednej operacji zdiagnozować, odszukać jądro, a także sprowadzić je do moszny.

Innymi schorzeniami występującymi w tym wieku jest przepuklina pachwinowa oraz wodniak jądra, który charakteryzuje się obecnością guzka w okolicy pachwinowej lub powiększeniem moszny i zbieraniem się płynu wokół jądra.

W jaki sposób diagnozuje się problemy intymne małych chłopców?Sposób diagnozy zależy od konkretnego schorzenia. I tak np. w przypadku wnętrostwa diagnostyka opiera się na wnikliwym badaniu lekarskim. W ciepłym pomieszczeniu, ciepłymi dłońmi powinno się w sposób delikatny zbadać pacjenta i określić położenie, wielkość i budowę gonad. Dodatkowo wykonuje się badanie USG, które pozwala uwidocznić jądro. W przypadku innych problemów diagnostyka również opiera się na delikatnym badaniu fizykalnym. Gdy rodzic zauważy jakieś niepokojące objawy lub gdy cokolwiek będzie budziło jego wątpliwości, warto by skonsultował się z pediatrą. Lekarz wówczas oceni stan miejsc intymnych chłopca i ewentualnie zaleci kontakt ze specjalistą: urologiem lub chirurgiem dziecięcym.

>> Wędrujące jądro, wąski napletek - intymne problemy małych chłopców

W jaki sposób leczy się omówione wyżej problemy?Wszystko zależy od postawionej diagnozy. Najczęściej jednak wykonuje się operację. W przypadku wnętrostwa mówi się o orchidopeksji, który to zabieg – mówiąc w wielkim skrócie – polega na sprowadzeniu jądra do moszny i umocowaniu go w taki sposób, by zapobiec jego cofaniu się w kierunku kanału pachwinowego. Taką operację przeprowadza się w okolicy 1. roku życia chłopca. Wady prącia i napletka (w tym spodziectwa – wady wrodzonej zewnętrznych narządów płciowych) również leczy się operacyjnie.

Czy zabiegi te są dla dziecka bolesne?U dzieci zabiegi operacyjne powinny być zawsze wykonane w znieczuleniu ogólnym, ponieważ mali pacjenci muszą być leczeni w pełnym komforcie. Obligatoryjnie stosowane jest miejscowe leczenie przeciwbólowe, a także podawane są leki  doustne. Lekarze robią wszystko, by zabieg i okres tuż po nim był dla dziecka komfortowy. Równie ważne jest, by ułatwić rodzicom opiekę pooperacyjną, tego typu zabiegi są bowiem najczęściej wykonywane w trybie chirurgii jednego dnia. Dziecko szybciej dochodzi do siebie w domu, gdzie otoczone jest opieką bliskich.

Dziękuję za rozmowę.

dr n. med. Michał Wolnicki: Studia ukończył w roku 1990. Po odbyciu stażu podyplomowego rozpoczął pracę na etacie Kliniki Chirurgii Dziecięcej Polsko-Amerykańskiego Instytutu Pediatrii, a od roku 1996 w Klinice Urologii Dziecięcej tej samej placówki. Po trzech latach pracy zdał egzamin specjalizacyjny I stopnia z chirurgii dziecięcej, a wiosną 2000 roku egzamin specjalizacyjny II stopnia z tej samej dziedziny. W 2005 roku uzyskał specjalizację szczegółową z urologii dziecięcej. W 2002 roku uzyskał stopień doktora nauk medycznych. Przez cały okres pracy zawodowej zajmuje się leczeniem schorzeń z zakresu urologii dziecięcej. Bierze czynny udział w zajęciach dydaktycznych i pracach naukowych w ramach Collegium Medicum UJ w Krakowie.