Probiotyki w diecie niemowlaka - czym są dobre bakterie i gdzie ich szukać?
Dobre bakterie – to określenie, z którym w pierwszym roku życia dziecka zetkniesz się przynajmniej kilkakrotnie. Czym są probiotyki i w jakich przypadkach warto je stosować w diecie niemowlaka?
Spis treści
Probiotyki to żywe drobnoustroje, które po spożyciu w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na organizm gospodarza. W pierwszych latach życia dziecka – jeśli nie choruje ono za często – zwykle mamy z nimi do czynienia w kontekście diety niemowlaka, gdyż dodawane są one do niektórych mieszanek modyfikowanych.
Skąd się biorą probiotyki w organizmie dziecka?
Pierwszym źródłem probiotyków dla dziecka jest jego mama. To ona przekazuje dobre bakterie podczas porodu – zdecydowanie więcej podczas naturalnego. Wówczas dziecko otrzymuje bakterie z kanału rodnego, jelit a później z mleka mamy. W przypadku porodu poprzez cesarskie cięcie, z powietrza szpitalnego i skóry matki.Niestety, skutkiem porodu przez cesarskie cięcie jest bardzo często niewłaściwa kolonizacja jelit a także opóźnione karmienie piersią. Dlatego też, dzieci urodzone przez cesarskie cięcie szczególnie potrzebują probiotyków. Co ważne, odpowiednio wyselekcjonowanych ze względu na ich szczególne potrzeby.
Określenie „probiotyki” stosuje się czasem zamiennie z „florą bakteryjną jelit”. Nie zawsze prawidłowo, bo są one zaledwie jednym z wielu jej elementów. Flora bakteryjna to inaczej zespół bakterii, które bytują w jakimś środowisku. Składa się z miliardów bakterii, wśród których naukowcy wyodrębnili dotąd blisko 1000 różnych gatunków. Bakterie probiotyczne zaś – tak zwane dobre bakterie – to określenie drobnoustrojów o działaniu probiotycznym. Należą do nich przede wszystkim bakterie produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus (np. L. acidophilus, L. casei, L. reuteri, L. rhamnosus) i Bifidobacterium (np. B. animalis, B. breve). Inne drobnoustroje zaliczane do probiotyków to m.in. drożdżaki Saccharomyces boulardii. Probiotyki, w zależności od szczepu, mają różną budowę i wielkość, a w organizmie pełnią bardzo ważne funkcje, m.in. wytwarzają witaminę K niezbędną w procesie krzepnięcia krwi, biorą udział w procesach trawienia, uszczelniają nabłonek jelit. Nie są współczesnym wynalazkiem, znane były już w czasach antycznej Grecji. Słowo probiotyk pochodzi od greckiego słowa „pro bios” i oznacza: „dla życia”. Starożytni lekarze zalecali swoim pacjentom jedzenie sfermentowanego mleka, bo zaobserwowali jego korzystny wpływ na zdrowie. To zjawisko ponownie potwierdził ponad sto lat temu Ilia Miecznikow, rosyjski laureat Nagrody Nobla. Udowodnił on, że osoby spożywające dużo kwaśnych jogurtów cieszą się lepszym zdrowiem od tych, które ich nie jedzą. Ale dogłębne, współczesne badania nad właściwościami probiotyków zaczęły się dopiero w latach 70. XX wieku. Dzięki nim wiemy, kiedy wskazane jest stosowanie preparatów probiotycznych.
Źródła probiotyków w diecie niemowlaka
Aby w organizmie niemowlęcia nie zabrakło dobrych bakterii, warto przestrzegać kilku zasad.
- Jak najdłużej staraj się karmić malca piersią, pamiętając o tym, że sama też musisz wtedy odżywiać się prawidłowo. Twoja dieta powinna być bogata zarówno w probiotyki (które dodawane są m.in. do niektórych jogurtów), jak i w prebiotyki, inaczej oligosacharydy, które stanowią pożywkę dla probiotyków i pozwalają im się mnożyć.Prebiotyki występują naturalnie w żywności (np. w bananach, cebuli, ziemniakach, cykorii, porach), mogą być też dodawane do niektórych produktów spożywczych (np. do pieczywa lub herbatników).
- Jeśli karmisz malca butelką, sprawdź, czy w mieszance, jaką mu dajesz, są probiotyki albo prebiotyki (jeśli ich nie ma, w porozumieniu z pediatrą warto rozważyć zmianę mieszanki). Podając malcowi mleko wzbogacone w dobre bakterie, skrupulatnie przestrzegaj zaleceń dotyczących sposobu jego przygotowania. By nie zniszczyć dobrych bakterii, woda użyta do przygotowania mleka nie powinna mieć więcej niż 50°C.
- Menu niemowlęcia będącego na etapie rozszerzania diety również warto wzbogacić w produkty probiotyczne o udowodnionym pozytywnym działaniu na florę bakteryjną jelit: ukwaszone jogurty, kefiry itp. Produkty te zawierają naturalne probiotyki, które powstały w wyniku fermentacji mleka krowiego. Można je podawać dziecku, kiedy skończy 11 miesięcy (o ile nie jest alergikiem).
- Preparat probiotyczny, zawierający kultury bakterii, można podawać niemowlęciu po uzgodnieniu z lekarzem. Maluszkowi nie dajemy kapsułek – dla niemowląt przeznaczone są preparaty w kroplach albo saszetkach (znajdujący się w nich proszek trzeba rozpuścić w wodzie albo w mleku).
