Oddział położniczy: jak wygląda opieka podczas porodu?

Oddział położniczy to wielka niewiadoma dla kobiet, które będą są w pierwszej ciąży. Wkrótce czeka cię pobyt na oddziale położniczym. Na sali porodowej będzie się tobą zajmować kilka osób z personelu. Każda z nich ma swoje obowiązki i zadania. Chcesz wiedzieć jakie? Sprawdź jaką opiekę otrzymasz na oddziale położniczym!

Spis treści

1. Oddział położniczy: położna
2. Opieka na wyłączność
3. Oddział położniczy: ginekolog położnik
4. Oddział położniczy: anestezjolog
5. Oddział położniczy: doula
6. Położne neonatologiczne na oddziale położniczym
7. Oddział położniczy: pediatra neonatolog
8. Pod okiem studentów

Położna, ginekolog, anestezjolog oraz pielęgniarka neonatologiczna – to osoby, z którymi na pewno zetkniesz się na porodówce. Gdy jednak tak się stanie, będziesz prawdopodobnie zbyt zdenerwowana, podniecona i przejęta tym, co ma się za chwilę wydarzyć, by zwracać na nich uwagę. A szkoda, bo są to osoby, które będą obecne przy twoim porodzie: pomogą, doradzą, a także odpowiednio się tobą zajmą. Dlatego warto wcześniej dowiedzieć się, kto jest kim na oddziale położniczym: do kogo możesz się zwrócić  z problemem, wątpliwością czy pytaniem. Od kogo zależy podanie ci znieczulenia, a kto poradzi ci, co robić, gdy skurcze ustaną? Kto odbierze poród, a kto powie, ile punktów otrzymał noworodek? Jeśli jeszcze tego nie wiesz, przeczytaj tekst i dowiedz się, kto oprócz męża będzie ci towarzyszył w tej wyjątkowej dla was chwili.

>> Jak przygotowac się do porodu? Radzi laureatka konkursu "Położna na medal".

Oddział położniczy: położna

To najważniejsza osoba, która będzie przy tobie przez cały czas twojego porodu: od izby przyjęć – kiedy to oceni stopień rozwarcia (to ona decyduje, czy z poczekalni powinnaś trafić prosto na salę porodową, czy możesz jeszcze chwilę poczekać lub nawet wrócić do domu) – do momentu, kiedy wykrzyknie: „Ma pani syna/córkę!”. Jest odpowiedzialna za wykonanie podstawowych badań: podłączenia cię do KTG, monitorowania rozwarcia, mierzenia ciśnienia, daje wskazówki, jak powinnaś postępować, by przyspieszyć rozwarcie, jak oddychać, by zmniejszyć ból. Zgodnie z nowymi standardami położna ma także wszystkie potrzebne kompetencje do odbierania przebiegającego bez komplikacji porodu fizjologicznego, może również czuwać nad urodzeniem łożyska i ma prawo zszyć niewielkie pęknięcia krocza (pierwszego stopnia) lub nacięcia, których dokonała w ostatnim etapie porodu. Może też pobrać krew pępowinową w chwilę po narodzinach dziecka, jeśli masz takie życzenie i wcześniej zgłosiłaś się do banku komórek macierzystych. Gdy jednak w trakcie akcji porodowej pojawią się komplikacje, gdy konieczne będzie podanie leków lub zastosowanie specjalistycznych metod wspomagających poród, musi poprosić o zgodę na nie dyżurującego na oddziale lekarza.

>> Dobra położna to skarb. Jaka powinna być położna?

Oddział położniczy: ginekolog położnik

Jest przez cały czas na oddziale położniczym. Chociaż nie siedzi przy tobie na sali porodowej, to otrzymuje informacje o przebiegu porodu i go monitoruje. Stałej obecności lekarza wymagają jedynie porody z ciąży powikłanej, np. gdy chorujesz na cukrzycę lub rodzisz bliźnięta – w takich przypadkach ginekolog położnik przejmuje opiekę nad tobą już na izbie przyjęć i jest przy tobie aż do urodzenia dziecka. Zawsze zostaje też wezwany, gdy pojawi się jakiś problem. Tak jest np. w sytuacji, gdy konieczne jest podanie rodzącej środków farmakologicznych (zarówno kroplówka z oksytocyną, jak i antybiotyk to leki, na których podanie musi wyrazić zgodę ginekolog położnik) lub gdy nie postępuje rozwarcie szyjki macicy, ustała akcja skurczowa, zanika tętno dziecka lub gdy okazało się, że malec rodzi się w nieprawidłowej pozycji, np. pośladkowej. Wówczas to do położnika należy decyzja o zastosowaniu próżniociągu czy wykonaniu cesarskiego cięcia. Jeśli lekarz zdecyduje się na cesarkę, przejdzie z tobą na salę operacyjną, gdzie w asyście innego ginekologa wykona operację, czyli natnie powłoki macicy i wydobędzie z niej dziecko. Jednak gdy poród jest fizjologiczny i wszystko przebiega bez zakłóceń, lekarz zjawia się dopiero w ostatnim momencie, aby obserwować rodzenie się dziecka i łożyska. Zwykle kontroluje również proces obkurczania się macicy, a także zszywa ewentualne nacięcia lub pęknięcia. Z ginekologiem położnikiem spotkasz się prawdopodobnie jeszcze kilka razy, w  kolejnych godzinach i dniach po porodzie. Zbada cię podczas rutynowego obchodu, kiedy będziesz już z malcem na oddziale noworodkowym. W czasie badania sprawdzi stan twojego krocza – jeśli miałaś pęknięcia lub nacięcia oraz stopień obkurczania się macicy. A jeśli urodzisz przez cesarskie cięcie – oceni, jak goi się rana na brzuchu.

>> Zobacz, jak zmieniły się polskie porodówki!

Oddział położniczy: anestezjolog

To do niego należy podanie znieczulenia zewnątrzoponowego, gdy będziesz chciała zmniejszyć ból porodowy (i jeśli ginekolog wyrazi na to zgodę). Po zadaniu standardowych pytań (np. dotyczących uczuleń na leki) anestezjolog poda ci informacje o sposobie znieczulenia oraz jego wpływie na przebieg porodu i o możliwych działaniach niepożądanych. Następnie wykona wkłucie i poda ci dawkę leku znieczulającego. Jeśli sytuacja będzie wymagała podania kolejnych dawek, przyjdzie na salę porodową ponownie po godzinie lub dwóch. Lekarz anestezjolog jest też zawsze obecny podczas cesarskiego cięcia. Jeżeli położnik kończy poród operacyjnie, zadaniem anestezjologa będzie znieczulić cię lub podać narkozę i czuwać nad twoim stanem wczasie operacji i po niej. Anestezjologowi wczasie zabiegu towarzyszy zawsze pielęgniarka anestezjologiczna.

Oddział położniczy: doula

Od kilku lat jest coraz częściej obecna na polskich salach porodowych. Zazwyczaj bierze przyszłą mamę pod skrzydła jeszcze pod koniec ciąży, a wypuszcza spod nich po okresie połogu. Doula to specjalistka od porodów: jest po szkoleniach ikursach, dlatego fachowo wspiera matkę, a także jej bliskich emocjonalnie, fizycznie i informacyjnie. Jest obecna przez cały okres porodu, pomaga w komunikacji między rodzącą (i jej bliską osobą) a personelem medycznym, dba o uzupełnianie płynów, pomaga przyjąć dogodną pozycję lub kiedy tego potrzebujesz – potrzyma za rękę i uspokoi. Doule stosują cały wachlarz niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu, takich jak np. masaż manualny i za pomocą chusty rebozo, ciepłe izimne okłady, uśmierzanie bólu metodą TENS lub za pomocą aromaterapii. Podpowiadają, jak kobieta powinna się poruszać, oddychać i pracować głosem, aby poród przebiegał jak najsprawniej. Doula nie zajmuje się medyczną stroną porodu, dlatego nie zastąpi położnej, która musi czuwać nad rodzącą i która jest odpowiedzialna za pacjentkę oraz jej dziecko.

>> Czy warto wykupić sobie położną?

Położne neonatologiczne na oddziale położniczym

Gdy urodzisz dziecko, będziesz mogła spędzić z nim dwie godziny w spokoju, przytulając je i karmiąc. Zanim jednak to nastąpi, dziecko zostanie zważone, przebadane i ocenione według skali Apgar, podane mu też zostaną pierwsze szczepienia i niezbędne leki. Wszystkich pomiarów i badań dokonają właśnie położne neonatologiczne. W czasie dwóch godzin kontaktu skóra do skóry położne będą czuwały nad tobą i dzieckiem, sprawdzając, czy dobrze się czujecie i pomagając ci w pierwszym przystawieniu dziecka do piersi. Ich zadaniem jest również podanie tobie i dziecku leków zleconych po porodzie przez ginekologa lub pediatrę – jeśli oczywiście istnieje taka potrzeba.

Oddział położniczy: pediatra neonatolog

Zwykle jest obecny przy porodzie, ale zdarza się, że bada dziecko nieco później – zawsze jednak w ciągu pierwszej doby po jego narodzinach. Obecność neonatologa jest obowiązkowa, gdy mamy do czynienia z porodem przed terminem. Jest wtedy gotowy do udzielenia natychmiastowej pomocy wcześniakowi, decyduje o ewentualnym umieszczeniu go w inkubatorze. Neonatolog czuwa nad stanem noworodków w czasie ich pobytu na oddziale noworodkowym, zleca badania, szczepienia. Jeśli malec przechodzi żółtaczkę fizjologiczną, zapisuje leczenie, np. naświetlania, i na podstawie wyników poziomu bilirubiny decyduje o tym, kiedy dziecko może zostać wypisane do domu.

Małgorzata Wójcik