Leczenie boreliozy w ciąży. Jakie konsekwencje dla ciężarnej może mieć borelioza?

2020-04-22 16:17

Borelioza to choroba, którą ciężko się diagnozuje, a jej leczenie może trwać przez bardzo długi czas. U każdego człowieka choroba może prowadzić do poważnych powikłań. A u kobiety w ciąży? Jak przebiega leczenie boreliozy w ciąży i czy można jakoś zmniejszyć ryzyko zachorowania przez ciężarną na tę chorobę?

Borelioza w ciąży
Autor: thinkstockphotos.com

O boreliozie w Polsce mówi się dużo. Spowodowane jest to tym, że jesteśmy jednym z rejonów świata, gdzie na przenosiciela tej choroby, czyli kleszcza, natknąć się nietrudno.

Leczenie boreliozy w ciąży polega zawsze na podaniu antybiotyku - borelioza jest bowiem chorobą bakteryjną - wywołują ją drobnoustroje z rodzaju Borrelia. Do zakażenia tymi bakteryjnymi dochodzić może wtedy, kiedy człowiek zostanie ukąszony przez kleszcza będącego nosicielem tego patogenu.

Na boreliozę zachorować może każdy, jednak kobiety w ciąży szczególnie się jej obawiają. Sprawdź, jakie są objawy boreliozy u przyszłych mam i jak przebiega leczenie boreliozy w ciąży.

Spis treści:

Ryzyko zachorowania na boreliozę w ciąży

Co zrobić po ukąszeniu kleszcza

Objawy boreliozy w ciąży

Borelioza przewlekła a ciąża

Konsekwencje boreliozy w ciąży

Borelioza przed ciążą

Leczenie boreliozy w ciąży

Zapobieganie boreliozy w ciąży

Ryzyko zachorowania na boreliozę w ciąży

Prawda jest taka, że ryzyko zarażenia się boreliozą przez ciężarną jest takie samo jak w przypadku dowolnego innego człowieka. 

Ukąszenie przez kleszcza jest zasadniczo jedyną możliwością zarażenia się boreliozą – choroba nie przenosi się drogą kontaktów płciowych, przez pocałunek czy z mlekiem matki.

Ciężarna, która zauważy na swoim ciele obecność niechcianego intruza, nie powinna od razu wpadać w panikę. Ukąszenie przez kleszcza nie jest równoznaczne z późniejszym zachorowaniem na boreliozę – tylko te kleszcze, które są nosicielami bakterii z rodzaju Borrelia, mogą przenosić chorobę.

Czytaj: Jak rozpoznać boreliozę? Test 

Szczepienie na kleszcze: dlaczego warto je wykonać?

Co zrobić po ukąszeniu kleszcza

Co zrobić, gdy przyszła mama zobaczy kleszcza na swojej skórze?

  • Usunąć go – do tego celu najlepiej wykorzystać specjalne urządzenia do usuwania kleszczy (takowe można bez większych trudności nabyć w aptekach). Powinno się próbować usunąć kleszcza w całości – nie naciskać go, nie urywać jedynie jego części, a wyciągnąć całego ze skóry
  • Zdezynfekować ranę
  • Obserwować ciało w kierunku ewentualnych dolegliwości, które mogłyby świadczyć o rozwinięciu się boreliozy

Objawy boreliozy w ciąży

Ciąża jest stanem, w którym organizm na różne czynniki reaguje odmiennie. Inaczej jednak jest z omawianą tutaj chorobą – objawy boreliozy w ciąży są takie same, jak w przypadku tego schorzenia u innych pacjentów.

  • Rumień w miejscu ukąszenia. Pojawia się on w różnym czasie od zetknięcia z kleszczem i z powodu tego, że mała plamka może się szybko powiększać nawet do średnicy około 5 cm, nazywany on jest rumieniem wędrującym. Rumień jest charakterystycznym objawem wczesnej boreliozy, jednakże nie pojawia się on niestety u wszystkich chorych na tę jednostkę osób
  • Chłoniak limfocytowy skóry (jest to drobny, niebolesny guzek o barwie czerwonawo-niebieskawej, pojawiać się on może np. na małżowinie usznej lub na brodawce sutkowej),
  • Objawy grypopodobne (np. uczucie ogólnego rozbicia, niewielkiego stopnia gorączka).

Czytaj: Kleszcz u dziecka: objawy chorób wywołanych przez kleszcze, ochrona przed ukąszeniem

Zobacz, co musisz wiedzieć o boreliozie - WIDEO

Co musisz wiedzieć o boreliozie?

Borelioza przewlekła a ciąża

Czasami borelioza ujawnia się dopiero po długim czasie od zachorowania – w takiej sytuacji występować u pacjentów mogą bardzo różne dolegliwości, np.:

  • Zanikowe zapalenie skóry,
  • Objawy zapalenia mięśnia sercowego (w postaci np. zaburzeń rytmu serca),
  • Objawy zapalenia stawów,
  • Zaburzenia ze strony układu nerwowego (takie jak np. niedowłady czy porażenia nerwów czaszkowych i zaburzenia czucia).

Konsekwencje boreliozy w ciąży

Powyżej opisano to, jakie objawy boreliozy mogą wystąpić u ciężarnej. Przyszłe mamy martwią się jednak nie tylko o siebie, ale i o swojego maluszka. Czy borelioza może więc w jakiś sposób wpływać na zdrowie rozwijającego się w łonie mamy dziecka? Tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie.

Borelioza przed ciążą

Odnotowywano sytuacje, w których pacjentki, które w ciąży przeszły boreliozę, rodziły dzieci z wadami wrodzonymi (np. z wadami serca). Istnieją również doniesienia o poronieniach lub porodach przedwczesnych u matek zarażonych boreliozą w ciąży.

Jedno trzeba tutaj jednak podkreślić – po pierwsze, nie odnotowywano dotąd wyjątkowo dużo przypadków opisanych wyżej problemów. Po drugie, nie udało się jednoznacznie powiązać ich wystąpienia z obecnością w organizmie matki patogennych krętków z rodzaju Borrelia.

Wspomnieć należy tutaj również i o innych odkryciach badaczy analizujących związki pomiędzy boreliozą a ciążą. Otóż tak jak zarażenie we wczesnej ciąży (nie wiadomo w jakim mechanizmie, lecz jednak) może stwarzać zagrożenie dla rozwoju płodu, tak już ciąża u kobiety, która w przeszłości chorowała na boreliozę, przebiega zwykle bez żadnych komplikacji.

Leczenie boreliozy w ciąży

W świetle powyżej opisanych informacji nie można więc powiedzieć, że borelioza nie ma żadnego wpływu na dziecko chorującej na tę jednostkę matki. Z tego właśnie powodu u ciężarnej z boreliozą jak najwcześniej należy rozpoczynać leczenie tej choroby – skuteczna terapia redukuje ryzyko wystąpienia jakichś komplikacji schorzenia.

Leczenie boreliozy w ciąży zasadniczo nie odbiega od tego, jakie jest proponowane innym pacjentom z tą jednostką. Tak samo stosowana jest tutaj antybiotykoterapia. Wykorzystywane są m.in. takie leki jak cefalosporyny czy amoksycylina.

Jedynym wyjątkiem, który dotyczy leczenia boreliozy u kobiet ciężarnych jest to, że u pacjentek w stanie błogosławionym nie stosuje się doksycykliny. Lek ten jest ogólnie dość często stosowany w leczeniu boreliozy, dlatego też udając się do lekarza z podejrzeniem, że mogło dojść do zachorowania, pacjentka powinna bezwzględnie poinformować go o tym, że jest w ciąży (powiedzieć należy także o planowaniu ciąży – dotyczy to pacjentek, które są w trakcie starań o dziecko).

Czytaj: Morfologia krwi: najważniejsze badanie w ciąży

Kalendarz badań w ciąży

Zapobieganie boreliozy w ciąży

Choć całkowicie kontaktom z kleszczami zapobiec się nie da, to jednak istnieją pewne sposoby na to, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na boreliozę w ciąży. W jaki sposób?

  • Unikać spacerów po lasach czy łąkach (szczególnie, jeżeli zamieszkują one w rejonie, gdzie duża ilość kleszczy jest nosicielami patogennego krętka). Tutaj jednak trzeba podkreślić jedną rzecz: kleszcze bywają nie tylko w lasach, ale i nawet w parkach czy przydomowych ogrodach – nie możemy mieć zatem całkowitej pewności, że się nie natkniemy na te organizmy
  • Pamiętać o odpowiednim stroju. Na spacery najlepiej wybierać bluzkę z długim rękawem czy długie spodnie, do tego najkorzystniej byłoby, gdyby odzież miała jasne kolory – wtedy zdecydowanie łatwiej jest zauważyć niechcianego intruza.
  • Korzystać ze środków, które odstraszają kleszcze – po ich zastosowaniu stajemy się po prostu dla tych pasożytów „mniej atrakcyjni” i maleją szanse na to, że zobaczymy pajęczaka na swoim ciele.

Po powrocie do domu z lasu zalecane jest wykąpanie się, a potem dokładne obejrzenie swojego ciała. W razie zauważenia na skórze kleszcza, jak najszybciej powinno się go usunąć. Co prawda, istnieją opisy przypadków, gdzie do zarażenia boreliozą doszło po bardzo krótkiej obecności kleszcza w ludzkiej skórze, aczkolwiek ogólnie przyjmuje się, że do transferu chorobotwórczych bakterii zwykle dochodzi po upływie 48-72 godzin obecności kleszcza w obrębie skóry.

PRAWDY I MITY O KLESZCZACH

Pytanie 1 z 8
Czy to prawda, że kleszcze są aktywne tylko latem?
Zdjęcie
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza