Sposoby na ograniczenie bólu w czasie szczepienia

2020-02-05 11:40

Ból w czasie szczepienia to coś, czego boją się zarówno dzieci, jak i ich rodzice. Strach przed ukłuciem to jeden z powodów, dla których dzieci nie cha się szczepić, a rodzice odkładają wizytę u lekarza tak długo, jak tylko to możliwe. Szczepienie jednak wcale nie musi boleć! Poznaj skuteczne sposoby na ograniczenie bólu w czasie szczepienia.

emla3
Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Sposoby na ograniczenie bólu w czasie szczepienia
  2. 1. Mądrze wybierz przychodnię
  3. 2. Porozmawiaj z pielęgniarką wykonującą szczepienie
  4. 3. Trzymaj maluszka na kolanach
  5. 4. Karm piersią, podsuń smoczek
  6. 5. Odwróć uwagę 
  7. 6. Znieczul skórę 
  8. 7. Poproś o właściwą kolejność szczepienia

Ból w czasie szczepienia i lęk przed zastrzykiem – a w takiej formie podaje się większość szczepionek – dla wielu dzieci bywa nie do zniesienia. I z tego powodu boją się szczepień. Starszaki, które wiedzą już, jak przebiega szczepienie, często płaczą jeszcze przed wejściem do gabinetu. Młodsze dzieci zaczynają zanosić się płaczem, gdy poczują ukłucie.

Niestety, im bardziej denerwuje się dziecko, tym bardziej denerwują się też jego rodzice – a im bardziej zdenerwowani są rodzice, tym dziecko głośniej płacze. To błędne koło...

Wizyta szczepienna nie musi jednak wcale tak wyglądać. Ukłucie podczas szczepienia nie musi boleć, a stres związany z wizytą w gabinecie również można zminimalizować, stosując sposoby na ograniczenie bólu w czasie szczepienia. Takie metody zaleca m.in. Światowa Organizacja Zdrowia.

Jak więc zmniejszyć strach przed szczepieniem, i jak sprawić, by dziecko podczas szczepienia nie odczuło bólu lub by został on ograniczony do niemal nieodczuwalnego minimum?

Czytaj: Kalendarz szczepień - zobacz aktualną wersję

Szczepienie dziecka z alergią

Sposoby na ograniczenie bólu w czasie szczepienia

1. Mądrze wybierz przychodnię

Ponieważ szczepienie wykonuje zazwyczaj pielęgniarka pediatryczna, warto już zawczasu sprawdzić, jakie ma ona podejście do dzieci – najlepiej zapytać o to znajome mamy, albo poszukać opinii w lokalnych grupach mam na portalach społecznościowych.

Staraj się unikać wizyt tam, gdzie szczepienia wykonuje pielęgniarka niemiła, szorstka w obejściu, wręcz obcesowa, bo takie podejście personelu medycznego zwiększa stres malucha.

2. Porozmawiaj z pielęgniarką wykonującą szczepienie

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by podczas szczepionek podawanych domięśniowo nie wykonywać tzw. aspiracji (czyli po wkłuciu nie cofać tłoczka, sprawdzając, czy igła nie trafiła przypadkiem w naczynie krwionośne) – zwiększa to odczuwalny przez dziecko ból. Warto jeszcze przed szczepieniem upewnić się, czy pielęgniarka pediatryczna przestrzega tych zaleceń.

3. Trzymaj maluszka na kolanach

Gdy podczas szczepienia dziecko siedzi na kolanach mamy lub taty, stres jest mniejszy – maluch jest więc bardziej rozluźniony, a to również może zmniejszać ból, jaki odczuwa. Takie postępowanie jest zresztą zalecane przez ekspertów WHO w stosunku do niemowląt i małych dzieci. Po szczepieniu ukołysz malca, przytul.

Starsze dziecko może siedzieć samo albo ułożyć się na leżance (jest to zalecane, jeśli ma skłonność do omdleń), jednak rodzic powinien być wtedy w gabinecie.

Czytaj: Powikłania po szczepieniu – kiedy mogą wystąpić?

Dobrze wiedzieć

Obawa o ból podczas szczepień jest powszechna zarówno u dzieci, jak i rodziców. Badania z USA i Kanady wskazują że 24% - 40% rodziców obawia się szczepień ze względu na ból u dzieci, a 95% chce nauczyć się sposobów minimalizowania bólu podczas szczepień.

Alarmujące są również dane dotyczące samych dzieci – 93% małych dzieci wykazuje objawy silnego stresu związanego ze szczepieniem. Badania wykazały, że lęk przed igłą może przerodzić się w fobię i prowadzić do unikania koniecznych badań lekarskich.*

4. Karm piersią, podsuń smoczek

Jeśli nadal karmisz piersią, warto tuż przed podaniem szczepionki przystawić malca, a nawet poprosić, by została ona podana w trakcie karmienia. Jeśli nie karmisz, a malec ssie smoczka, zadbaj, by mógł to robić przed, w trakcie, i po szczepieniu – to dla dziecka dobry sposób na zredukowanie stresu. 

5. Odwróć uwagę 

Starszakowi nie obiecuj, że nie będzie boleć, ale w gabinecie spróbuj odwrócić uwagę od szczepienia – jest szansa, że dziecko zaabsorbowane książeczką, bajką puszczoną na tablecie czy widokiem ptaszka za oknem nie poczuje ukłucia.

6. Znieczul skórę 

WHO zaleca, by u dzieci, które nie skończyły 12 lat, przed szczepieniem znieczulać skórę za pomocą leków znieczulających miejscowo. 

7. Poproś o właściwą kolejność szczepienia

W trakcie jednej wizyty często podaje się więcej, niż jedną szczepionkę. Można wtedy zdecydować się na szczepionki typu 5 w 1, czy 6 w 1, i wtedy dziecko otrzyma tylko jeden zastrzyk – takie szczepionki są jednak płatne, i kosztują niemało. Gdy zostaniesz przy szczepionkach refundowanych przez NFZ, poproś, by zostały one podane w kolejności od najmniej do najbardziej bolesnych.

Czytaj: Szczepionki skojarzone - przed czym chronią szczepienia typu 6w1 lub 5w1

Szczepionka na meningokoki - rodzaje, przeciwwskazania, cena

Dobrze wiedzieć

materiał płatny

Emla® Plaster

Emla® Plaster to lek miejscowo znieczulający, stosowany do znieczulania skóry przed¹:

  • wkłuciem igły w skórę (podczas wykonywania szczepienia, zastrzyku, pobierania krwi do badań),

  • drobnymi zabiegami chirurgicznymi na skórze.

Emla® Plaster można stosować we wszystkich grupach wiekowych, w tym u noworodków. Lek dostępny jest bez recepty¹* – możesz go kupić lub zamówić w dowolnej aptece².

Działanie leku Emla® Plaster polega na krótkotrwałym zniesieniu czucia w powierzchniowych warstwach skóry i tym samym ograniczeniu odczuwania bólu w skórze.¹**

U dzieci, u których zastosowano przed szczepieniem Emla® Plaster ból był istotnie słabszy w porównaniu do bólu odczuwanego przez dzieci, u których nie zastosowano znieczulenia.³

Dzieci, u których zastosowano znieczulenie lekiem zawierającym substancje aktywne znajdujące się w Emla® Plaster płakały krócej niż dzieci, u których nie zastosowano znieczulenia.⁴

Przed wizytą szczepienną ustal z pielęgniarką lub lekarzem miejsce nakłucia, by nakleić Emla® Plaster we właściwym miejscu.¹

Informacja o leku

Emla® Plaster (Lidocainum + Prilocainum), 25 mg + 25 mg, plaster leczniczy. Jeden plaster leczniczy o powierzchni około 10 cm², zawiera 25 mg lidokainy (Lidocainum) i 25 mg prylokainy (Prilocainum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: makrogologlicerolu hydroksystearynian. 

Wskazania do stosowania: Miejscowe znieczulenie skóry: przed nakłuciem i cewnikowaniem żył, pobieraniem krwi do badań; przed powierzchownymi zabiegami chirurgicznymi (w obrębie skóry); u dorosłych, a także u dzieci i młodzieży. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na lidokainę i (lub) prylokainę lub na inne leki miejscowo znieczulające o budowie amidowej albo na którąkolwiek substancję pomocniczą.Podmiot odpowiedzialny: Aspen Pharma Trading Limited, 3016 Lake Drive, Citywest Business Campus, Dublin 24, Irlandia.Opracowano na podstawie Charakterystyki Produktu Leczniczego z 08/2017Data przygotowania informacji o leku: 08/2017Stopka informacyjna: EMLA” jest znakiem towarowym zastrzeżonym dla firm grupy AstraZeneca.Informacji w Polsce udziela: Aspen Polska Sp. z o.o., ul. Osmańska 12, 02-823 Warszawa, Tel/Fax: +48 22 290 36 47, www.aspenpharma.eu. Informacja medyczna 24/7 w języku polskim: + 48 221253376 (nr płatny); 008001211566 (nr bezpłatny); e-mail: aspenmedinfo@professionalinformation.co.uk.Data przygotowania materiału: 05.2018Data ważności materiału: 05.2019

Przypisy:

1. Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika EMLA PLASTER 08.2017; www.pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl; 24.05.2018.2. Decyzja Prezesa URPL, WMiPB nr UR/ZM/0268/17 z dnia 09.08.2017 dot. zmiany podmiotu odpowiedzialnego w pozwoleniu nr 8104 na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego EMLA PLASTER.3. Halperin SA et al. J Pediatr 2000; 136(6): 789-794.4. Taddio A et al. J Pediatr 1994; 124(4): 643-648.

*Z wyjątkiem noworodków urodzonych przedwcześnie**pacjent może nadal odczuwać ucisk i dotyk

* WHO, Weekly epidemiological record, nr 39, 2015, vol. 90, s. 505–516.

QUIZ: Sprawdź, co wiesz o szczepieniach

Pytanie 1 z 7
Szczepienia zalecane:
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza