Bliźniak pasożytniczy: czym jest i czym się różni od bliźniaka syjamskiego?
Choć bliźniak pasożytniczy może kojarzyć się nam z bliźniętami syjamskimi, określenia nie są tak jednoznaczne. Czym charakteryzuje się bliźniak pasożytniczy i czy ma szansę na życie jak bliźniak syjamski?
Spis treści
- Bliźniak pasożytniczy a bliźniak syjamski
- Bliźniak pasożytniczy - czy ma szansę na rozwój?
- Bliźniak pasożytniczy w ciele drugiego bliźniaka
Bliźniak pasożytniczy - ten termin brzmi dość enigmatycznie, przeczytajcie więc, co się pod nim kryje i dlaczego często bliźnięta pasożytnicze utożsamia się z bliźniętami syjamskimi.
Bliźniak pasożytniczy a bliźniak syjamski
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że bliźniak pasożytniczy to swoista forma bliźniaka syjamskiego. Bliźnięta syjamskie są efektem nieprawidłowego, na skutek błędów genetycznych, podziału komórek w ciąży mnogiej. W ten sposób w życiu płodowym dochodzi do zrośnięcia się ze sobą dwóch płodów. Wyróżniamy bliźnięta syjamskie symetryczne i asymetryczne. Z tymi pierwszymi mamy do czynienia, gdy oba płody rozwijają się równocześnie, w tym samym tempie rosną, choć są ze sobą nienaturalnie połączone np. klatką piersiową, nadbrzuszem, pośladkami i kością ogonową, kością krzyżową lub czaszką. Miewają też wspólne dla siebie narządy. W przypadku bliźniąt asymetrycznych, jeden z bliźniaków jest mniejszy od drugiego (bo przestał się rozwijać) i jest od niego zależny. Określa się go pasożytem żyjącym tylko dzięki drugiemu bliźniakowi.
Skrajną wersją bliźniaka pasożytniczego jest wchłonięcie go przez organizm większego bliźniaka, wówczas pasożyt zamknięty jest w ciele swojego brata lub siostry. O takim zjawisku mówimy "fetus in fetu" czyli płód w płodzie. Co ciekawe, pasożyt może mieć postać jedynie elementu ciała np. dodatkowej kończyny wystającej z ciała drugiego bliźniaka.
>> Czym się różni ciąża bliźniacza od pojedynczej?
Bliźniak pasożytniczy - czy ma szansę na rozwój?
Bliźnięta syjamskie, w przeciwieństwie do pasożytniczych, mają obydwoje szansę na przeżycie. Bliźniak pasożytniczy zawsze umiera, choć w życiu płodowym potrafi jeszcze przez jakiś czas rosnąć dzięki swojemu bratu lub siostrze, którzy go utrzymuje przy życiu. Bliźniak pasożytniczy w pierwszym etapie ciąży zwykle korzysta z tego samego łożyska i kosmówki. Może mieć również te same naczynia krwionośne co jego bliźniak. W tym początkowym okresie bliźnięta "walczą" ze sobą o krew i tlen. Zwykle z tej walki tylko jeden płód wychodzi zwycięsko, drugi zaś obumiera. Obumarły płód może stać się cystą, niegroźną dla ciąży - bo na tym etapie to tylko skupisko komórek. Cysta może być uwidoczniona na badaniu USG i zwykle nie wymaga żadnej interwencji lekarskiej.
>> Kalendarz badań USG w ciąży
Jeżeli bliźnięta przeżyją na tym pierwszym etapie rywalizacji, trwa ona dalej w kolejnych tygodniach ciąży. Pasożytujący bliźniak w którymś momencie przestaje się rozwijać i rosnąć, co może sprawić, że zostanie wchłonięty przez drugiego bliźniaka - częściowo lub całkowicie. W przypadku całkowitego wchłonięcia zwanego fetus in fetu - bliźniak pasożytniczy staje się częścią wnętrza organizmu swojego brata lub siostry i nadal pasożytuje, czyniąc tam wielkie szkody, np. powodując upośledzenia u większego bliźniaka lub wywołując u niego nowotwory. Pasożyt może również doprowadzić do śmierci drugiego płodu.
>> Bliźnięta to dwie osoby, a nie jedna - jak je wychowywać?
Bliźniak pasożytniczy w ciele drugiego bliźniaka
W bardzo rzadkich przypadkach zdarza się, że bliźniak, który wchłonął bliźniaka pasożyta jest w stanie przeżyć nie tylko w życiu płodowym, ale normalnie się rozwijać po porodzie. O przypadkach, gdy u dorosłych ludzi wykrywano w ciele szczątki ich rodzeństwa, mówi się co jakiś czas w mediach. To dowód na to, że pasożytniczego bliźniaka można wykryć nawet wiele lat po porodzie.
>> Objawy ciąży bliźniaczej. Czy mogę urodzić bliźniaki?O wiele łatwiej jest wykryć bliźniaka pasożytniczego, który nie wchłonął się w ciało swojego brata/swojej siostry całkowicie. Nieprawidłowość widać już podczas badania USG, np. dodatkową wykształconą kończynę. To oczywiście zmiana patologiczna, którą należy niezwłocznie usunąć, by zapewnić drugiemu bliźniakowi normalne życie.
Czytaj: Bliźnięta jednojajowe - co warto o nich wiedzieć?
