Echolalia u dzieci: co robić, gdy dziecko powtarza usłyszane słowa

Powtarzanie przez dzieci słów lub zdań zwykle nie budzi w rodzicach niepokoju. Trzeba jednak wiedzieć, że na pewnym etapie życia to zjawisko może być groźnym objawem chorobowym. Dlaczego dziecko wielokrotnie powtarza te same słowa? Co robić, gdy u dziecka występuje echolalia?

Spis treści

1. Kiedy echolalia jest zjawiskiem fizjologicznym?
2. Kiedy echolalia jest zaburzeniem mowy?

Echolalia to wielokrotne powtarzenie zasłyszanych słów - nie bez powodu nazwa kojarzy się z echem. Jest to zaburzenie myślenia objawiające się automatycznym powtarzaniem przez dziecko zasłyszanych słów, fraz lub całych zdań, często w tej samej intonacji. Zwykle echolalia jest zjawiskiem fizjologicznym, ale tylko wtedy, gdy występuje u dzieci uczących się mówić – do 2-3. roku życia. Gdy jednak zdarza się dzieciom starszym, może być objawem poważnej choroby np. Zespołu Tourette'a, autyzmu czy schizofrenii.

Czytaj także: Zaburzenia mowy: najczęstsze zaburzenia mowy [PORADNIK]

Kiedy echolalia jest zjawiskiem fizjologicznym?

Wyróżnia się echolalię rozwojową, która jest normalnym etapem rozwoju niemal każdego dziecka uczącego się mówić. Zwykle zjawisko powtarzania występuje w okolicach 30. miesiąca życia dziecka, choć pierwsze jej elementy mogą pojawić się nawet w 10. miesiącu życia jako przejaw funkcji naśladowczej. Wielokrotne powtarzanie zasłyszanych słów pomaga dziecku utrwalać je i zapamiętywać ich brzmienie. Jest jednym z kroków w rozwoju mowy u dziecka. Echolalia w tym wieku nie jest czymś niepokojącym i nie powinna budzić zdziwienia. Rodzice nie mają podstaw, by podejrzewać u takiego dziecka jakiekolwiek upośledzenia, jeśli poza echolalią dziecko nie zdradza niepokojących objawów. Jedyną słuszną radą w tym przypadku jest przeczekanie tego etapu i wykorzystywanie echolalii rozwojowej do nauki nowych słówek i rozwijania mowy.

Czytaj także: Afazja dziecięca: czym jest i jak ją leczyć?

Kiedy echolalia jest zaburzeniem mowy?

Jako zaburzenie mowy jest traktowana echolalia utrzymująca się u dziecka, które ma więcej niż 3 lata. To wiek, gdy zjawisko powtarzania zasłyszanych słów czy zdań powinno zanikać. Jeśli tak się nie dzieje, jest to powód do niepokoju, gdyż w tym wieku może to być m. in. objaw autyzmu lub upośledzenia umysłowego. W tym przypadku mamy do czynienia z dwoma rodzajami echolalii – natychmiastową i odroczoną. W przypadku tej pierwszej dziecko powtarza frazę od razu, gdy ją usłyszy - na przykład nie odpowiada na zadawane mu pytania, tylko powtarza to pytanie z zachowaniem tej samej intonacji. Np. my pytamy – Czy chcesz lizaka? Ono odpowiada: "Czy chcesz lizaka". Echolalia odroczona występuje wtedy, gdy powtórzenie jakiegoś zdania jest odroczone w czasie np. gdy dziecko, bawiąc się, zaczyna powtarzać zasłyszany kilka dni wcześniej dialog z bajki ale bez kontekstu sytuacyjnego (czyli to co mówi, nie ma związku z tym, co właśnie robi). O takiej mowie mówi się, że nie ma wymiaru komunikacyjnego.W najlepszym przypadku mamy do czynienia ze zwykłym opóźnieniem w rozwoju mowy. W sytuacji, gdy echolalia występuje u dziecka ponad 3-letniego, należy skonsultować się w tej sprawie z lekarzem pediatrą, który pokieruje nas do właściwego specjalisty. Rozpoznanie zaburzeń na wczesnym ich etapie daje większe szanse na ich unormowanie, dzięki wczesnemu zastosowaniu odpowiedniej terapii.