Leczenie boreliozy w ciąży. Jakie konsekwencje dla ciężarnej może mieć borelioza?
Borelioza to choroba, którą ciężko się diagnozuje, a jej leczenie może trwać przez bardzo długi czas. U każdego człowieka choroba może prowadzić do poważnych powikłań. A u kobiety w ciąży? Jak przebiega leczenie boreliozy w ciąży i czy można jakoś zmniejszyć ryzyko zachorowania przez ciężarną na tę chorobę?
O boreliozie w Polsce mówi się dużo. Spowodowane jest to tym, że jesteśmy jednym z rejonów świata, gdzie na przenosiciela tej choroby, czyli kleszcza, natknąć się nietrudno.
Leczenie boreliozy w ciąży polega zawsze na podaniu antybiotyku - borelioza jest bowiem chorobą bakteryjną - wywołują ją drobnoustroje z rodzaju Borrelia. Do zakażenia tymi bakteryjnymi dochodzić może wtedy, kiedy człowiek zostanie ukąszony przez kleszcza będącego nosicielem tego patogenu.
Na boreliozę zachorować może każdy, jednak kobiety w ciąży szczególnie się jej obawiają. Sprawdź, jakie są objawy boreliozy u przyszłych mam i jak przebiega leczenie boreliozy w ciąży.
Spis treści:
Ryzyko zachorowania na boreliozę w ciąży
Co zrobić po ukąszeniu kleszcza
Konsekwencje boreliozy w ciąży
Zapobieganie boreliozy w ciąży
Ryzyko zachorowania na boreliozę w ciąży
Prawda jest taka, że ryzyko zarażenia się boreliozą przez ciężarną jest takie samo jak w przypadku dowolnego innego człowieka.
Ukąszenie przez kleszcza jest zasadniczo jedyną możliwością zarażenia się boreliozą – choroba nie przenosi się drogą kontaktów płciowych, przez pocałunek czy z mlekiem matki.
Ciężarna, która zauważy na swoim ciele obecność niechcianego intruza, nie powinna od razu wpadać w panikę. Ukąszenie przez kleszcza nie jest równoznaczne z późniejszym zachorowaniem na boreliozę – tylko te kleszcze, które są nosicielami bakterii z rodzaju Borrelia, mogą przenosić chorobę.
Czytaj: Jak rozpoznać boreliozę? Test
Szczepienie na kleszcze: dlaczego warto je wykonać?
Co zrobić po ukąszeniu kleszcza
Co zrobić, gdy przyszła mama zobaczy kleszcza na swojej skórze?
- Usunąć go – do tego celu najlepiej wykorzystać specjalne urządzenia do usuwania kleszczy (takowe można bez większych trudności nabyć w aptekach). Powinno się próbować usunąć kleszcza w całości – nie naciskać go, nie urywać jedynie jego części, a wyciągnąć całego ze skóry
- Zdezynfekować ranę
- Obserwować ciało w kierunku ewentualnych dolegliwości, które mogłyby świadczyć o rozwinięciu się boreliozy
Objawy boreliozy w ciąży
Ciąża jest stanem, w którym organizm na różne czynniki reaguje odmiennie. Inaczej jednak jest z omawianą tutaj chorobą – objawy boreliozy w ciąży są takie same, jak w przypadku tego schorzenia u innych pacjentów.
- Rumień w miejscu ukąszenia. Pojawia się on w różnym czasie od zetknięcia z kleszczem i z powodu tego, że mała plamka może się szybko powiększać nawet do średnicy około 5 cm, nazywany on jest rumieniem wędrującym. Rumień jest charakterystycznym objawem wczesnej boreliozy, jednakże nie pojawia się on niestety u wszystkich chorych na tę jednostkę osób
- Chłoniak limfocytowy skóry (jest to drobny, niebolesny guzek o barwie czerwonawo-niebieskawej, pojawiać się on może np. na małżowinie usznej lub na brodawce sutkowej),
- Objawy grypopodobne (np. uczucie ogólnego rozbicia, niewielkiego stopnia gorączka).
Czytaj: Kleszcz u dziecka: objawy chorób wywołanych przez kleszcze, ochrona przed ukąszeniem
Zobacz, co musisz wiedzieć o boreliozie - WIDEO
Borelioza przewlekła a ciąża
Czasami borelioza ujawnia się dopiero po długim czasie od zachorowania – w takiej sytuacji występować u pacjentów mogą bardzo różne dolegliwości, np.:
- Zanikowe zapalenie skóry,
- Objawy zapalenia mięśnia sercowego (w postaci np. zaburzeń rytmu serca),
- Objawy zapalenia stawów,
- Zaburzenia ze strony układu nerwowego (takie jak np. niedowłady czy porażenia nerwów czaszkowych i zaburzenia czucia).
Konsekwencje boreliozy w ciąży
Powyżej opisano to, jakie objawy boreliozy mogą wystąpić u ciężarnej. Przyszłe mamy martwią się jednak nie tylko o siebie, ale i o swojego maluszka. Czy borelioza może więc w jakiś sposób wpływać na zdrowie rozwijającego się w łonie mamy dziecka? Tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie.
Borelioza przed ciążą
Odnotowywano sytuacje, w których pacjentki, które w ciąży przeszły boreliozę, rodziły dzieci z wadami wrodzonymi (np. z wadami serca). Istnieją również doniesienia o poronieniach lub porodach przedwczesnych u matek zarażonych boreliozą w ciąży.
Jedno trzeba tutaj jednak podkreślić – po pierwsze, nie odnotowywano dotąd wyjątkowo dużo przypadków opisanych wyżej problemów. Po drugie, nie udało się jednoznacznie powiązać ich wystąpienia z obecnością w organizmie matki patogennych krętków z rodzaju Borrelia.
Wspomnieć należy tutaj również i o innych odkryciach badaczy analizujących związki pomiędzy boreliozą a ciążą. Otóż tak jak zarażenie we wczesnej ciąży (nie wiadomo w jakim mechanizmie, lecz jednak) może stwarzać zagrożenie dla rozwoju płodu, tak już ciąża u kobiety, która w przeszłości chorowała na boreliozę, przebiega zwykle bez żadnych komplikacji.
Leczenie boreliozy w ciąży
W świetle powyżej opisanych informacji nie można więc powiedzieć, że borelioza nie ma żadnego wpływu na dziecko chorującej na tę jednostkę matki. Z tego właśnie powodu u ciężarnej z boreliozą jak najwcześniej należy rozpoczynać leczenie tej choroby – skuteczna terapia redukuje ryzyko wystąpienia jakichś komplikacji schorzenia.
Leczenie boreliozy w ciąży zasadniczo nie odbiega od tego, jakie jest proponowane innym pacjentom z tą jednostką. Tak samo stosowana jest tutaj antybiotykoterapia. Wykorzystywane są m.in. takie leki jak cefalosporyny czy amoksycylina.
Jedynym wyjątkiem, który dotyczy leczenia boreliozy u kobiet ciężarnych jest to, że u pacjentek w stanie błogosławionym nie stosuje się doksycykliny. Lek ten jest ogólnie dość często stosowany w leczeniu boreliozy, dlatego też udając się do lekarza z podejrzeniem, że mogło dojść do zachorowania, pacjentka powinna bezwzględnie poinformować go o tym, że jest w ciąży (powiedzieć należy także o planowaniu ciąży – dotyczy to pacjentek, które są w trakcie starań o dziecko).
Czytaj: Morfologia krwi: najważniejsze badanie w ciąży
Zapobieganie boreliozy w ciąży
Choć całkowicie kontaktom z kleszczami zapobiec się nie da, to jednak istnieją pewne sposoby na to, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na boreliozę w ciąży. W jaki sposób?
- Unikać spacerów po lasach czy łąkach (szczególnie, jeżeli zamieszkują one w rejonie, gdzie duża ilość kleszczy jest nosicielami patogennego krętka). Tutaj jednak trzeba podkreślić jedną rzecz: kleszcze bywają nie tylko w lasach, ale i nawet w parkach czy przydomowych ogrodach – nie możemy mieć zatem całkowitej pewności, że się nie natkniemy na te organizmy
- Pamiętać o odpowiednim stroju. Na spacery najlepiej wybierać bluzkę z długim rękawem czy długie spodnie, do tego najkorzystniej byłoby, gdyby odzież miała jasne kolory – wtedy zdecydowanie łatwiej jest zauważyć niechcianego intruza.
- Korzystać ze środków, które odstraszają kleszcze – po ich zastosowaniu stajemy się po prostu dla tych pasożytów „mniej atrakcyjni” i maleją szanse na to, że zobaczymy pajęczaka na swoim ciele.
Po powrocie do domu z lasu zalecane jest wykąpanie się, a potem dokładne obejrzenie swojego ciała. W razie zauważenia na skórze kleszcza, jak najszybciej powinno się go usunąć. Co prawda, istnieją opisy przypadków, gdzie do zarażenia boreliozą doszło po bardzo krótkiej obecności kleszcza w ludzkiej skórze, aczkolwiek ogólnie przyjmuje się, że do transferu chorobotwórczych bakterii zwykle dochodzi po upływie 48-72 godzin obecności kleszcza w obrębie skóry.
