Lęk wysokości: z czego wynika i jak się go pozbyć?

Lęk wysokości, inaczej akrofobia to stosunkowo częsta przypadłość – z ostrożnych szacunków wynika, że ma go co piąta osoba na świecie. Jak objawia się lęk wysokości, skąd się bierze i jak się pozbyć lęku wysokości?

Spis treści

1. Objawy lęku wysokości
2. Przyczyny lęku wysokości
3. Czy lęk wysokości można wyleczyć?

Na lęk wysokości częściej cierpią kobiety - prawdopodobnie dlatego, że ogólnie są bardziej wrażliwe. Boisz się lotu samolotem? Nigdy w życiu nie zdecydowałabyś się na skok na bungee, a sama myśl o wjeździe na taras widokowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie sprawia, że miękną ci nogi, bo w domu boisz się wejść nawet na drabinę?

Dobra wiadomość jest taka, że nie jesteś tchórzliwa. Zła - że możesz cierpieć właśnie na akrofobię, zwaną również lękiem wysokości (akros to po grecku szczyt, a phobos oznacza strach).

Objawy lęku wysokości

Choć lęk wysokości wydaje się być błahy, nie należy go lekceważyć, gdyż jego objawy potrafią nie tylko nieźle utrudnić codzienne funkcjonowanie, ale również w pewnym sensie obciążać organizm.

Ogólnie dzieli się je na fizyczne oraz psychiczne. Te psychiczne to strach, który pojawia się zarówno w sytuacji, kiedy osoba dotknięta lękiem wysokości faktycznie znajduje się na znacznej wysokości i boi się, że za moment spadnie i się zabije, jak i wówczas, kiedy wyobraża sobie, że jest wysoko - doświadcza wtedy dokładnie takiego samego strachu.

W tym pierwszym przypadku silny lęk wysokości objawia się nie tylko panicznym strachem i chęcią natychmiastowej ucieczki, ale również urojeniami: osobie z lękiem wysokości może wydawać się więc, że podłoże, na którym stoi, jest wyjątkowo niestabilne i chwieje się, a także - że ktoś, kto stoi za nią, za chwilę ją popchnie i zrzuci w przepaść.

Lękowi wysokości często towarzyszą także objawy fizyczne – inaczej określane jako somatyczne - takie jak kołatanie serca, uczucie ucisku w gardle i w żołądku, drżenie rąk, uczucie miękkich nóg i osłabienia mięśni, przyspieszone ciśnienie tętnicze, zawroty głowy, uczucie duszenia się, nadmierna potliwość, nagła bladość, ból w klatce piersiowej - zazwyczaj są one ściśle powiązane z doznawanym wówczas uczuciem paniki.

Czytaj:

Fobie: co to jest fobia, rodzaje fobii, sposoby oswajania

Entomofobia (lęk przed owadami) - przyczyny, objawy, leczenie

Przyczyny lęku wysokości

Powody, dla których część osób boi się nie tylko przebywania na znacznej wysokości, ale nawet myśli na ten temat, nie są do tej pory dokładnie wyjaśnione. Część badaczy przypuszcza, że mogą być one zaprogramowane genetycznie (podobnie jak wiele innych fobii, w tym arachnofobia).

Lęk przed wysokością miał chronić ludzi przed zbyt szybkim wyginięciem na skutek upadku w przepaść - jednak ta hipoteza nie została jak dotąd potwierdzona z tego powodu, że wielu ludzi nie odczuwa takiego lęku, dlatego trudno jest jednoznacznie stwierdzić jakikolwiek udział genów.

Inną teorią, która miałaby tłumaczyć występowanie lęku wysokości, są doświadczenia z okresu wczesnego dzieciństwa - nawet te, których nie pamiętamy lub nie do końca jesteśmy w stanie powiązać ze stanem obecnym.

Badacze jako przykłady przywołują tu choćby dotkliwe upadki z przewijaka, których doświadcza część niemowląt na skutek nieuwagi rodziców czy upadków z drzewa, będących udziałem kilkulatków.

I znów - ta hipoteza nie tłumaczy, czemu lęk wysokości częściej odczuwany jest przez kobiety niż przez mężczyzn. Jedną z teorii jest również teoria obserwacji, zgodnie z którą obawy przez wysokością uczymy się w dzieciństwie od własnych rodziców, którzy zbyt impulsywnie reagują na zabawy na drzewie i zakazują popisów na drabinkach, bojąc się upadku.

Czytaj: Ablutofobia - przyczyny i objawy lęku przed myciem

Czy lęk wysokości można wyleczyć?

Lęk wysokości jest jedną z tych fobii, która potrafi uniemożliwić wykonywanie niektórych zawodów, a na co dzień mocno utrudnia życie. Dotknięte nią osoby niejednokrotnie mają problem z wyjściem na balkon czy z przejściem przez most - gdy znajdą się na wysokości doznają tak silnego ataku paniki, że przestają panować nad swoim zachowaniem.

Jednak wcale nie muszą żyć z tą dolegliwością, ponieważ obecnie lęk wysokości można w większości przypadków skutecznie wyleczyć. Jedną z metod leczenia jest psychoterapia, w trakcie której prowadzona jest terapia poznawczo - behawioralna.

Inną metodą jest też terapia, która stopniowo przyzwyczaja pacjenta do przebywania na znacznej wysokości po to, by takie sytuacje przestały budzić w nim lęk. Obecnie w tym celu stosuje się często techniki wirtualnej rzeczywistości, które pozwalają na symulację różnych sytuacji, na przykład lotu samolotem czy wjazdu na taras widokowy lub górski szczyt.

Osobom, u których lęk wysokości jest wyjątkowo silny, zaleca się czasem również leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe z grupy benzodiazepin, a niekiedy także środki z grupy beta-blokerów, które skutecznie łagodzą związane z lękiem wysokości objawy somatyczne.