Dlaczego dziecko obgryza paznokcie? Z czego wynika nawykowe obgryzanie paznokci (onychofagia)?

Nawykowe obgryzanie paznokci nazywane onychofagią jest sposobem rozładowywania napięć emocjonalnych. Jeśli dziecko wkłada ręce do ust, prawdopodobnie nie radzi sobie z emocjami. To znak, że potrzebuje twojego wsparcia. Dowiedz się, jak wyeliminować ten przykry nawyk obgryzania paznokci.

Nawykowe obgryzanie paznokci, określane terminem onychofagia (gr. onycho – paznokieć, phagia – jeść), jest sposobem rozładowywania napięć emocjonalnych. Występuje u dzieci i młodzieży, ale zdarza się również u dorosłych. Dzieci, tak jak starsi, na co dzień stykają się z różnymi problemami. W przeciwieństwie do dorosłych nie potrafią nazwać swoich odczuć, nie znają też sposobów radzenia sobie z nimi. Dlatego różnymi metodami starają się zlikwidować napięcie, np. wkładają palce do buzi, kręcą włosy. Taka reakcja przynosi im ulgę.

Obgryzanie paznokci wywołują napięcia emocjonalne o różnych przyczynach. Zwykle są to nowe, trudne dla dziecka sytuacje, np. pójście do przedszkola czy szkoły, narodziny rodzeństwa, przeprowadzka lub rozstanie rodziców. Mogą to być też nieodpowiednie metody wychowawcze rodziców, ich zbyt częsta krytyka, wysokie wymagania. Impulsem bywają także bajki lub gry wideo, które wzbudzają w dziecku niepokój.

Przeczytaj także: Sygnały, dzięki którym rozpoznasz, że dziecku w przedszkolu dzieje się krzywda

Spis treści

1. U kogo występuje odruch skubania paznokci?
2. Zakażenia, infekcje wirusowe i grzybiczne w wyniku obgryzania paznokci
3. Odruchu obgryzania paznokci wymaga szybkiej reakcji
4. Jak reagować na obgryzanie paznokci u dzieci?
5. Dowiesz się dlaczego dziecko obgryza paznokcie i zwalcz przyczynę
6. Jak zwalczyć utrwalony nawyk obgryzania paznokci u nastolatka?

U kogo występuje odruch skubania paznokci?

Ten odruch może wystąpić u dzieci pobudliwych, napiętych czy nieśmiałych, bo trudniej radzą sobie one z różnymi uczuciami. Często pojawiają się u nich tzw. objawy pomocnicze – ciało pokazuje, że coś jest nie tak. To może się przejawiać gryzieniem paznokci, ale też np. niekontrolowanym drapaniem się czy machaniem nogą podczas siedzenia.Obgryzanie paznokci u dzieci może być również zachowaniem podpatrzonym, np. u kolegi, kogoś dorosłego. Dzieci bowiem z łatwością naśladują zachowania różnych osób (mogą nawet podświadomie naśladować jąkanie). I tak, jak uczą się np. zachowania przy stole, tak samo mogą przyswoić odruch obgryzania paznokci.

Przeczytaj: Zajady u dziecka: jak się ich pozbyć? Przyczyny, objawy, leczenie

Zakażenia, infekcje wirusowe i grzybiczne w wyniku obgryzania paznokci

Obgryzione paznokcie nie tylko wyglądają nieładnie. Poranione miejsca przy nich sprawiają ból, łatwo też je zainfekować. To może stać się impulsem dla dziecka (bez względu na wiek), by przerwać niepożądane zachowanie. Ale możesz również np. wybrać się z córką (nawet z 4-latką) na wizytę u manikiurzystki. Po takim zabiegu zapewne mała dama nie będzie chciała zepsuć jego efektów.

Polecamy: Rozwój inteligencji emocjonalnej. Jak nauczyć dziecko wyrażania emocji?

Warto uświadomić dziecku, że wkładanie brudnych rąk do buzi może być też przyczyną infekcji wirusowych i grzybiczych (opryszczka, zajady, pleśniawki), zakażenia owsikami (zwłaszcza gdy maluch chodzi do przedszkola), zapalenia dziąseł, a nawet zatruć pokarmowych. Gdy obgryzanie paznokci trwa długo, prócz zniekształconych płytek może po sobie pozostawić również wady zgryzu.

Odruchu obgryzania paznokci wymaga szybkiej reakcji

Strach czy wzburzenie są dla dziecka doznaniami nieprzyjemnymi, dlatego podejmuje ono różne działania, by je zredukować. Każde wypróbowane zachowanie, które nawet chwilowo zmniejszy napięcie, może zostać utrwalone – stać się stałą reakcją na jakieś odczucie. Dlatego nie wolno lekceważyć problemu.

Przeczytaj: Agresja u dziecka i jej przyczyny, czyli 9 sposobów na agresywne dziecko

Jak reagować na obgryzanie paznokci u dzieci?

Jeśli problem dotyczy malucha, gdy tylko zauważysz, że wkłada palce do ust, delikatnie wyjmij mu rękę z buzi. Powstrzymaj się od zbędnych komentarzy, nie krzycz na niego, nie karć, bo to nasili jego niepokój. Bądź delikatna, życzliwa, mów bez nacisku.Obserwuj, w jakich sytuacjach dziecko gryzie paznokcie. Jeśli oglądając telewizję, usiądź obok i tłumacz, co dzieje się na ekranie. Jeżeli podczas nauki – omów trudny materiał i zaproponuj sprawdzenie jego wiedzy.Dobrze działają umowy, w których za zgodą dziecka oferujesz mu pomoc w radzeniu sobie z problemem, np. „Widzę, że jest ci trudno. Będę pilnować tego razem z tobą. Czy się na to zgadzasz?”. Dodatkowo możecie też opracować własny system kodów, które będą przypominały maluchowi o umowie – np. gdy zobaczysz, że wkłada palce do ust, rzuć hasło „paznokieć” i uśmiechnij się. Dziecko zrozumie to w mig.W wyjątkowych sytuacjach możesz je nagrodzić, powiedz np. „Jak odrosną ci paznokcie, pójdziemy z tej okazji do kina lub wybierzesz sobie jakąś zabawkę”. Ważne, aby wspólnie świętować ten sukces. W wielu przypadkach takie formy wspierania malucha są skuteczne.

Dowiesz się dlaczego dziecko obgryza paznokcie i zwalcz przyczynę

Staraj się jak najczęściej rozmawiać ze swoją pociechą. Ale niech tematem rozmowy nie będzie obgryzanie paznokci, bo skupianie uwagi na problemie przyniesie odwrotny efekt. Naucz dziecko nazywać emocje, które odczuwa. Kiedy jest zaniepokojone czy podniecone, zwykle nie potrafi przekazać tego wprost. Zatem niech powie ci – tak jak umie – co czuje. Ucz je, jak powinno radzić sobie z tymi emocjami.

Przeczytaj: Agresja u dziecka i jej przyczyny, czyli 9 sposobów na agresywne dziecko

Podpowiedz mu, że jeśli się złości, może np. trzy razy tupnąć nogą lub uderzyć ręką w poduszkę. Zapewnij go, że kiedy jest smutne lub się czegoś boi, zawsze może z tobą o tym porozmawiać, wtedy razem stawicie czoła problemowi.

Jeśli dziecko będzie potrafiło uświadomić sobie stan emocjonalny, będzie wiedziało też, co się z nim dzieje i jak sobie z tym radzić. I nie będzie musiało używać do tego wymyślonych przez siebie sposobów.

Przeczytaj też: Histeria u dziecka: jak reagować? [5 sprawdzonych sposobów]

Jak zwalczyć utrwalony nawyk obgryzania paznokci u nastolatka?

Jeśli nastolatek obgryza paznokcie, prawdopodobnie robi to od lat. Takie zachowanie trudno usunąć, bo jest już utrwalone. Dla malucha nagrodą może być dobra motywacja, dla nastolatka już nie. Musi on sam zrozumieć swój problem i próbować z nim walczyć (fatalny wygląd paznokci jest często przyczyną kompleksów). Twoim zadaniem jest wspieranie go, bo okres dojrzewania jest trudny, towarzyszą mu duże napięcia wywołane klasówkami, pierwszymi zawodami miłosnymi, ważnymi decyzjami. Młody człowiek nie powinien zostać z tym sam. Możesz nauczyć go metod radzenia sobie z emocjami. Dobrym sposobem jest relaksacja, uprawianie sportu, słuchanie muzyki. Wybór zależy od upodobań nastolatka.Gdy objawy gryzienia paznokci są bardzo nasilone, konieczna jest pomoc psychologa. Trzeba wtedy przyjrzeć się dokładnie funkcjonowaniu nastolatka, zająć się nim w kontekście sytuacji rodzinnej, w szkole, w grupie rówieśniczej. Na to, co się z nim dzieje, ma bowiem wpływ wiele czynników. A poznanie prawdziwej przyczyny ułatwi terapię obgryzania paznokci.

Przeczytaj także: Jak rozmawiać z dziećmi o pornografii? Seksuolożki wyjaśniają

Choroby wieku dziecięcego. Czy rozpoznasz je po objawach?

Pytanie 1 z 10

Powiększenie oraz obrzęk ślinianki przyusznej, wysoka gorączka, złe samopoczucie, ból podczas jedzenia i picia to jedne z najczęstszych objawów:

zapalenia gardła

zapalenia ucha

świnki

grypy

Dalej

miesięcznik "Zdrowie"