Retinopatia wcześniacza: najczęstsza przyczyna ślepoty u dzieci

Retinopatia wcześniacza to bohaterka smutnej statystyki. Jest najczęstszą przyczyną ślepoty u dzieci. Jej istotą jest uszkodzenie siatkówki, które następuje w krótkim czasie po porodzie. Wada ta może mieć różne nasilenie. I to właśnie od stadium zaawansowania retinopatii u wcześniaków zależy, czy dziecko będzie w przyszłości widziało.

Spis treści

1. Przyczyny retinopatii wcześniaczej
2. Jak postępuje i jak przebiega leczenie retinopatii u wcześniaków
3. Retinopatia wcześniacza: profilaktyka

Retinopatia wcześniacza to stosunkowo nowa choroba, bo pojawiła się wraz z rozwojem neonatologii i zwiększoną przeżywalnością dzieci urodzonych przedwcześnie. Cierpi na nią około 15 proc. wcześniaków z niską masą urodzeniową i wszystkie, które urodziły się przed 28 tygodniem. Jest niebezpieczna, bo może trwale uszkodzić wzrok dziecka.

Dowiedz się jakie są przyczyny przedwczesnego porodu

Przyczyny retinopatii wcześniaczej

W latach pięćdziesiątych zauważono, że retinopatia ujawnia się najczęściej u wcześniaków, które dostawały w pierwszych tygodniach swojego życia tlen w wysokich stężeniach. Podejrzewano więc, że to on powoduje u noworodków uszkodzenia siatkówki. Obecnie jednak wiadomo już, że nie tylko tlen odpowiada za powstanie retinopatii. Wpływ na ta ma też wiele innych czynników, m.in. niska masa urodzeniowa oraz poród przedwczesny. Udowodniono, że im większy jest stopień wcześniactwa tym rozleglejszy obszar siatkówki jest nieunaczyniony, a to powoduje, że ryzyko retinopatii gwałtownie wzrasta. Po porodzie proces unaczynienia postępuje nadal, lecz często ulega zaburzeniu. Duży wpływ na to mają wolne rodniki (m.in. tlenowe), które powodują uszkodzenia naczyń, a w konsekwencji niedotlenienie siatkówki. To z kolei doprowadza do procesów, których efektem jest odwarstwienie siatkówki prowadzące do ślepoty u dzieci.

Dowiedz się na jakie problemy zdrowotne narażone są wcześniaki

Jak postępuje i jak przebiega leczenie retinopatii u wcześniaków

Retinopatia może przebiegać przez pięć stadiów zaawansowania. Pierwsze to obecność linii demarkacyjnej na dnie oka, ostatnie – całkowite odwarstwienie się siatkówki. W przypadku dwóch pierwszych faz, leczenie retinopatii nie jest konieczne, wystarczy kontrolowanie, czy stan się nie pogarsza. Zwykle zmiany znikają same. W przypadku większych uszkodzeń (fazy 3-5), stosuje się laseroterapię, krioterapię lub w ostateczności leczenie chirurgiczne. W przypadku stadium 4 i 5 mimo leczenia rokowania są bardzo złe. Tylko 9 proc. przypadków wzrok u dziecka nawet po intensywnym leczeniu jest prawidłowy. Częstymi powikłaniami po retinopatii są także krótkowzroczność, jaskra wtórna, zez, późne odwarstwienia siatkówki.

Przeczytaj rónież: wady wzroku u dzieci

Retinopatia wcześniacza: profilaktyka

Ponieważ retinopatia wcześniacza to choroba dzieci o niskiej masie urodzeniowej i przedwcześnie urodzonych, takie maluchy trzeba badać okulistycznie nawet jeśli nie mają żadnych objawów. Pozwoli to na szybkie wykrycie choroby i wdrożenie skutecznego leczenia. Dlatego wcześniaki i dzieci z cechami wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu bada się przesiewowo okulistycznie w 4, 8 i 12 tygodniu życia oraz w po ukończeniu roku (jeśli nie było żadnych objawów).