Zioła na katar – 10 skutecznych ziół w walce z katarem

Jest wiele ziół, które pomogą na przeziębienie. Sprawdź, co dokładnie stosować, gdy ty lub twój kilkulatek macie katar. Poznaj najlepsze domowe ziołowe sposoby na katar i kaszel.

Zioła na katar to popularny domowy sposób leczenia przeziębienia. Zioła łagodzą takie objawy infekcji, jak katar u dziecka i kaszel u dziecka. Działają antyseptycznie, przeciwdziałają rozwojowi zakażeń wirusowych i bakteryjnych. Korzystnie oddziałują na błony śluzowe, zwiększają odporność organizmu i skracają czas infekcji.

Jakie konkretnie zioła na katar zapewniają najlepsze efekty, gdy malcowi cieknie z nosa? Te o właściwościach ściągających, pobudzających czynności wydzielnicze dróg oddechowych. Do zwalczania infekcji towarzyszących katarowi przydatne są też zioła o właściwościach bakteriobójczych.

Stosując ziołowe mieszanki lub napary z ziół na katar, można szybciej pokonać przeziębienie, a zwłaszcza utrudniający oddychanie katar. W aptece znajdziesz wiele ziołowych leków dostępnych bez recepty, możesz też sama przygotować miksturę z ziół na katar.

Spis treści

1. Zioła na katar - tymianek właściwy
2. Rumianek pospolity
3. Kwiat czarnego bzu na katar
4. Nawłoć pospolita
5. Świetlik łąkowy
6. Gorzknik kanadyjski
7. Kwiat lipy
8. Kora wierzby
9. Anyż
10. Mięta
11. Siła innych leczniczych ziół na katar

Zioła na katar - tymianek właściwy

To szczególnie skuteczne zioło na katar, ponieważ jego główne substancje czynne tymol i karwakrol mają bardzo silne działanie przeciwzapalne i bakteriostatyczne. Tymol jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, przechodzi więc do naparów z ziela. Dodatkowo ma działanie przeciwbólowe.

Wyciągi z tymianku wspierają samoistny ruch nabłonka rzęskowego górnych dróg oddechowych, zwiększają wydzielanie (i rozrzedzanie) śluzu, rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej usunięcie.

Jak stosować tymianek na katar?

• Napar. Pij napar z ziela tymianku, po 1 filiżance 2-3 razy dziennie (zalej wrzątkiem mniej więcej łyżkę ziela).
• Nalewka tymiankowa też dobrze wspomaga leczenie kataru. Pij po 2-4 ml (1 łyżeczka) 2-3 razy dziennie. Jej przygotowanie trwa ok. pół roku, ale można też kupić gotową.
• Syrop. To dobre rozwiązanie na katar u dzieci, przy czym każdą ziołową kurację trzeba najpierw skonsultować z lekarzem. Tymiankowy syrop można przygotować na bazie suszonych lub świeżych ziół. Wypełnij nimi duży słoik do ok. 1/3 wysokości i zalej litrem osłodzonej (0,5 kg) i zagotowanej wody. Zamknij szczelnie i odstaw na 3 dni w ciemne miejsce. Następnie przelej przez sitko. Podawaj 2-3 razy dziennie po 1 łyżeczce.

UWAGA: Tymol w dużych dawkach może powodować nudności, wymioty oraz bóle głowy. A w ekstremalnie dużej ilości jest szkodliwy dla niektórych organów, np. nerek, wątroby, serca.

Czytaj: Domowe sposoby na katar: u dziecka, zatokowy, w ciąży

Przeziębienie u dziecka: sposoby na wzmacnianie odporności, katar, gorączkę i ból gardła

Rumianek pospolity

To dobre zioło na katar, ponieważ jest cenionym surowcem przeciwzapalnym, odkażającym. Rumianek zawiera bardzo dużo olejków eterycznych, zmniejsza obrzęk śluzówki i rozrzedza zalegającą w nosie wydzielinę. To w dużej mierze zasługa spiroeteru, który jest w olejku eterycznym, hamuje on wydzielanie substancji odpowiedzialnych za stany zapalne – m.in. histaminy i bradykininy.

Jak stosować rumianek na katar?

• Napar. W nieżycie nosa skuteczne są napary z koszyczków rumianku pospolitego. Łyżeczkę suszu zalej filiżanką wrzątku. Pij 2 razy dziennie.

• Inhalacja. 2 łyżki stołowe koszyczków rumianku wsyp do garnka z 1 litrem wrzącej wody. Zestaw naczynie z ognia, odczekaj kilka minut, a następnie nachyl się nad garnkiem, na głowę narzuć ręcznik i przez 10 minut wdychaj unoszący się z parą olejek eteryczny.
• Syrop. Można pić sam lub dodawać go do herbaty. 3 szklanki świeżych kwiatów (lub suszu) zalej wodą i gotuj 30 min. Przecedź, dodaj do płynu 1 kg cukru i gotuj jeszcze 10 min. Na koniec dodaj sok z 2 cytryn i przelej gorący syrop do słoiczków lub butelek. Pij 2 łyżki dziennie.

Czytaj: Zioła dla dziecka - napary roślinne zamiast leków

Kwiat czarnego bzu na katar

Działa napotnie, przeciwzapalnie, pomaga obniżyć temperaturę ciała. Jego olejki eteryczne ułatwiają odkrztuszanie, dlatego warto go stosować przy przeziębieniu. Wspomaga układ odpornościowy dzięki temu, że odkaża błony śluzowe.

Jak stosować czarny bez na katar?

• Napar. Na katar można stosować napar z kwiatów czarnego bzu. Warto to zrobić, gdy tylko pojawią się pierwsze objawy nieżytu nosa. 1-2 łyżki stołowe suszonych kwiatów zalej wrzątkiem i trzymaj pod przykryciem 10-15 min. Pij jeszcze ciepłe (po przecedzeniu) 2-3 razy dziennie.
• Nalewka. By pokonać katar i kaszel, pij raz dziennie po 10-15 ml nalewki z kwiatów bzu czarnego. Przygotowanie trwa ok. 6 miesięcy, ale można kupić gotową.

Czytaj: Herbaty ziołowe w ciąży: 8 ziołowych herbat na najczęstsze dolegliwości ciążowe

Czy można pić czystek w ciąży?

Nawłoć pospolita

Skutecznie zwalcza ostry lub przewlekły nieżyt górnych dróg oddechowych. Ma właściwości ściągające, antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne oraz pobudzające czynność układu odpornościowego organizmu.

Jak stosować nawłoć na katar?

• Napar. 1-2 razy dziennie pij filiżankę naparu z ziela.
• Nalewka. Pij 2-3 razy dziennie po 2-6 ml nalewki nawłociowej (do 1,5 łyżki). Przygotowanie nalewki zajmuje ok. 14 dni, ale można kupić gotową.

UWAGA: Nie stosujemy nawłoci u dzieci poniżej 12 roku życia.

Świetlik łąkowy

Korzystnie wpływa na błony śluzowe. Ma właściwości przeciwzapalne, ściągające i bakteriobójcze. Stosowany wewnętrznie działa korzystnie w leczeniu nieżytu dróg oddechowych, kataru i zapalenia zatok.

Jak stosować świetlik na katar?

• Napar z ziela świetlika. Doustnie używany jest przy kaszlu, chrypce i katarze. 1 łyżeczkę suszonych ziół (2-3g) zalać filiżanką wrzącej wody i zaparzać pod przykryciem przez 10 minut. Pić 2-3 razy dziennie po filiżance naparu jako środek ściągający, przywracający drożność układu oddechowego.

WAŻNE: Przy nieżytach dróg oddechowych, takich jak kaszel i katar, można łączyć ziele świetlika z nawłocią, kwiatami bzu czarnego lub gorzknikiem kanajdyjskim.

Gorzknik kanadyjski

Kłącze gorzknika ma właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne. Działa tonizująco na błony śluzowe. Mobilizuje układ odpornościowy do walki z infekcją. Substancje czynne (alkaloidy) stymulują leukocyty do walki z wirusem.

Jak stosować gorzknik na katar?

• Napar. 1 łyżeczkę wysuszonych i rozdrobnionych kłączy i korzeni gorzknika zalać filiżanką wrzącej wody i odstawić na 15 minut. Przecedzić. Pić 2 razy dziennie przy katarze, zapaleniu jamy ustnej i gardła.
• Nalewka. 50 g suszu zalej litrem wódki i odstaw na ok. 2 tygodnie. Pij łyżeczkę 3 razy dziennie.

UWAGA: Nie podajemy gorzknika kanadyjskiego dzieciom. A w przypadku osób dorosłych nie stosuje się kuracji ziołowej dłużej niż 21 dni.

Kwiat lipy

Zawiera flawonoidy (m.in. pochodne kemferolu), związki śluzowe oraz olejki eteryczne (m.in. geraniol). Wzmacnia siły obronne organizmu, działa oczyszczająco, wykrzutuśnie, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. Bardzo cenne są związki śluzowe, które mają działanie osłaniające, powlekające i zmiękczające. Ma to duże znaczenie, gdy oprócz kataru mamy też kaszel i ból gardła.

Jak stosować kwiat lipy na katar?

• Napar. 2 łyżeczki wysuszonego kwiatu lipy zalej filiżanką wrzątku i trzymaj pod przykryciem 15 minut. Przecedź. Gorący napar pij 2-3 razy dziennie.
• Nalewka z kwiatów lipy. 100 g wysuszonego i rozdrobnionego kwiatu lipowego trzeba zalać 500 ml 40% czystej wódki i szczelnie zamknąć naczynie. Przenieść do ciepłego miejsca na 2-3 tygodnie, codziennie wstrząsając zawartość. Następnie nalewkę zlać, a osad przelać przez kawałek bawełnianego materiału, gazę lub bibułę filtracyjną, resztę płynu wycisnąć, masę ziołową wyrzucić do kosza. Nalewkę rozcieńczyć dodając 400 ml przegotowanej wody (2 niepełne szklanki), całość zlać do ciemnej butelki i szczelnie zamknąć. Przechowywać w lodówce lub spiżarni. W trakcie przeziębienia pić po 10-15 ml 2-3 razy dziennie.

Kora wierzby

Ma działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Często stosuje się to zioło w chorobach przebiegających z podwyższoną temperaturą lub gorączką, np. przy przeziębieniu. Niektórzy mówią o niej, że jest jak roślinna aspiryna.

Jak stosować korę wierzby na katar?

• Odwar. 1 łyżkę wysuszonej i rozdrobnionej kory wierzby zalać 1 filiżanką wody, zagotować i trzymać pod przykryciem na małym ogniu przez 5 minut. Odstawić na 15-20 minut. Przecedzić. Pić po pół filiżanki 2-3 razy dziennie jako środek przeciwgorączkowy i przeciwzapalny, przy katarze.

UWAGA: Nie stosujemy kory wierzby u dzieci.

Anyż

Ceniony za działanie przeciwzapalne i wzmacniające organizm. Doskonale udrożnia nos, dzięki dużej zawartości olejków eterycznych. Ma bardzo charakterystyczny zapach.

Jak stosować anyż na katar?

• Inhalacja. 2 łyżki stołowe anyżu wsyp do garnka z 1 litrem wrzącej wody. Zestaw naczynie z ognia, odczekaj kilka minut, a następnie nachyl się nad garnkiem, na głowę narzuć ręcznik i przez 10 minut wdychaj unoszący się z parą olejek eteryczny.

Mięta

Wykorzystuje się liść mięty pieprzowej. Znajdziesz go w wielu preparatach na katar (krople, sztyfty, maści), ponieważ powoduje odczucie przepływu chłodnego powietrza przez nos, nieznaczne obkurczenie śluzówki i krótkotrwałe uczucie poprawy drożności nosa. Popularny mentol pozyskuje się z olejku z mięty pieprzowej przez wymrażanie.

• Inhalacja. Wykorzystaj olejek miętowy. W medycynie naturalnej stosuje się go przy nieżytach górnych dróg oddechowych i stanach zapalnych błony śluzowej.

Siła innych leczniczych ziół na katar

Poznaj i inne skuteczne sposoby, z wykorzystaniem roślin, na zmniejszenie kataru i wzmacnianie odporności to:

• Inhalacje z liści eukaliptusa i młodych igieł sosnowych. Należy włożyć do miski po 2 łyżeczki liści i igieł i zalać 2 litrami wrzącej wody. Głowę umieścić nad miską i przykryć ręcznikiem, aby zatrzymać ulatniające się olejki eteryczne. Można wdychać je z parą wodną przez nos około 5 minut. Czynność powtarzać 2-3 razy dziennie. Kuracja pomorze przy pierwszych objawach kataru (kręcenie w nosie, kichanie i suchość błony śluzowych).
• Inhalacje z kwiatu rumianku, liści szałwii i olejku z liści eukaliptusa (mogą być też liście). Umieszczamy w misce 1 łyżkę stołową kwiatów rumianku i 1 łyżkę liści szałwii dodajemy 3-5 krople olejku eukaliptusowego lub 1 g (łyżkę) liści. Całość zalewamy 1 litrem wody gorącej. Do inhalacji przykrywamy głowę ręcznikiem i wdychamy przez 10-15 minut na przemian nosem i ustami opary, trzymając głowę w odpowiedniej odległości od płynu.
• Syrop z pączków sosny. Ma działanie wykrztuśne i odkażające. 50 g świeżych pączków sosny po zmiażdżeniu lub pocięciu zasypać cukrem, najlepiej warstwami. Odstawić na 2 tygodnie, aż puszczą sok. Po wymieszaniu, odstawić na 1-2 tygodnie. Stosować po 1 łyżce kilka razy dziennie w zapaleniu oskrzeli, gardła, krtani. Można stosować u dorosłych i u dzieci.<przepis pochodzi z książki „Zioła dla układu oddechowego" Mateusz Senderski>
• Odwar z pączków sosnowych Sosna ma działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. ½ łyżki rozdrobnionych pączków zalać 1 szklanką wody, zagotować i utrzymywać w stanie wrzenia przez 2 minuty pod przykryciem, odstawić na 10 minut i przecedzić. Pić 1-3 łyżki, 2-4 razy dziennie jako środek wykrzutuśny i witaminowy. Jeśli dodamy odrobinę miodu lub ew. cukru do przygotowanego odwaru, powstanie „miodek sosnowy”. I ta forma będzie smakować dzieciom.<przepis zaczerpnięty z książki „Rośliny lecznicze stosowane u dzieci” Waleria Olechnowicz-Stępień, Eliza Lamer-Zarawska>
• Sok z jeżówki purpurowej (Echinacea purpurea)Surowcem zielarskim jest ziele i korzeń. Ziele zawiera pochodne kwasu kawowego, flawonoidy, polisacharydy. Korzeń z kolei również zawiera m.in. pochodne kwasu kawowego i kwasu cykoriowego. Substancje występujące w jeżówce mają działanie immunostymulujące. Wzmacniają naturalną odporność organizmu. Korzystne działanie dla odporności ma sok tłoczony ze świeżej rośliny – zalecana dawka to 6-9 ml dziennie. Można stosować preparaty jednoskładnikowe zawierające wyciągi z korzeni lub świeżego ziela.
• WAŻNE: Nie stosować dłużej niż przez 6 tygodni.
• Olejek jałowcowy. Ma intensywny zapach. Można smarować nim okolice nosa podczas kataru i kiedy dokucza ból zatok. Pół szklanki świeżych lub suszonych owoców wsyp do niedużej szklanej butelki i zalej 100-150 ml gorącego oleju roślinnego. Odstaw w ciemne miejsce na 2 tygodnie. Po tym czasie przecedź i stosuj do smarowania, nacierania.
• Syrop z chrzanu. Chrzan zawiera substancje antybakteryjne, takie jak fitoncydy. Od wieków wykorzystywano go do zwalczania przeziębienia. Do 100 g świeżego, utartego chrzanu dodaj 1/2 szklanki ugotowanej, ostudzonej wody i zostaw pod przykryciem na pół godziny. Do tak powstałego soku dodaj 100 g miodu, syropu lub osłodzonego soku owocowego i wymieszaj. Tak przyrządzoną miksturę pij 3 razy dziennie po jednej łyżce stołowej. Dzieciom podawaj po 1 łyżeczce od herbaty.<Przepis pochodzi z książki „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie” Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski>

Czytaj: Syrop z cebuli – jak go zrobić i jakie ma działanie?

 Inhalacje z soli fizjologicznej. Zalety nebulizacji solą fizjologiczną

Konsultacja

mgr inż. Mateusz Senderski

znawca ziół. Praktyk zielarski z ponad 45-letnim doświadczeniem. Autor wielu poradników zielarskich, m.in. „Prawie wszystko o ziołach” oraz „Ziołowe receptury na zdrowie”. Współtwórzy blog ziolove.pl.