Właściwości tkanin, z których szyje się ubrania sportowe

Do szycia nowoczesnych strojów sportowych stosuje się poliester, poliamid, polipropylen, membrany, wełny i bawełnę, a każda z tych tkanin jest odpowiednia dla innej aktywności. Zimą na stok pod kurtkę ubierzesz bieliznę termoaktywną z poliestru (bo zatrzyma ciepło i odprowadzi wilgoć na zewnątrz). Z kolei na basen założysz strój kąpielowy z tkanin poliamidowych, bo nie wchłaniają one wody. Poznaj właściwości i rodzaje tkanin sportowych.

Spis treści

1. Tkaniny sportowe: poliester
2. Tkaniny sportowe: polipropylen
3. Tkaniny sportowe: poliamid
4. Tkaniny sportowe: merino
5. Membrany sportowe
6. Tkaniny sportowe: bawełna

Rodzaj użytej tkaniny sportowej, jej właściwości i ubrania, które są z nich szyte, mogą wpływać na komfort odczuwany podczas treningu. Tkaniny sportowe należą do grupy włókien syntetycznych, czyli wytworzonych ze związków chemicznych (ropy naftowej lub węgla). Pierwszą wynalezioną tkaniną syntetyczną był poliamid (nylon), z którego produkowane są stroje kąpielowe

Tkaniny sportowe: poliester

Poliester (czasami stosuje się nazwy zamienne: np. torlen, elana, dacron) jest tkaniną często wykorzystywaną do szycia ubrań sportowych. Zaletą poliestru jest niski wskaźnik chłonności wilgoci. Co to oznacza? Tkanina nie chłonie wody, ale odprowadza ją na zewnątrz i daje wysokie odczucie suchości, przez co podczas treningu, pomimo że się pocisz, ubranie nie klei się do ciała. Poliester jest odporny na działanie promieni słonecznych, dzięki czemu trenując na słońcu, tkanina nie zblednie, tak jak to się dzieje w przypadku lnu i bawełny.

Bardzo często do tkanin poliestrowych dodaje się elastan (Spandex, Lycra), który uelastycznia materiał i zwiększa jego rozciągliwość, co pozwala tkaninie lepiej dopasować się do ciała.

Z poliestru i elastanu szyje się biustonosze sportowe, koszulki i spodnie termoaktywne, w których można trenować zarówno na świeżym powietrzu, jak i na sali treningowej.

Wadą poliestru jest to, że się elektryzuje i mechaci z czasem, co może być szczególnie uciążliwe dla osób z długimi włosami. Ubrania poliestrowe są niedrogie, ze względu na niski koszt uzyskania tkaniny, a mimo to są bardzo wytrzymałe.

Pielęgnacja: Możesz prać je w ciepłej wodzie, ponieważ wysoka temperatura nie kurczy włókien poliestrowych (sprawdź na metce w jakiej temperaturze maksymalnie możesz czyścić tę tkaninę).

Tkaniny sportowe: polipropylen

Polipropylen (PP), podobnie jak poliester i elastan, należy do grupy tkanin syntetycznych. Polipropylen jest bardzo lekki, nie chłonie wilgoci oraz dzięki kanalikom kapilarnym, odprowadza wodę poza tkaninę, przez co podczas wysiłku, skóra pozostaje sucha.

Polipropylen sprawdza się jako dodatek do tkanin wykorzystywanych do produkcji odzieży i bielizny termoaktywnej (bluzy, koszulki, skarpety).

PP z dodatkiem jonów srebra eliminuje nieprzyjemny zapach potu, ze względu na właściwości antybakteryjne srebra. Oczywiście, dodatek jonów srebra sprawia, że cena takiego ubrania jest wyższa.

Minusem PP jest to, że włókna te niszczą się pod wpływem promieniowania UV.

Pielęgnacja: Ubrania polipropylenowe należy prać w proszkach dla dzieci albo zwykłym mydle, dzięki temu tkanina zachowa swoje właściwości na dłużej.

Tkaniny sportowe: poliamid

Poliamid (PA, nylon, stilon) jest bardzo wytrzymały, ale też jest sztywny, dlatego miesza się go z innymi włóknami, aby uzyskać przyjemne w dotyku ubranie. Zaletą poliamidu jest to, że można go bardzo łatwo zafarbować, dzięki czemu ubrania poliamidowe (bądź z dodatkiem tych włókien) mają bardzo intensywne barwy (w przeciwieństwie do tkanin poliestrowych).

Stroje sportowe z poliamidu są droższe od poliestrowych, ponieważ koszty uzyskania tej tkaniny są znacznie wyższe. Co ciekawe, z poliamidu produkowane są włókna elastyczne, takie jak strecz, które dodawane są do rajstop oraz bielizny.

Poliamid stosuje się głównie do produkcji strojów kąpielowych, mimo że nie jest odporny na działanie promieni słonecznych, a także o produkcji kurtek przeciwdeszczowych, narciarskich oraz piłkarskich.

Pielęgnacja: Ubrań poliamidowych nie należy prać w wysokich temperaturach.

Tkaniny sportowe: merino

Merino jest tkaniną produkowaną z włókien owczej wełny (rasa merynosy). Ze względu na cieńsze włókna, jest ona delikatniejsza od zwykłej wełny, dzięki czemu skóra nie jest narażona na otarcia i zadrapania. Ubrania z merino są przewiewne (nie zatrzymują wilgoci, przez co na tkaninie nie zatrzymują się bakterie, odpowiedzialne za nieprzyjemne zapachy) i dobrze izolują ciepło oraz chronią też przed promieniowaniem UV.

Materiał ten doskonale sprawdzi się w warunkach zimowych (stosowany jest do produkcji skarpet narciarskich, koszulek z długim rękawem, podkoszulek, kominiarek itp.).

Wełna z merynosów jest droższa od tkanin syntetycznych i dłużej schnie, przez co nie nadaje się na wyprawy z ograniczonym dostępem do pralki i suszarki.

Pielęgnacja: Tkaniny z wełny z merynosów można prać w pralce w temperaturze do 40 stopni, w proszkach bez dodatku zmiękczaczy i lanoliny.

Membrany sportowe

Membrany sportowe stosowane są do produkcji bardziej profesjonalnych kurtek, spodni, obuwia i rękawic przeznaczonych dla osób intensywniej trenujących. Membrany sportowe są wodoszczelne i wiatroszczelne, ponieważ zawierają bardzo dużo mikroskopijnych porów, które są na tyle małe, że nie przepuszczają wody i innych zanieczyszczeń do wewnątrz, ale odprowadzają parę wodną na zewnątrz. Poza tym membrany sportowe pozwalają oddychać skórze i są bardzo lekkie.

Profesjonalne i półprofesjonalne stroje outdorowe i obuwie sportowe składają się z kilku warstw: wewnętrznej, warstwy membranowej i zewnętrznej. Czasami producenci starają się obniżać wagę ubrania i poprawiać oddychalność tkanin, zmniejszając ilość tych warstw. Minusem takiego rozwiązania jest szybsze zużywanie się membrany, ponieważ nie jest ona dodatkowo chroniona.

Do najpopularniejszych membran należą: Gore-tex i eVENT (oparte na teflonie), Sympatex, Pertex i Dri-Tec. Cena odzieży z membraną jest wysoka, ale często jest to inwestycja na wiele sezonów.

Pielęgnacja: Do pielęgnacji nie należy stosować środków zmiękczających membranę. Buty zabezpieczamy środkiem impregnującym (bez silikonu i dodatków oleistych), aby nie zmniejszyć właściwości oddychających membrany.

Źródło: J. Janicka, A. Walak, E. Mielicka, A. Zielińska, Kształtowanie właściwości dzianin poprzez zastosowanie przędz polipropylenowych z włókien modyfikowanych, Instytut Włókiennictwa, s. 3, 4, 5, 7.