Zaburzenia krzepnięcia u noworodka: przyczyny, objawy, leczenie zaburzeń krzepnięcia
Zaburzenia krzepnięcia u noworodka (brak krzepliwości lub słaba krzepliwość) to zwykle stan przejściowy, występujący przez kilka dni po porodzie. Jest to niezwykle rzadka przypadłość, dotykająca częściej tylko pewną grupę noworodków, ale profilaktyczne działania stosuje się wobec wszystkich nowo narodzonych dzieci.
Spis treści
- Zaburzenia krzepnięcia u noworodka: objawy choroby krwotocznej
- Zaburzenia krzepnięcia u noworodka: choroba krwotoczna wczesna i późna
- Leczenie zaburzenia krzepnięcia u noworodka
- Hemofilia – czyli dziedziczone zaburzenia krzepnięcia
Zaburzenia krzepnięcia u noworodka to najczęściej stan przejściowy, będący wynikiem niższego stężenia czynników krzepnięcia krwi i mniejszej ilości czerwonych krwinek u noworodka. To fizjologiczne zjawisko. Czynniki krzepnięcia krwi u dziecka potrzebują więcej czasu, by osiągnąć wartość, jaką posiadają dorośli. Typ zaburzeń krzepnięcia, który dotyka noworodki to skaza krwotoczna osoczowa. Zaburzenia krzepliwości krwi nie oznaczają bezpośrednio całkowitego braku krzepliwości, dlatego nie można tego mylić z takimi chorobami jak np. hemofilia. Choroba krwotoczna występuje bardzo rzadko u noworodków. Większym ryzykiem zachorowania obciążone są dzieci z niską wagą urodzeniową, wcześniaki, dzieci z ciąż zagrożonych lub po porodach kleszczowych i cesarskim cięciu.
Czytaj także: >> Noworodek. Pierwsze godziny po porodzie: jak to wygląda? >>
Zaburzenia krzepnięcia u noworodka: objawy choroby krwotocznej
Zwykle zaburzenia krzepnięcia krwi wykrywa się w pierwszym tygodniu życia dziecka (między 3. a 4. dniem życia). Zazwyczaj też ta nieprawidłowość ustępuje do 10. dnia życia, choć czasem normowanie czynników krzepliwości u dziecka może trwać nawet kilka miesięcy. Bardzo rzadko choroba ujawnia się w wieku późniejszym np. po pierwszym miesiącu życia. Wówczas jednak może mieć ona poważniejsze konsekwencje dla dziecka.Charakterystycznymi objawami choroby krwotocznej jest krwawienie z kikuta pępowinowego oraz przewodu pokarmowego lub błon śluzowych. U dziecka mogą się pojawić podskórne wylewy, czarne stolce, wymioty z krwią czy obfite krwawienie po szczepieniu lub zastrzykach.
Zaburzenia krzepnięcia u noworodka: choroba krwotoczna wczesna i późna
Zaburzenia krzepnięcia u dzieci mogą mieć postać wczesną i późną. Postać wczesna charakteryzuje się wczesnymi objawami – już po kilku dniach od urodzenia i zwykle dotyczy dzieci z ciąż zagrożonych, wcześniaczych czy po trudnych porodach. Przyczyną jest najczęściej niedobór witaminy K. W przypadku postaci późnej, objawy choroby pojawiają się w okolicach 2. lub 3. miesiąca życia i wynikają z zaburzeń wchłaniania się witaminy K.
Czytaj także: >> Badania przesiewowe noworodków: co trzeba o nich wiedzieć? >>
Leczenie zaburzenia krzepnięcia u noworodka
Profilaktyczne działanie polegające na podawaniu noworodkom w pierwszej dobie życia domięśniowo, dożylnie lub doustnie witaminy K, ma zapobiec wystąpieniu zaburzenia krzepnięcia. Profilaktyka powinna obejmować pierwsze 3 miesiące życia dziecka – wówczas to rodzice muszą dbać o podawanie dziecku odpowiedniej ilości witaminy K, ale tylko wtedy, gdy dziecko karmione jest naturalnie.Jeśli profilaktyka zawiedzie i wystąpią objawy choroby krwotocznej, natychmiast powinno być podjęte leczenie. Jedyną skuteczną metodą poza uzupełnieniem niedoboru witaminy K, jest podanie dziecku dożylnie osoczowych czynników krzepnięcia.
Czytaj także: >> Pierwszy miesiąc z noworodkiem: rady dla świeżo upieczonych mam >>
Hemofilia – czyli dziedziczone zaburzenia krzepnięcia
Zupełnie inaczej należy spojrzeć na problem zaburzenia krzepnięcia krwi, jeśli istnieją genetyczne przesłanki do jego wystąpienia. Choroba wrodzona, którą się dziedziczy nazywana jest hemofilią. Zwykle dotyka tylko osoby płci męskiej, kobiety są jedynie nosicielkami wadliwego genu i przekazują chorobę swoim synom. Hemofilia polega na braku czynnika krzepnięcia VIII lub IX. Ciężkość i przebieg choroby uzależnione są od stopnia niedoboru tych czynników – jest to wielkość stała w tej samej rodzinie. W okresie noworodkowym pojawiają się pierwsze objawy hemofilii – podobne do tych wymienionych przy skazie krwotocznej osoczowej (krwawienie z pępka, krwiaki podskórne, krwawienie z błon śluzowych. Częściej jednak choroba ujawnia się w okolicach pierwszych urodzin dziecka, gdy maluch na skutek urazów zaczyna obficie krwawić a jego ciało często pokryte jest siniakami. Najlepsze rokowania daje profilaktyczne leczenie hemofilii polegające na podawaniu dziecku koncentratu czynnika krzepnięcia jeszcze zanim wystąpią krwawienia zagrażające jego zdrowiu lub życiu. Dziecko należy możliwie skutecznie chronić przed najdrobniejszymi urazami i skaleczeniami. Leczenie choroby opiera się na częstym podawaniu czynnika krzepnięcia krwi, dlatego chory przez całe życie musi pozostawać pod opieką ośrodka hematologicznego.
