Połóg, czyli? To warto wiedzieć o tym szczególnym okresie
Ciąża i poród wprowadzają w Twoim organizmie mnóstwo zmian, m.in. powiększenie macicy, zahamowanie owulacji czy wyższe wydzielanie niektórych hormonów. Przykładowo: kiedy spodziewasz się dziecka, macica rośnie stopniowo od ok. 70 g (pojemność kilka ml) aż do 1000 g (pojemność ok. 5 l)1.
Połóg to czas, gdy te zmiany intensywnie się cofają. Organizm wraca do swojego stanu sprzed ciąży. Ma miejsce tzw. inwolucja – różne organy (np. macica i pęcherz) powracają do wcześniejszych rozmiarów i ułożenia. Dodatkowo w tym czasie goją się rany powstałe podczas porodu, rozpoczyna się laktacja, a jajniki znów zaczynają pracować.
Okres połogu zaczyna się zaraz po porodzie lub wydobyciu tzw. popłodu (w jego składzie znajdują się m.in. łożysko i pępowina). Standardowo trwa ok. 6 tygodni2, chociaż często mówi się też o 6–8 tygodniach3. Dotyczy wszystkich mam – bez względu na to, w jaki sposób maluszek przyszedł na świat.
Najpowszechniejsze objawy połogu. Na co się przygotować?
Chociaż przez połóg przechodzi każda świeżo upieczona mama, wciąż niewiele się o nim mówi. Ze względu na swoje objawy bywa tematem tabu – zupełnie niepotrzebnie. To całkowicie normalne, że w tym okresie występują lub mogą wystąpić:
- oczyszczanie macicy i krwawienie z dróg rodnych (tzw. odchody połogowe),
- pojawienie się laktacji, nawał pokarmu, obrzmienie piersi,
- częste oddawanie moczu (przez pierwsze 2 tygodnie nawet 2–4 l na dobę3),
- skurcze macicy, które mogą przypominać bóle miesiączkowe,
- silne pocenie się, szczególnie w nocy,
- skłonność do występowania zaparć,
- smutek, wahania nastrojów, drażliwość (baby blues, który trwa do ok. 2–3 tygodni4).
11 wskazówek, jak zadbać o siebie po porodzie
Chociaż dobrze wiedzieć, czego spodziewać się po porodzie, każdy przypadek jest inny. To nie są wyścigi czy zawody – rób to, co w danym momencie podpowiada Ci organizm. Dodatkowo jeszcze na etapie ciąży warto porozmawiać z innymi mamami na temat połogu. Dzięki temu znacznie łatwiej będzie Ci przyjąć zmiany, które są naturalne.
Oto 11 wskazówek, które mogą pomóc Ci zadbać o siebie. Pamiętaj jednak, żeby dopasować te rady do swojej indywidualnej sytuacji.
1. Daj sobie czas na przeżywanie emocji
Rollercoaster uczuć, który towarzyszy mamom po narodzinach, wiąże się m.in. ze zmianami hormonalnymi. Radość, ekscytacja i szczęście mieszają się ze smutkiem, strachem i stresem. Baby blues, czyli przejściowy stan obniżenia i wahań nastrojów, występuje powszechnie. Dotyczy nawet 85% świeżo upieczonych mam4. Daj sobie więc przestrzeń na to, by przeżywać swoje emocje na własny sposób.
I chociaż gorsze chwile są normalne, bądź czujna. Jeśli obniżony nastrój po porodzie trwa dłużej niż ok. 2–3 tygodnie, a negatywne myśli towarzyszą Ci bardzo często – to może być depresja poporodowa.
2. Dziel się opieką z ojcem dziecka
Pierwsze miesiące po narodzinach bywają nazywane „czwartym trymestrem ciąży”. To dlatego, że w tym okresie maluch wciąż jest niemal przyklejony do mamy, która poświęca mu każdą chwilę.
Kluczem do zdrowych relacji w związku oraz nawiązania silnej więzi ojciec-dziecko jest jednak partnerskie podejście do opieki. Tata dziecka nie powinien Ci „pomagać”. Jest tak samo pełnoprawnym rodzicem, który spokojnie da sobie radę z obowiązkami, a przy tym zbuduje bliskość na całe życie. Wspólne chwile taty z maluszkiem sam na sam – np. podczas kąpieli – to również więcej czasu dla Ciebie.
i
3. Zadbaj o wygodę podczas karmienia
Pozycja podczas karmienia odpowiada nie tylko za wygodę dziecka i ułatwienie mu pobierania pokarmu. Jest też istotna dla Ciebie – abyś nie czuła bólu czy drętwienia. Wypróbuj różne techniki (np. pozycję leżącą na boku) i wybierz tę najodpowiedniejszą.
Co jeszcze może Ci pomóc podczas karmienia? Przydatne gadżety:
- specjalna poduszka do karmienia ułatwiająca utrzymanie pozycji, np. duży rogal, mufka,
- komfortowy stanik, np. elastyczny biustonosz do karmienia Babydream Mamas, który można odpiąć i zapiąć jedną ręką,
- wygodny fotel do karmienia sprzyjający zachowaniu zdrowej pozycji ciała.
4. Nie stresuj się ewentualnymi problemami z karmieniem
Karmienie piersią jest naturalne – wcale nie musi jednak przychodzić z łatwością. Jeśli więc coś nie do końca się udaje, skorzystaj ze wsparcia doradcy laktacyjnego. A jeżeli czujesz, że to nie jest rozwiązanie dla Ciebie, zastosuj butelkę. Możesz podawać dziecku własne odciągnięte mleko (łatwo przechowasz je np. w bezpiecznych woreczkach Babydream Mamas) lub mleko modyfikowane.
Dla Twojej wygody warto wyposażyć się też w takie akcesoria jak wkładki laktacyjne Babydream Mamas (wchłaniają nadmiar mleka i chronią np. przed ubrudzeniem ubrania) oraz maść na brodawki sutkowe Babydream Mamas (pielęgnuje tę wrażliwą okolicę, która jest narażona na przesuszenie i pękanie). Znajdziesz je nie tylko online, lecz również stacjonarnie w Rossmannie, by szybko uzupełnić zapasy w razie potrzeby.
5. Nie nadwyrężaj organizmu
Połóg to nie czas na intensywne ćwiczenia fizyczne (szczególnie mięśni brzucha), noszenie przedmiotów o wadze powyżej 5 kg czy współżycie (chyba że masz zielone światło od lekarza).
Jeśli czujesz się dobrze, postaraj się jednak trochę spacerować i samodzielnie wykonywać podstawowe czynności. W ten sposób zadbasz m.in. o pobudzenie krążenia. Przydadzą się też ćwiczenia mięśni dna miednicy. A jeżeli chcesz wrócić do ulubionej aktywności, najlepiej wcześniej skonsultuj się ze specjalistą – szczególnie po cesarskim cięciu.
6. Postaraj się jeść zdrowo
W okresie połogu trudno znaleźć czas na przygotowywanie zbilansowanych posiłków. Warto jednak pamiętać o owocach, warzywach, białku, zdrowych tłuszczach i węglowodanach złożonych.
Część mam korzysta z zapasów przygotowanych przed porodem, część chętnie przyjmuje posiłki od bliskich, a jeszcze inne – zamawiają catering. Każdy sposób jest dobry, jeśli pomoże Ci odżywiać się zdrowiej. Pamiętaj też, że połóg to nie jest odpowiedni moment na odchudzanie. Tym bardziej że podczas laktacji zapotrzebowanie na kalorie wzrasta i wynosi średnio 2600–2900 kcal/dzień (to jednak kwestia indywidualna, która zależy m.in. od wzrostu, wagi i aktywności)5.
7. Dbaj o nawodnienie organizmu
Podczas połogu nawodnienie jest kluczowe, m.in. jako profilaktyka zaparć. Dodatkowo karmienie zwiększa zapotrzebowanie na wodę o ok. 700 ml [6]. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca ciężarnym i mamom karmiącym picie ok. 2–3 l płynów dziennie6.
Unikaj napojów gazowanych i energetycznych. Urozmaiceniem mogą być z kolei napary ziołowe, np. herbata dla matek karmiących z koprem włoskim, kminkiem i melisą Babydream Mamas.
8. Dużo odpoczywaj i nie rezygnuj ze snu
Gdy maluch przyjdzie na świat, życie wywraca się do góry nogami. Zmienia się też wzorzec snu, co bywa mocno frustrujące. W wielu przypadkach przydatna może być popularna rada „śpij, gdy dziecko śpi”. Dodatkowo nie bój się korzystać ze wsparcia, by mieć czas na sen (np. pomoc w usypianiu dziecka czy zabranie go na spacer).
Pamiętaj również, że przedłużająca się bezsenność poporodowa może zwiększać ryzyko wystąpienia depresji7, dlatego w razie problemów najlepiej porozmawiać ze specjalistą.
i
9. Postaraj się znaleźć chociaż 15 minut dla siebie
Jesteś teraz mamą i niemal całą dobę myślisz o tym, jak zaspokoić potrzeby maluszka. Chociaż 15 minut dziennie skup się jednak również na sobie. Zrób to, co sprawia Ci przyjemność i pozwala się zrelaksować – np. poczytaj książkę, nałóż maseczkę, przejrzyj social media czy obejrzyj chwilę ulubiony serial.
10. Pielęgnuj skórę i postaw na delikatną higienę
Jak dbać o odpowiednią higienę w połogu? I co zrobić, żeby cieszyć się nawilżoną skórą? Najważniejsze zasady:
- regularnie wymieniaj podpaski, wkładki czy podkłady,
- delikatnie przemywaj krocze / ranę pod prysznicem (nie kąp się w wannie),
- noś przewiewne i nieuciskające majtki, np. z elastycznej siateczki,
- jeśli możesz, wietrz krocze / ranę, aby przyspieszyć proces gojenia,
- wybieraj łagodne kosmetyki do mycia, np. kremowy olejek pod prysznic Mamas Babydream,
- do pielęgnacji skóry wybierz kosmetyki z naturalnymi olejami, np. lekki lotion do ciała Mamas Babydream lub bogate masło 2 w 1 Mamas Babydream.
Zawsze stosuj się też do wskazówek lekarza czy położnej, szczególnie jeśli jesteś po cesarskim cięciu.
11. Nie bój się prosić o pomoc
Ojciec dziecka, bliscy (np. rodzina, przyjaciele) oraz osoby zajmujące się ginekologią, położnictwem, psychologią, fizjoterapią uroginekologiczną oraz doradztwem laktacyjnym… To właśnie oni powinni być dla Ciebie oparciem.
Jeśli cokolwiek Cię niepokoi, np. w związku z kolorem odchodów połogowych, bezsennością, bólem podbrzusza czy innymi objawami – porozmawiaj ze specjalistą. Nie bój się prosić o wsparcie!
Twoje pierwsze chwile w nowej roli – trudny, a jednocześnie magiczny czas
Czas zaraz po porodzie jest jedyny w swoim rodzaju: nowa istotka wprowadza do życia nieznane dotąd emocje. Bądź więc dla siebie wyrozumiała, nie porównuj się i nie bój się prosić o wsparcie. W ten sposób przejdziesz okres połogu w odpowiedni dla siebie sposób – jedyny w swoim rodzaju.
