Delikatność, czyli pielęgnacja wcześniaka

2023-11-17 5:00 Materiał sponsorowany

Gdy dziecko przychodzi na świat przedwcześnie, pierwsze miesiące jego życia są dla rodziców pełne wyzwań. Nawet, gdy maluszek zostaje wypisany do domu, pytań i wątpliwości pozostaje mnóstwo. Jak opiekować się wcześniakiem, by zadbać o jego zdrowie oraz prawidłowy rozwój.

Pampers Dzień Wcześniaka — Autor: materiały prasowe

Kim właściwie jest wcześniak? Według lekarzy to dziecko urodzone między 22 a 37 tygodniem ciąży. W tej grupie są zarówno maleństwa skrajnie niedojrzałe o masie ciała poniżej 1000 g, jak i noworodki, które przyszły na świat niedługo (1-4 tygodnie) przed terminem¹. W 2022 roku w Polsce zakończyło się przedwcześnie 7,35% ciąż i urodziło się 22 510 wcześniaków².

Przyspieszone narodziny niestety niosą za sobą ryzyko powikłań oraz problemów zdrowotnych związanych z niedojrzałością organizmu małego człowieka.

Wcześniaki mogą mieć kłopoty z samodzielnym oddychaniem i prawidłową pracą serca oraz osłabione napięcie mięśniowe, co utrudnia rozwój ruchowy. Są także bardziej narażone na wszelkiego rodzaju zakażenia. A przede wszystkim, ich układ nerwowy jest niedojrzały. Maluchy urodzone przed 34. tygodniem ciąży mają jeszcze niewykształcony odruch ssania i trzeba je początkowo karmić przez sondę³.

Oczywiście każdy wcześniak jest inny i przed rodzicami mogą stawać różne wyzwania. Jedno jest pewne, dziecko trzeba uważnie obserwować, monitorować jego rozwój oraz otaczać szczególną opieką. Najpierw w szpitalu, a potem w domu. Pobyt w tym pierwszym może trwać od kilku tygodni nawet do kilku miesięcy. Decyzję o wypisie podejmuje lekarz prowadzący. Zazwyczaj uważa się, że aby rodzicie z wcześniakiem opuścili szpital maluch musi samodzielnie oddychać i ssać oraz ważyć ponad 2 kg. Ważny jest jednak szerzej rozumiany stan dziecka, a także stopień jego rozwoju. Może się więc zdarzyć, że choć maluszek spełnia powyższe warunki, nie zostaje jeszcze wypisany do domu i rodzice muszą uzbroić się w cierpliwość.

Kojąca bliskość

Noworodki potrzebują bliskości rodziców niczym powietrza. Czując ciepło ciała oraz czuły dotyk mamy lub taty, słysząc bicie ich serc oraz głosy, które dziecko zna przecież jeszcze z drugiej strony brzucha, maleństwo czuje się bezpiecznie i szybciej się uspokaja. Kojąco działa na nie też gdy rodzic tuli je w ramionach oraz delikatnie kołysze. Przypomina mu to szczęśliwy czas, kiedy było w łonie mamy. To wszystko w dwójnasób dotyczy wcześniaków. Noworodek, który przedwcześnie znalazł się w obcym, zimnym świecie, poddawany jest różnym procedurom medycznym i musi walczyć o życie, szczególnie potrzebuje poczucia bezpieczeństwa, a to może mu dać przede wszystkim fizyczna bliskość mamy lub taty.

Tego zdania są także lekarze, którzy od lat propagują ideę kangurowania wcześniaków. Początkowo przytulanie i ogrzewanie noworodka na skórze mam, miało w razie konieczności zastąpić umieszczenie dziecka w inkubatorze. Wkrótce jednak okazało się, że kangurowanie przynosi więcej korzyści, wpływa bowiem dobroczynnie na zdrowie oraz rozwój wcześniaków. Poprawia parametry życiowe, np. częstość oddechów czy utlenowanie krwi, zmniejsza ból i stres, a także pozwala na kolonizację skóry noworodka bakteriami mamy, zapobiegając wtórnym zakażeniom⁴.

Czuły dotyk stymuluje również rozwój ośrodkowego układu nerwowego, uspokaja dziecko oraz daje mu poczucie bezpieczeństwa⁵. A rodzicom pozwala na nawiązanie kontaktu z maleństwem.

Kangurowanie można (i należy) zacząć w szpitalu, gdy tylko stan wcześniaka na to pozwala. Mama lub tata siada wówczas na fotelu ustawionym obok stanowiska intensywnej terapii i przytula dziecko „skóra do skóry”. Im częściej to robi tym lepiej. Potem, gdy zdrowie wcześniaka się poprawi, a rodzice nabiorą nieco wprawy, kangurować można wszędzie. Już w domu, gdy nie ma przeciwwskazań, warto nosić maleństwo w chuście. Tkanina ciasno otulająca dziecko daje mu solidne oparcie oraz potrzebne ciepło (u wcześniaków układ termoregulacji jeszcze nie działa sprawnie), a bliskość rodzica, jego dotyk i zapach – niezwykle ważne dla zdrowego rozwoju poczucie bezpieczeństwa.

Pampers Dzień Wcześniaka 2 — Autor: materiały prasowe

Delikatna pielęgnacja

Niedojrzałość organizmu wcześniaka dotyczy także jego skóry, której warstwa rogowa jest nie w pełni rozwinięta. Dlatego naskórek dziecka cechuje wyjątkowa delikatność i wrażliwość, szybciej dochodzi też do jego wysuszenia. Aby zapobiec mikrouszkodzeniom, które mogą stanowić wrota dla bakterii oraz prowadzić do rozwoju zakażenia, trzeba dbać o utrzymanie skóry w czystości i chronić ją przed czynnikami drażniącymi. Warto przy tym unikać nadmiaru kosmetyków oraz stosować tylko te najdelikatniejsze, przeznaczone dla noworodków⁵. Strefą szczególnie narażoną na podrażnienia są pośladki i okolice intymne. Mocz oraz kał działają bowiem drażniąco. Dlatego bardzo ważne są częste przewijanie wcześniaka i prawidłowa pielęgnacja. Pieluszki powinno się zmieniać co 3-4 godziny oraz za każdym razem gdy dziecko zrobi kupkę. Przy okazji każdego przewijania należy dokładnie umyć zabrudzone miejsca, delikatne je osuszyć, przewietrzyć pupę i posmarować ją maścią przeciw odparzeniom.

Pampers Preemie — Autor: materiały prasowe

Ogromne znaczenie dla zdrowia oraz komfortu wcześniaka ma również stosowanie odpowiednich pieluszek. Takie zaprojektowali eksperci marki Pampers. Pieluszki Pampers Preemie Protection stworzone zostały z myślą o specjalnych potrzebach dzieci przedwcześnie urodzonych, ich skóra jest bowiem dwa razy cieńsza niż noworodków, które przyszły na świat w terminie i wymaga wyjątkowej delikatności oraz ochrony. Pieluszki przeznaczone dla wcześniaków ważących nawet mniej niż 500 g (P3) – są aż trzy razy mniejsze od Pampers Premium Care w rozmiarze 0 oferowanych w sklepach. Pieluszki dla wcześniaków marki Pampers powstały we współpracy z pielęgniarkami z Oddziału Intensywnej Terapii Noworodka (OITN). Dzięki zapięciu na całej powierzchni idealnie dopasowują się do ciała dziecka, a jednocześnie ułatwiają pielęgniarkom podpięcie niezbędnych przewodów i sond medycznych. Aksamitnie miękkie, elastyczne falbanki ochronne niezwykle delikatnie otulają uda malucha, a wąski, wyprofilowany wkład dopasowuje się do przestrzeni między nóżkami wspierając zdrowy rozwój wcześniaka. Warstwa chłonąca wilgoć znajduje się na całej powierzchni, co zapewnia dziecku uczucie suchości oraz komfort. Specjalna wkładka Absorb Away Liner™ chroni skórę maluszka przed kontaktem z wilgocią i luźnymi stolcami, które są częste przy antybiotykoterapii stosowanej w leczeniu wcześniaków.

Pieluszki przekazywane są nieodpłatnie przez markę Pampers do polskich szpitali z oddziałami neonatologii o trzecim stopniu referencyjności. Do tej pory przekazanych zostało ponad 2 300 000 sztuk pieluszek Pampers Preemie Protection.

Spokojny sen

Komfortowe, chłonne pieluszki są nie tylko przyjazne dla wrażliwej skóry dziecka, ale także pozwalają mu na spokojny, nieprzerwany sen. A ten jest dla wcześniaka szczególnie ważny. Przyczynia się bowiem do prawidłowego rozwoju mózgu, poprawy pracy serca, przyrostu masy ciała oraz usprawnienia pracy układu odpornościowego. Pomaga także kształtować dobowy rytm wydzielania melatoniny 6. To dlatego wcześniaki przesypiają nawet 97% doby, czyli ponad 23 godziny. Warto zadbać, by dziecku w tym dobroczynnym śnie jak najmniej przeszkadzało.

Źródła: