Kolka jelitowa – fakty i mity
Kolka nie jest jednoznacznie scharakteryzowanym zespołem chorobowym i stanowi jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się z małym dzieckiem do lekarza. I choć problem dotyczy bardzo wielu niemowląt, wokół dziecięcych kolek narosło dużo mitów.
Spis treści
- Przyczyny kolki nie są znane – FAKT
- Kolka pojawia się znikąd, ale i samoistnie znika – FAKT
- Kolka nie jest powodem do odwiedzenia lekarza – MIT
- W łagodzeniu napadów kolki pomaga rozpraszanie uwagi dziecka – MIT
- Probiotyki mogą łagodzić kolki – FAKT
Kolki zaliczane są do grupy czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego (czyli takich, które wynikają z jakiegoś defektu anatomicznego czy metabolicznego) i jednocześnie są one jednym z częściej występujących problemów z tej grupy – szacuje się, że zmagać się z nimi może prawie połowa małych dzieci. Istotą kolek jest występowanie nagłych napadów niepokoju, płaczu czy grymaszenia, które pojawiają się u maluchów bez żadnej uchwytnej przyczyny. Rodzice często nie wiedzą, co powinni zrobić, gdy u dziecka pojawi się kolka – sytuacji nie ułatwia to, że na temat tego rodzaju dolegliwości krąży wśród opiekunów wiele różnych mitów.
Przyczyny kolki nie są znane – FAKT
Do dziś nie udało się ustalić, co dokładnie odpowiada za pojawianie się problemu kolki u noworodków i niemowląt – specjalistom udało się wysunąć jedynie pewne hipotezy dotyczące możliwego podłoża kolek.
Uwaga naukowców skupia się przede wszystkim wokół dwóch aspektów, którymi są: czynność dziecięcego przewodu pokarmowego oraz skład dziecięcej mikroflory jelitowej. Od lat wiadomo, że po przyjściu dziecka na świat różne układy - w tym pokarmowy - ciągle się rozwijają i niedojrzałość struktur przewodu pokarmowego może być jednym z czynników odpowiedzialnych za występowanie napadów kolki. Coraz więcej współcześnie wiadomo również o tym, jak ważny dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu jest skład bytującej w nim mikroflory bakteryjnej – zwraca się uwagę na to, że zaburzenia w składzie mikrobioty mogą prowadzić właśnie do kolek, ale również do innych problemów zdrowotnych, takich jak np. alergie, celiakia czy zaparcia.
Kolka pojawia się znikąd, ale i samoistnie znika – FAKT
Kolka niemowlęca to dolegliwość tajemnicza nie tylko ze względu na to, że jej przyczyny nie są do końca poznane, ale i ze względu na to, jaki jest przebieg jej napadów. Pojawiają się one zasadniczo znikąd, bez związku z jakimikolwiek zewnętrznymi zdarzeniami – dziecko po prostu nagle zaczyna płakać i zdecydowanie ciężko jest je uspokoić. Podobnie jest jednak z ustępowaniem tej dolegliwości i typowo napady kolki przemijają około 5. miesiąca życia dziecka.
Kolka nie jest powodem do odwiedzenia lekarza – MIT
Zdarza się, że niektórzy rodzice zakładają, że skoro kolka przemija po pewnym czasie całkowicie samoistnie, to w razie jej wystąpienia nie jest niezbędne skonsultowanie się z lekarzem. To mit, który należy zdecydowanie obalić, ponieważ może stanowić zagrożenie dla życia małych pacjentów. Dziecko, które miewa napady nagłego, nieuzasadnionego płaczu może mieć kolkę, ale może też zmagać się z innego rodzaju dolegliwościami. Dlatego niemowlę, które często płacze, powinno zostać zbadane przez pediatrę. Wyróżnia się pewne objawy alarmowe, których odnotowanie wskazuje na konieczność pilnej konsultacji z lekarzem – zaliczane są do nich m.in.: nasilone wymioty, krwawienie z przewodu pokarmowego lub fakt, że wraz z wiekiem dziecko nie przybiera na wadze.
W łagodzeniu napadów kolki pomaga rozpraszanie uwagi dziecka – MIT
Warto zaznaczyć, że pewne pomysły rodziców nie tylko nie pomogą, ale i mogą doprowadzić do nasilenia niepokoju u dziecka. Zdarza się, że opiekunowie próbują stosować metody, które mają odwrócić uwagę dziecka i sprawić, że przestanie ono płakać. W tym celu zdarza im się włączać głośną bajkę, odkurzacz czy suszarkę do włosów. Tą drogą raczej ciężko osiągnąć sukces – malec, który ma kolkę, zazwyczaj jest nadwrażliwy na bodźce podobnie jak osoba dorosła, która doświadcza napadu migreny. Ostatecznie, narażenie na głośne dźwięki może nie pomóc, a wręcz przeciwnie, może doprowadzić do większego rozdrażnienia i głośniejszego płaczu maluszka. Chcąc ukoić dziecięce nerwy, zdecydowanie lepiej sięgnąć po innego rodzaju przedmioty, np. po dziecięce zabawki, które wydają spokojne, przyjemne dla ucha dźwięki.
Probiotyki mogą łagodzić kolki – FAKT
Jak wspomniano wcześniej, przyczyny kolki nie są znane, ale pewien związek z ich występowaniem mogą mieć nieprawidłowości dotyczące składu dziecięcej mikroflory jelitowej. Probiotyki, czyli dobroczynne bakterie, mogą tego rodzaju nieprawidłowości niwelować. Dla najmłodszych dzieci przeznaczone są preparaty w formie kropelek wygodnych do aplikacji, np. suplement diety Vivomixx®. Preparat można stosować zarówno u niemowląt, jak i u noworodków, u których – wbrew pozorom – kolki również mogą występować. W skład suplementu diety Vivomixx® wchodzą bakterie z rodzaju Lactobacillus, Streptococcus i Bifidobacterium. Preparat nie zawiera glutenu oraz laktozy.
Piśmiennictwo:
Czerwionka-Szaflarska M., Gawryjołek J., „Kolka jelitowa w praktyce pediatrycznej”, Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 6, 408–41
Rurarz A. i wsp., „Kolki niemowlęce”, Pediatr Med Rodz 2016, 12 (4), 413–418
Johnson J.D. i wsp., „Infantile Colic: Recognition and Treatment”, Am Fam Physician. 2015; 92(7): 577-582
