Amniopunkcja: czy to ryzykowne badanie prenatalne?
Amniopunkcja wzbudza wiele kontrowersji. Jakie jest ryzyko powikłań, poważnych wad rozwojowych i chorób dziecka po amniopunkcji? Badanie to zaliczane jest do inwazyjnych badań genetycznych płodu.
Spis treści
- Amniopunkcja: powikłania po badaniu
- Amniopunkcja: czy zdecydować się na to inwazyjne badanie prenatalne
- Obejrzyj film: Badania prenatalne
Amniopunkcja to inwazyjne badanie prenatalne, które wiąże się z pewnym ryzykiem, jednak jest ono często wyolbrzymiane. Dawniej amniopunkcję wykonywano „na ślepo”, bez pomocy aparatury USG, co wiązało się z dużym ryzykiem narażenia dziecka na urazy. Wprowadzenie amniopunkcji wykonywanej pod stałą kontrolą ultrasonograficzną znacznie zmniejszyło częstość występowania powikłań. Trzeba również wiedzieć, że ryzyko ściśle wiąże się z czasem badania – im wcześniej to inwazyjne badanie prentalne zostanie przeprowadzane, tym większe ryzyko powikłań.
Amniopunkcja: powikłania po badaniu
Najczęstszymi powikłaniami po amniopunkcji są: wyzwolenie czynności skurczowej macicy, poronienie, krwawienie lub plamienie z dróg rodnych, sączenie płynu owodniowego spowodowane przedwczesnym pęknięciem błon płodowych, zespół zakażenia owodni. Są to powikłania wczesne, mogące wystąpić w okresie do około trzech tygodni od zabiegu amniopunkcji. A jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia? Na przykład sączenie płynu owodniowego po amniopunkcji wykonanej w II trymestrze występuje w 0,2–2 proc. przypadków – to wskaźnik o 1 proc. wyższy niż u kobiet, u których nie wykonano amniopunkcji. Jednak w odróżnieniu od samoistnego pęknięcia błon płodowych, sączenie płynu owodniowego po amniopunkcji ma zwykle charakter przemijający i nie wpływa na dalszy przebieg ciąży. Infekcje wewnątrzmaciczne stwierdza się w 0,1–1 proc. przypadków. Wstrząs septyczny u ciężarnej po zabiegu amniopunkcji może się rozwinąć w 0,03–0,19 proc. przypadków. Krwawienie, plamienie z dróg rodnych występuje u 0,2–1,1 proc. kobiet po amniopunkcji. Szacunkowe ryzyko utraty ciąży w ciągu dwóch–trzech tygodni po badaniu wynosi od 0,2 do 1 proc. Po amniopunkcji wczesnej (wykonanej do 14. tygodnia ciąży) opisywano częstsze występowanie stopy końsko-szpotawej u płodu niż po amniopunkcji klasycznej. Obecnie nie zdarzają się już nakłucia i uszkodzenia ciała dziecka igłą punkcyjną, do których dochodziło, gdy nie stosowano ultrasonografii.
Amniopunkcja: czy zdecydować się na to inwazyjne badanie prenatalne
Decyzja o przeprowadzeniu amniopunkcji, która uważana jest za inwazyjne badanie prenatalne, należy zawsze do rodziców, którzy powinni być jednak poinformowani przez lekarzy o możliwości zrobienia amniopunkcji i związanym z tym ryzyku. Muszą też wiedzieć, na co mogą liczyć w razie złych wyników badania – jaka jest szansa na leczenie dziecka albo gdzie będzie można wykonać zabieg przerwania ciąży, gdy wada płodu okaże się nieuleczalna. Przed podjęciem decyzji warto sobie zadać pytania: czy chcę wiedzieć przed porodem o ewentualnym upośledzeniu dziecka? jak zniosę okres oczekiwania na wynik? co zrobię, gdy diagnoza będzie niepomyślna? Jeśli kobieta lub para ma przekonanie, że nie będzie w stanie zająć się ciężko chorym dzieckiem, i liczy się z możliwością legalnego przerwania ciąży, warto amniopunkcję zrobić. Trzeba jednak mieć świadomość, że nawet badanie inwazyjne nie da jednoznacznej odpowiedzi, czy dziecko jest zupełnie zdrowe, bo badania są wykonywane tylko w kierunku wad najbardziej rozpowszechnionych lub występujących w rodzinie. Ale wynik nie pozostawia wątpliwości: dokładność tych badań ocenia się na 99,9 proc. Warto podkreślić, że badania prenatalne bywają też wstępem do terapii płodu, gdy wykrycie nieprawidłowości daje możliwość objawowego leczenia płodu: bezpośredniego lub pośredniego (poprzez leczenie matki) czy też odpowiedniego monitorowania ciąży i przygotowania pod kątem wczesnej interwencji po urodzeniu dziecka.
