Co to są związki frazeologiczne? Definicja, rodzaje

Związki frazeologiczne to utrwalone w języku połączenia wyrazowe, których sens jest inny, niż wynika z tworzących je słów. Jakie mamy związki frazeologiczne i kiedy je stosujemy?

Związki frazeologiczne to utrwalone połączenia wyrazowe, które mają znaczenie przenośne. Stosujemy je w życiu codziennym, by wzbogacić swoją wypowiedź lub obrazowo przedstawić dane wydarzenie.

Spis treści

1. Czym są związki frazeologiczne?
2. Jakie funkcje pełnią związki frazeologiczne?
3. Podział związków frazeologicznych
4. Inny podział związków frazeologicznych
5. Przykłady związków frazeologicznych

Czym są związki frazeologiczne?

Związki frazeologiczne to utarte połączenia słów, których wspólny przekaz jest inny, niż wynikałoby to ze znaczenia pojedynczych słów. W języku polskim zajmują ważne miejsce i jest ich bardzo dużo — często nawet nie zdajemy sobie sprawy, że w codziennej diecie stosujemy frazeologizmy.

Jakie funkcje pełnią związki frazeologiczne?

Związki frazeologiczne trwale goszczą w naszym języku i pełnią w nim ważne funkcje:

• nadają plastyczności obrazom
• nadają dynamiki tekstowi
• zmieniają jego sens na bardziej żartobliwy lub dosadny
• przemawiają do wyobraźni odbiorcy

Podział związków frazeologicznych

Istnieje kilka różnych podziałów związków frazeologicznych. Do najpopularniejszych należy klasyfikacja na:

• wyrażenia — związki, które zawierają rzeczownik lub przymiotnik, np. "niebo w gębie", "słomiany zapał"
• zwroty — związki, zawierające czasowniki, np. "zgubiłem wątek"
• frazy — związki, które mają postać zdania lub równoważnika, np. "Wyszło szydło z worka"

Inny podział związków frazeologicznych

Oprócz tego związki frazeologiczne dzielą się na:

• luźne — związki składniowe wyrazów, które łączy się doraźnie i które można dowolnie wymieniać, np. "piękne kwiaty"
• łączliwe — związki, w których jeden składnik można wymienić 
• stałe — związki, w których nie wymienia się żadnego ze składników, np. "patrzę przez różowe okulary"

Przykłady związków frazeologicznych

Przykłady związków frazeologicznych to m.in.:

• burza mózgów - wspólne zastanawianie się nad rozwiązaniem problemu; wymyślanie pomysłów
• z deszczu pod rynnę - dokonanie wyboru, który okazuje się równie zły, jak poprzedni
• pięta Achillesa - czuły punkt
• leżeć plackiem - lenić się
• biały kruk - rzadki egzemplarz
• wyrwać się jak filip z konopii - wyskoczyć z jakimś pomysłem
• ślepy zaułek - sytuacja bez wyjścia

Czytaj: Jakie są rodzaje środków stylistycznych?