Pierwszy i drugi dzień świąt:znaczenie i symbolika

25 grudnia to pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia. Był to czas poświęcony wyłącznie odpoczynkowi w rodzinnym gronie i modlitwie.

Rano uczestniczono w nabożeństwie, a po powrocie z kościoła spędzano czas w towarzystwie osób z najbliższej rodziny, posilano się świątecznymi potrawami, śpiewano kolędy, rozmawiano, modlono się. W tym dniu zabronione były wszelkie prace w domu i zagrodzie, oprócz tych koniecznych, związanych z oporządzeniem żywego inwentarza.
Drugiemu dniu świąt, przypadającemu na 26 grudnia patronuje święty Szczepan. Był to przede wszystkim dzień święcenia ziaren zbóż, które dodawano później do ziarna siewnego. Na pamiątkę męczeńskiej śmierci świętego Szczepana, który umarł przez ukamienowanie, obrzucano ziarnem z chóru kościelnego wiernych obecnych na mszy, a po nabożeństwie również księdza. W drodze powrotnej z kościoła do domu kawalerowie obsypywali owsem dziewczęta. Czynili to również sąsiedzi i domownicy obsypując się nawzajem. Składano sobie przy tym świąteczne życzenia. W zwyczajach tych wyłowić można pozostałości dawnych praktyk magicznych związanych z zaklinaniem urodzaju. W tym dniu rozpoczynały się także wizyty sąsiedzkie połączone ze śpiewaniem kolęd i składaniem życzeń, mające formę wesołej zabawy. Zaczynały się też podłazy – odwiedziny kawalerów połączone z chodzeniem w konkury. Dzień świętego Szczepana w tradycji ludowej to początek obchodów kolędniczych trwający do święta Trzech Króli (6 stycznia) lub dnia Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego).
W obecnych czasach wiele opisanych zwyczajów po prostu zanikło, część z nich przybrało inną formę lub zyskało nowe znaczenia w miejsce tych archaicznych, nie do końca już dzisiaj czytelnych. Niektóre przywędrowały z odmiennych kręgów kulturowych i zadomowiły się na dobre w naszej świątecznej obrzędowości – nie wyobrażamy sobie dzisiejszych świąt bez choinki, prezentów czy Mikołaja. Kultura to taka sfera życia, która jest ciągle żywa, zmienna, zaskakująca w swoich transformacjach. Tak naprawdę jest niczym innym jak lustrem, w którym odbija się ludzkość wraz ze swoimi ideami, dążeniami i rozumieniem świata.