Święty Mikołaj biskup: jak zmieniło się postrzeganie Świętego Mikołaja?

Święty Mikołaj biskup - to od niego zaczęła się cała historia Świętego Mikołaja. Mikołaj bywał przez lata przedstawiany na wiele różnych sposobów: Święty Mikołaj biskup, Mikołaj skrzat, Mikołaj elf, a nawet... gnom. Poznajcie prawdziwą historię Mikołaja i zobaczcie, jak zmieniło się jego postrzeganie przez wieki!

Spis treści

1. Święty Mikołaj biskup: prawdziwa historia Mikołaja
2. Święty Mikołaj biskup stał się elfem
3. Święty Mikołaj biskup pijący Coca-Colę?
4. Święty Mikołaj rozdaje zabawki
5. Święty Mikołaj biskup w Luwrze

Święty Mikołaj biskup - kto dziś o nim pamięta? Obraz świętego, jakiego znamy dzisiaj: sympatycznego, jowialnego jegomościa w czerwonym futrze z zaróżowionymi policzkami, błyszczącymi oczami, długą, białą brodą i mimicznymi zmarszczkami, wywołanymi częstym uśmiechem, podróżującego saniami zaprzężonymi w renifery, jest kompilacją tradycyjnych wyobrażeń pochodzących z różnych regionów świata. Za twórcę tej postaci uznaje się Haddona Sundbloma, rysownika, który przygotowując na zamówienie firmy Coca-Cola obrazy z wizerunkiem Św.Mikołaja, zmienił wyobrażenie o najsłynniejszym mieszkańcu bieguna wśród ludzi na całym świecie.

Święty Mikołaj biskup: prawdziwa historia Mikołaja

Większość ludzi wierzy, że u źródeł legendy o Świętym Mikołaju leży historia biskupa z Miry (AD 270 – 343), który został kanonizowany w IX wieku. Za życia dokonywał wielu cudów i pomagał potrzebującym. Jedna z wielu legend głosi, że pewien dobry, ale biedny człowiek, nie mógł zapewnić posagu swoim trzem córkom. Kiedy Święty Mikołaj biskup dowiedział się o tym, nocą wrzucił przez komin trzy sakiewki z pieniędzmi – po jednej dla każdej z córek. Złoto spadło prosto w pończochy dziewcząt, suszące się przy kominku – wierzy się, że właśnie tu ma początek znana powszechnie świąteczna tradycja. Święty Mikołaj biskup zmarł 6 grudnia 343 r.  W tym dniu w wielu miejscach na świecie ludzie dają sobie prezenty. Także w Polsce jest to dzień, w którym tradycyjnie obchodzi się Mikołajki.

Przez długi czas nie było zgody, co do tego, jak Święty Mikołaj biskup wyglądał – interpretacje i przedstawienia różniły się w zależności od regionu, z którego pochodziły.

Święty Mikołaj biskup stał się elfem

Amerykański rysownik z czasów wojny secesyjnej Thomas Nast narysował Św. Mikołaja dla "Harper’s Weekly" w 1862 r. Jego Mikołaj przypominał elfa i… popierał Unię.  Nast rysował św. Mikołaja przez kolejne 30 lat – w tym czasie kolor płaszcza Świętego zmienił się z brązowego na czerwony.

W latach 20. wielu konsumentów postrzegało Coca-Colę jako napój odpowiedni tylko na lato. Coca-Cola postanowiła rozpocząć kampanię, żeby przypomnieć ludziom, że produkt produkowany w oparciu o sekretną recepturę, to świetny wybór na każdą porę roku.  Kampania zaczęła się w 1922 r. Towarzyszyło jej hasło: „Thirst knows no season” (Pragnienie nie zna pór roku). Jej kontynuacją była kampania, która na stałe powiązała napój z prawdziwym symbolem zimy – św. Mikołajem.

Święty Mikołaj biskup pijący Coca-Colę?

W 1930 r. amerykański ilustrator Fred Mizen sportretował Mikołaja w sklepie wśród tłumu kupujących, pijącego Coca-Colę. Św. Mikołaj Mizena (zarówno postać stworzona w 1930 r, jak i we wcześniejszych szkicach Mizena z lat 20.) był jednak wyraźnie tylko postacią przebraną za Mikołaja. Na dodatek, wyglądał niezupełnie przyjaźnie, a nawet dość surowo!W 1931 r. Coca-Cola zwróciła się z prośbą o sportretowanie św. Mikołaja do ilustratora pochodzącego z Chicago, Haddona Sundbloma. Sundblom znalazł inspirację w wierszu Calrka Moore’a z 1822 r. zatytułowanym „A Visit from St. Nicholas” (Wizyta Św. Mikołaja), znanym także pod tytułem „Twas the Night Before Christmas” (Noc przed Bożym Narodzeniem). Opis Mikołaja zawarty w wierszu zaowocował obrazem świętego, który był ciepły, przyjazny i ludzki. Sundblom nie namalował jedynie kostiumu, stworzył postać z krwi i kości, która miała przetrwać także samego artystę. Malował obrazy przedstawiające Mikołaja przez 33 lata. Do 1964 roku Sundblom stworzył na potrzeby światecznych kampanii reklamowych Coca-Coli ponad 40 oryginalnych olejnych obrazów ze św. Mikołajem. Jego prace w znaczącym stopniu przyczyniły się do wykreowania wizerunku świętego, jaki znamy współcześnie – interpretacji, która żyje w umysłach ludzi w każdym wieku na całym świecie. 

Święty Mikołaj rozdaje zabawki

Od 1931 r. do 1964 r. reklamy Coca-Coli przedstawiały Mikołaja rozdającego zabawki (i bawiącego się nimi!), przystającego na chwilę, żeby przeczytać list do Mikołaja i wypić Coca-Colę, bawiącego się z dziećmi, które gromadziły się, żeby go przywitać i podkradającego z lodówek butelki Coca-Coli. Obrazy olejne namalowane przez Sundbloma były wykorzystywane w reklamach Coca-Coli w magazynach, na wystawach w sklepach, billboardach, plakatach, kalendarzach. Wiele z nich to dziś kolekcjonerskie skarby.  Św. Mikołaj Coca-Coli zadebiutował w 1931 w magazynie „The Saturday Evening Post”. Od tego czasu regularnie pojawiał się zarówno w tym tytule, jak i w wielu innych (m.in. „The National Geographic”, „The New Yorker”).

Święty Mikołaj biskup w Luwrze

Przez wiele lat po śmierci Haddona Sundbloma w 1976 r. Coca-Cola przygotowywała świąteczne kampanie reklamowe w oparciu o jego prace i robi to nadal. Oryginalne obrazy namalowane przez rysownika były wystawiane w wielu miejscach na całym świecie, nie wyłączając Luwru w Paryżu.