Grozi ci konflikt serologiczny? Nie czekaj z badaniami
Dlaczego czas ma tak ogromne znaczenie w kontekście prawidłowego przebiegu ciąży i troski o zdrowie dziecka? W kontekście macierzyństwa, czas jest istotny tak naprawdę już od momentu samej decyzji o chęci zajścia w ciążę.
Ciąża i jej przebieg jest także osadzona na osi czasu, dzieli się na trymestry, miesiące, tygodnie, w których z dnia na dzień w zmieniającym się ciele przyszłej mamy rozwija się jej dziecko.
Aby zarówno dziecko, jak i przyszła mama były w tym czasie wyjątkowo zaopiekowane powstały Standardy Opieki Okołoporodowej i Rekomendacje Towarzystw Medycznych, co do konkretnych badań i procedur, które w odpowiednim czasie powinna przejść kobieta w ciąży.
Konflikt serologiczny
Istnieje wiele schorzeń i powikłań, które właśnie dzięki odpowiedniej diagnostyce, wdrożonej w odpowiednim czasie pozwalają na podjęcie kroków mających na celu ochronę zdrowia dziecka. Jednym z niebezpieczeństw w trakcie trwania ciąży jest ryzyko powstania konfliktu serologicznego. Rodzajów konfliktu serologicznego jest kilka, jednak najczęściej obserwowana jest niezgodność w zakresie antygenu D z układu Rh.
Jeżeli matka dziecka posiada ujemny czynnik RhD grupy krwi (RhD-), a ojciec dziecka czynnik RhD dodatni (RhD+) to mamy do czynienie z niezgodnością serologiczną, inaczej zestawieniem konfliktowym. Sytuacja ta nie jest tożsama z konfliktem serologicznym, natomiast stwarza ryzyko do jego wystąpienia.
O konflikcie serologicznym mówimy w momencie, gdy kobieta w ciąży zaczyna wytwarzać przeciwciała odpornościowe skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych płodu. Może wówczas dojść do niebezpiecznych dla dziecka powikłań związanych z rozwojem choroby hemolitycznej.
Ryzyko to pozwala w pełni wykluczyć odpowiednia diagnostyka, rozpoczynająca się od sprawdzenia grupy krwi matki do 10. tygodnia ciąży. W przypadku grupy krwi z czynnikiem ujemnym u matki, a dodatnim u ojca należy pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży wykonać badanie - test antyglobulinowy PTA ( Odczyn Coombsa ). Badanie to służy do wykrywania oraz identyfikowania przeciwciał odpornościowych we krwi.
Jeżeli przeciwciała nie zostały wytworzone, zgodnie z rekomendacjami kobieta w ciąży powinna mieć zastosowaną profilaktykę śródciążową, która niemal w pełni chroni dziecko przed następstwami konfliktu serologicznego, w tym chorobą hemolityczną płodu i noworodka.
Tu także niezmiernie istotny jest czas. Zgodnie z rekomendacjami Ekspertów i Rozporządzeniem Ministra z dnia 16 sierpnia 2018 r. każda pacjentka, która nie wytworzyła przeciwciał powinna mieć podaną immunoglobulinę anty- D pomiędzy 28. a 30. tygodniem ciąży. W tym czasie zastosowanie profilaktyki śródciążowej jest w pełni darmowe dla kobiet w ciąży.
Mapa Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-).
Ze względu na potrzebę budowania świadomości na temat konfliktu serologicznego, ale i wciąż aktualny problem w dostępie do darmowej profilaktyki śródciążowej w ramach działań kampanii społecznej „Przyjaźni Mamom Rh(-)” powstała Mapa Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-).
W Placówkach tych każda kobieta ze wskazaniami do otrzymania profilaktyki śródciążowej, która zgłosi się w odpowiednim czasie, w ramach istniejącej refundacji otrzyma darmową immunoglobulinę anty-D. Dostrzegając potrzebę w akcje włącza się coraz więcej Ośrodków, poszerzając sieć Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-).
„Przystąpiliśmy do kampanii, gdyż uważamy, że problem konfliktu serologicznego jest problemem, z którym boryka się coraz więcej kobiet, a ich wiedza na ten temat jest znikoma. Chcemy, aby jak największa ilość kobiet była zabezpieczona w ramach niezgodności serologicznej. Dzięki tego typu akcjom, poziom informacji wzrasta, a co za tym idzie również poziom świadomości przyszłych mam. Kampania daje wiedzę opartą na naukowych dowodach i poczucie bezpieczeństwa oraz zaopiekowania pacjentkami i dlatego jest to tak istotne zagadnienie medyczno- społeczne, które należy wspierać poprzez aktywny udział.” Dr n. med. Piotr Minowski, Kierownik Oddziału Ginekologiczno- Położniczego Kociewskiego Centrum Zdrowia Sp. z o.o. w Starogardzie Gdańskim
„Od momentu wejścia w życie Rozporządzenia, nasza Klinika jest miejscem, w którym każda kobieta, bez względu na miejsce prowadzenia ciąży, w przypadku wskazań otrzyma należną profilaktykę śródciążową. Przystąpienie do kampanii i zamieszczenie naszej kliniki na mapie, to jedynie formalność i wsparcie tej wyjątkowo ważnej akcji w temacie konfliktu serologicznego.”Dr n. med. Grzegorz Świercz, Kierownik Kliniki Położnicta i Ginekologii, Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach
Poniżej lista aktualnych Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-).
http://konfliktserologiczny.pl/mapy-placowek/
