Jak nauczyć dziecko sprzątać po sobie i utrzymywać porządek?

Jak nauczyć dziecko sprzątać po sobie? Utrzymywanie porządku w pokoju dziecka to trudne zadanie. Każdy rodzić marzy o tym, aby jego pociecha sama sprzątała po sobie i dbała o swoje zabawki. Niestety w większości przypadków nauka sprzątania to długi i żmudny proces. Sprawdź, jak nauczyć dziecko sprzątania zabawek lub jak zmusić je do sprzątania.

Spis treści

1. Jak nauczyć dziecko sprzątać po sobie?
2. Jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek?
3. Kiedy uczyć dziecko sprzątać?
4. Jak posprzątać pokój dziecka?

Jak nauczyć dziecko sprzątać po sobie i utrzymywać porządek? To pytanie zadaje sobie każdy rodzic. Małe dzieci nie mają w swojej naturze zamiłowania do porządku.

Nie znają pojęcia bałaganu, nie mają odruchu odkładania rzeczy na swoje miejsce, nie widzą niczego złego w tym, że rozsypane na podłodze klocki utrudniają przejście przez pokój.

Tego wszystkiego trzeba ich nauczyć. Takie poważne zadanie spoczywa na barkach rodziców. To my jako pierwsi musimy pokazać, jak sprzątać pokój dziecka – nie ma co liczyć na to, że maluch nauczy się dbać o ład w przedszkolu czy w szkole.

Im wcześniej rozpoczniemy naukę, tym szybciej nauczymy go sprzątania po sobie. Oto nasze rady dla osób zastanawiających się, jak zmusić dziecko do sprzątania i jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek.

Jak nauczyć dziecko sprzątać po sobie?

Po pierwsze: małe dzieci uczą się przez obserwację dorosłych, dlatego tłumacz mu, że trzeba sprzątać i pokazuj, jak to robić. Dziecko w mig zrozumie, że klocki najpierw się wysypuje z pudełka, ale potem trzeba je włożyć do niego z powrotem.

Nawet jeśli w tym wieku nie będzie umiało tego zrobić samodzielnie, albo po prostu nie będzie o tym pamiętało, to czynność ta zapadnie w jego podświadomości i w przyszłości będzie ją wykonywało odruchowo.

Po drugie: warto uczyć malca rozróżniania porządku od bałaganu w jego pokoju. Dla dwu-, trzylatka nieporządek to pojęcie absolutnie abstrakcyjne. Dlatego w czasie wspólnej zabawy czy w podczas sprzątania pokoju dziecka pokazuj maluchowi, jak równo ustawić na półce książki, tłumacząc przy tym, że wtedy się nie gną i nie niszczą.

Co jakiś czas pokuście się o zrobienie remanentu polegającego na wyrzucaniu zepsutych lub niepotrzebnych już zabawek (te które nadają się do użytku, można oddać młodszym dzieciom). Dzięki temu nie tylko zrobicie porządek, ale i uzyskacie wolne miejsce na nowe rzeczy.

Pokazuj, że pluszaki wrzucone do kosza, który jest na nie przeznaczony, nie zajmują miejsca na podłodze, dzięki czemu można rozłożyć tam puzzle.

CZYTAJ TEŻ: Nadopiekuńczość: jak nie zostać nadopiekuńczą matką

Takie tricki pomogą w sprzątaniu pokoju dziecka, bo maluch będzie wiedział, co to znaczy „ułożyć” rzeczy czy je „poskładać”.

Po trzecie: gdy dziecko będzie już trochę starsze, musisz zacząć wymagać od niego utrzymywania porządku. Każdego dnia po skończonej zabawie zabierzcie się razem za sprzątanie pokoju dziecka: pokazuj maluchowi, co powinien zebrać z podłogi i gdzie to położyć.

Ucz go, aby zawsze odkładał rzeczy na miejsce, gdy nie są mu już potrzebne – w ten sposób łatwiej utrzymać porządek.

Pilnuj tego i egzekwuj, np. nie zgadzaj się na włączenie bajki na dobranoc, jeśli nie zadba o ład w swoim pokoju. Niech sprzątanie bałaganu w pokoju stanie się jego codziennym, wieczornym rytuałem. Dzięki temu wejdzie mu w nawyk.

Po czwarte: dawaj przykład. Jak już wspomniano, małe dzieci to doskonali obserwatorzy. Naśladują rodziców we wszystkim: w tym, co robią dobrze, ale i w tym, co robią źle. Jeśli sama jesteś bałaganiarą i potykasz się w pokoju o porozrzucane książki, szklanki, brudne ubrania i dokumenty, nie licz, że twoje dziecko będzie inne.

Jeśli natomiast dbasz o porządek, a malec często widzi cię sprzątającą – nauczy się, że to czynność naturalna.

Jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek?

Czasami można zamienić sprzątanie bałaganu w zabawę, a czasami trzeba użyć podstępu. Wszystko zależy od dziecka, jego charakteru i zamiłowania do porządku.

W przypadku małych dzieci sprawdza się forma zabawy. Nawet roczny maluch pod koniec dnia może wrzucać piłeczki rozsypane po podłodze do kosza na zabawki. Dla niego to będzie forma rozrywki i „niechcący” pomoże je pozbierać.

Starszemu dziecku można zaproponować zawody: kto pierwszy poukłada zabawki (on układa klocki, a mama puzzle), albo zabawę w „znajdź błąd” (ty celowo układasz zabawki nie na swoich miejscach, a dziecko musi odłożyć je tam, gdzie powinny leżeć).

• Po co dzieciom zabawki?
• Jakie ZABAWKI należy wybierać dla noworodków

Jak jeszcze zachęcić dziecko do sprzątania zabawek? Dobrym pomysłem jest zabawa w układanie zabawek „do snu” lub w ich „powrót do domku”.

I ostatnia, ale najważniejsza rzecz: sprzątaj razem z maluchem. Po pierwsze dziecko pozostawione samo z zadaniem „sprzątaj!” czuje się zagubione i porzucone.

Nie zawsze też rozumie, czego dorosły od niego żąda. O ile łatwiej i szybciej układać klocki w towarzystwie rodzica, który podpowie, zabawi i zmotywuje do sprzątania.

Kiedy uczyć dziecko sprzątać?

Taką naukę trzeba zacząć od małego. Oczywiście nie możemy oczekiwać od rocznego dziecka, że będzie wieczorem układało na półkach autka i książeczki, którymi się bawił.

Jednak nawet taki maluszek powinien widzieć, że tak właśnie się robi każdego dnia. Od pewnego momentu warto nałożyć na dziecko stałe obowiązki związane ze sprzątaniem swojego pokoju. Oczywiście muszą być one adekwatne do wieku pociechy i dostosowane do jej możliwości.

• roczne dziecko - każdego dnia przed snem pokaz malcowi, jak wrzucać zabawki do kosza. Poproś, aby podał ci książki, które ty ustawisz na półkach. Zachęcaj go do naśladowania ciebie: daj mu ściereczkę do kurzu – niech oczyści dolne półki (oczywiście będziesz musiała po nim poprawić, ale przynajmniej nauczy się, że trzeba tak robić)

• dwulatek - proś o pomoc w segregowaniu rzeczy w czasie sprzątania pokoju dziecka – niech malec rozdzieli te, które trzeba schować do szafek i te, które trzeba wynieść do innego pokoju. Gdy odkurzasz dywan w pokoju, pozwól mu potrzymać rurę odkurzacza, a gdy pierzesz – poproś go o oddzielenie kolorowych ubrań o białych

• trzylatek - może pomóc w sprzątaniu stołu po obiedzie: niech wyniesie swój talerzyk do kuchni. Umie też chować naczynia (najlepiej plastikowe), sitka czy drewniane łyżki do szafek i szuflad. Może samodzielnie zetrzeć kurze w swoim pokoju

• czterolatek - daj mu uprane rzeczy, niech posegreguje swoje skarpetki i majtki i ułoży je w odpowiednich szufladach. Naucz go, aby zawsze wrzucał brudne ubrania do kosza na bieliznę, zamiast rozrzucać je po pokoju. Niech pościeli rano swoje łóżko – rozprostuje poduszkę i kołdrę

Jak posprzątać pokój dziecka?

Maluchy mają zwykle masę zabawek, niektóre z nich są małe, łatwo się gubią. Dlatego aby ułatwić sprzątanie sobie i dziecku, kup jak najwięcej plastikowych pojemników, pudełek i koszy.

Podpisz je lub naklej rysunki, które ułatwia wam segregowanie rzeczy: znajdź małe pudełko na kredki, większe na metalowe autka, jeszcze większe na klocki czy pluszaki.

Ustal z dzieckiem miejsca poszczególnych pudełek, wtedy łatwiej będzie wam zapanować nad porządkiem w pokoju dziecka. Umówcie się, że kosze na pluszaki stawiacie pod biurkiem, a pudełko z kredkami zawsze odkładacie do szuflady.

Po takim wstępie warto ustalić zasady sprzątania pokoju dziecka. Niech maluch na bieżąco odkłada rzeczy na swoje miejsce po skończonej zabawie, a np. raz w tygodniu, w weekend róbcie większe porządki i ścierajcie kurze z półek.

O autorze

Małgorzata Wójcik

Redaktor prowadząca serwisu. Dziennikarka z 25–letnim stażem. Od początku związana z tematyką dziecięcą i zdrowotną - pracowała m. in. w magazynie "M jak mama". W mjakmama.pl specjalizuje się w tematyce ciążowej i porodowej. Prywatnie – mama trójki dorastających dzieci. Chętnie czyta i spaceruje po lesie z psem.

Czytaj więcej artykułów tego autora

Małgorzata Wójcik