Co robić, gdy dziecko pyta o wojnę? Rozmawiaj, ale wyłącz telewizję, radzi psychotraumatolog

Czy z dzieckiem powinno się rozmawiać o wojnie? Tak, ale w sposób delikatny, aby go nie przestraszyć. Jeśli dziecko pyta lub opowiada rozmowy z rówieśnikami , rodzic musi wyjaśnić mu jego wątpliwości i dać ukojenie lękom. O tym, jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie opowiada psychotraumatolog Małgorzata Bajko.

Temat wojny to jeden z najtrudniejszych, jaki rodzice muszą niekiedy wytłumaczyć dziecku. Problem jest tym większy, im bliżej dziecka występuje. W aktualnej sytuacji, polskie dzieci, ale też dzieci innych narodowości wychowujące się w Polsce są bliżej tematu niż kiedykolwiek.

Uczą się w szkołach, chodzą do przedszkoli, wraz z dziećmi z Ukrainy, a także niekiedy z Rosji, których rodziny są często bezpośrednio poszkodowane w wyniku wojny, która rozpoczęła się 24 lutego 2022 roku.

Jak wspierać dzieci w tej trudnej sytuacji? Przypominamy cenne podpowiedzi psychotraumatolog Małgorzaty Bajko w wypowiedzi dla Dzień Dobry TVN sprzed kilku lat. 

Spis treści

1. Trauma dzieci po II wojnie światowej
2. Czy z dzieckiem powinno się rozmawiać o wojnie?
3. Jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie?
4. Czy dziecko powinno oglądać programy informacyjne?

Trauma dzieci po II wojnie światowej

W 1946 roku w Polsce Ministerstwo Oświaty wydało zarządzenie, aby dzieci szkół powszechnych narysowały to, co zapamiętały z wojny. Prace były wstrząsające i oddały wszystkie okropności tamtego okresu. Dzieci rysowały aresztowania i egzekucje najbliższych, obozy koncentracyjne oraz wysiedlenia.

Niektóre z nich zawierały podpisy, np. "Niemcy rozstrzeliwują moją mamusię".

Ta historia doskonale obrazuje, jaką traumą jest wojna dla delikatnej, dziecięcej psychiki. Na te tematy, należy rozmaiwać z dziećmi bardzo rozważnie.

Przeczytaj też: 7 najtrudniejszych pytań zadawanych przez dzieci

Czy z dzieckiem powinno się rozmawiać o wojnie?

W ostatnim czasie, z uwagi na napiętą sytuację międzynarodową, temat wojny powrócił w szkołach, przedszkolach i domach. Czy z dzieckiem powinno się rozmawiać o wojnie? Oczywiście, ponieważ ukrywając prawdę o ciemnym obliczu świata, tylko wyrządzamy mu krzywdę. Trzeba jednak to robić rozsądnie i rozmawiać z dzieckiem tak, aby go nie straszyć.

- Nie ma sensu straszyć dziecka czymś, co w tej chwili się nie dzieje. Nie ma wojny w Polsce, więc nie powinniśmy wywoływać w dziecku lęków i negatywnych emocji na zapas. Nie powinniśmy również się denerwować w domu, ponieważ dziecko dostrzeże nasze emocje i jeśli zobaczy, że my się boimy, to samo również się przestraszy - mówi psychotraumatolog Małgorzata Bajko.

Dowiedz się: Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci i przemijaniu?

Jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie?

Dziecku trzeba spokojnie i delikatnie wytłumaczyć, czym jest wojna. Poziom rozmowy powinien być dostosowany do wieku.

-  Przy małym dziecku warto zamienić słowo "wojna" na "walki" i w skrócie opowiedzieć mu, na czym ona polega. Starszemu dziecku można opowiedzieć o przeżyciach babci czy dziadka, pokazać na mapie, gdzie toczyły się najbardziej zacięte walki - mówi psychotraumatolog.

Czy dziecko powinno oglądać programy informacyjne?

Rodzice nie powinni oglądać wiadomości przy dziecku. Media są coraz bardziej brutalne, w programach informacyjnych pojawiają się krwawe zdjęcia, przedstawiające wszystkie okropności wojny.

Dziecko nie zrozumie tego, o czym opowiada dziennikarz, ale zapamięta obrazek, jaki pokaże się na ekranie. A widok egzekucji czy bombardowania może być dla niego zbyt dużą traumą.

Dzień Dobry TVN/x-news

Katarzyna Stańczyk

Natalia Kosznik