Liczba rzeczywista, wymierna, niewymierna, naturalna i całkowita – definicje, przykłady 

2021-01-04 11:26

W matematyce często mamy do czynienia z pojęciami takimi jak liczby rzeczywiste, wymierne, niewymierne, naturalne i całkowite oraz pierwsze i złożone. Ale co to właściwie są za liczby, czym się od siebie różnią i jak je rozpoznać?

Liczba rzeczywista, wymierna, niewymierna, naturalna i całkowita – definicje, przykłady

i

Autor: GettyImages Liczba rzeczywista, wymierna, niewymierna, naturalna i całkowita

Liczba rzeczywista

Liczby rzeczywiste, to właściwie wszystkie liczby. Zaliczamy do nich zarówno liczby wymierne, jak i niewymierne (poniżej wyjaśnimy, co to znaczy), zarówno całkowite, jak i ułamki, zarówno dodatnie, jak i ujemne. Liczbą rzeczywistą jest również liczba 0.

Zbiór liczb rzeczywistych, czyli R jest największym zbiorem liczb. 

Liczba wymierna 

Definicję liczby wymiernej poznajemy w szkole podstawowej. Tak naprawdę jest prosta. Liczba wymierna to taka, którą można zapisać w formie ułamka zwykłego, inaczej w formie ilorazu (kreska ułamkowa jest jak znak dzielenia).

Liczbą wymierną nazwiemy więc liczbę, którą da się zapisać w formie ułamka  p/q gdzie: p – jest dowolną liczbą całkowitą, a q – jest dowolną liczbą całkowitą różną od 0. Dotyczy to zarówno liczb dodatnich, jak i ujemnych. Liczbą wymierną jest też 0.

Liczbą wymierną będzie więc liczba 1, -1, 2, 3, 15 itd., bo można je przedstawić w formie ułamków, np. 1=1/1, -1=-1/1, 5 = 5/1, 4=4/1=8/2=16/4  itd.

Liczbami wymiernymi będą także liczby mieszane, np. 1 ½ lub ułamki dziesiętne, np. 0,5, ponieważ je również można przedstawić w formie ułamków zwykłych (1 ½=3/2, 0,5=5/10).

Zbiór liczb wymiernych dodatnich oznaczamy Q+, a ujemnych Q-.

Liczby niewymierne

Które liczby w takim razie są liczbami niewymiernymi? Liczby niewymierne to takie, których nie da się przedstawić w postaci ułamka zwykłego. Taką liczbą jest np. √3, ale już √4 jest liczbą wymierną, ponieważ √4=2=2/1. 

Liczba niewymierną jest też np. liczba π (pi).

Liczby naturalne

Liczy naturalne to wszystkie liczby całkowite dodatnie, od 0 wzwyż. To właśnie te liczby poznajemy jako pierwsze, jeszcze w przedszkolu, gdy uczymy się liczenia kredek, samochodzików itd. Zbiór liczb naturalnych to 0,1,2,3,4,5… Oznacza to, że liczba naturalną będzie liczba 25, ale już nie -25. Liczbą naturalną nie będzie też ułamek, nawet ten dodatni, np. 0,45. 

Zbiór liczb naturalnych oznaczamy literą N.

Liczby całkowite

To liczby dodatnie i ujemne, a także 0. Liczbami całkowitymi nie są ułamki - ani dziesiętne, ani zwykłe. Liczbą całkowitą nie będzie też √3.

Zbiór liczb całkowitych oznaczamy literą Z.

Liczby pierwsze

Liczba pierwsza to każda liczba naturalna większą od 1, która dzieli się tylko przez 1 i przez siebie (chodzi o wynik bez reszty). Liczbą pierwszą będzie więc liczba 3, która podzielić można tylko przez 1 i przez 3 (3/1 i 3/3) czy 11. 

Liczba złożona 

Liczbę złożoną nazywamy każdą liczbę naturalną większą od 1, która nie jest liczbą pierwszą, czyli 4, 6, 8 itd. Liczba złożoną nie będzie 2, bo dzieli się tylko przez 1 i przez siebie, ani liczba 7, bo dzieli się tylko przez 1 i przez siebie. 

5 pomysłów na wzmocnienie koncentracji u dziecka
Sprawdź swoją wiedzę na temat liczb
Pytanie 1 z 7
Zaznacz liczby rzeczywiste: