Czasy w języku angielskim

Jakie są czasy w języku angielskim? I jakie czasy angielskie trzeba znać w szkole podstawowej? W programie nauczania języka angielskiego w szkole podstawowej przewidziano wprowadzenie siedmiu "czasów". Wyjaśniamy, jakie są zasady ich używania w mowie i piśmie.

Czasy w języku angielskim są dużo bardziej rozbudowane, niż w języku polskim. W naszym rodzimym języku posługujemy się tylko trzema czasami: przeszłym, teraźniejszym i przyszłym. A jak to wygląda w języku angielskim?

Choć czasów, w rozumieniu podobnym do polskiego, językoznawcy wyróżniają tak naprawdę dwa - teraźniejszy i przeszły, a jeśli brać pod uwagę samo umiejscowienie opisywanego zdarzenia na osi czasu - także czas przyszły, tak naprawdę konstrukcji, które uczniowie i nauczyciele nazywają czasami (ang. tenses) jest kilkanaście.

Program szkoły podstawowej przewiduje opanowanie siedmiu takich "czasów" (konstrukcji) w języku angielskim: Present Simple, Present Continuous, Present Perfect, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Future Simple.

Nazwa każdego z nich skazuje na to, czy dotyczy on teraźniejszości (Present), przeszłości (Past), czy przyszłości (Future). Drugi człon nazwy wskazuje na typ: prosty (Simple) albo ciągły (Continuous). Czasy typu Simple można porównać do polskiego trybu dokonanego czasownika (np. przeczytać), a czasy typu Continuous - do trybu niedokonanego (np. czytać).

Spis treści

1. Present Simple - czas teraźniejszy prosty
2. Present Continuous - czas teraźniejszy ciągły
3. Past Simple - czas przeszły prosty
4. Past Continuous - czas przeszły ciągły
5. Present Perfect Simple - czas teraźniejszy
6. Past Perfect Simple - czas przeszły dokonany
7. Future Simple - czas przyszły prosty

Present Simple - czas teraźniejszy prosty

To pierwszy czas w języku angielskim, jaki poznają uczniowie. Używa się go do mówienia o:

• sobie, swojej rodzinie, przyjaciołach i innych ludziach
• zwyczajach i nawykach swoich lub innych osób
• uczuciach, emocjach i opiniach
• faktach przyrodniczych
• rozkładach jazdy, planach zajęć, harmonogramach itp.

Budowa: podmiot + czasownik (w 3 os. l. poj. z końcówką -s lub -es) + reszta zdania

Przykłady:

• I love you. (uczucia)
• Water boils at 100 degrees Celsius. (fakt przyrodniczy)
• British people drink a lot of tea. (zwyczaj, nawyk)
• Bus arrives at 9 AM. (rozkład jazdy)

Pytania i przeczenia tworzy się używając operatora do (w 3 os. l.poj. operatorem jest does). Pełna forma operatora w przeczeniach to do not ( does not w 3 os. l. poj.), a skrócona to don't (doesn't w 3 os. l. poj.). Pełnych form używa się w oficjalnej, formalnej korespondencji, w mowie natomiast używana jest głównie forma skrócona.

Przykłady:

• I do not (don't) like gangster films.
• Do we need more tomatoes for dinner?
• He does not (doesn't) speak Spanish.

Czytaj także: Egzamin ósmoklasisty z języka angielskiego - zakres materiału

Present Continuous - czas teraźniejszy ciągły

Używa się go do mówienia o:

• tym, co właśnie się dzieje
• sytuacjach, które trwają przez pewien czas
• planach i ustaleniach na najbliższą przyszłość
• czynnościach powtarzalnych, które nas irytują

Budowa: podmiot + to be (am/is/are - w zależności od osoby) + czasownik (z końcówką -ing) + reszta zdania

Przykłady:

• He is taking a shower right now. (dzieje się teraz)
• We are going to the doctor tomorrow. (plany na najbliższą przyszłość)

Pytania tworzy się poprzez przestawność szyku w zdaniu: to be + podmiot + czasownik + reszta zdania

Przykłady:

• Listen! Is she playing the piano?
• Are you flying to Paris next week?

Czytaj także: Jak się uczyć angielskiego lub innych języków obcych?

Past Simple - czas przeszły prosty

Używa się go do mówienia o:

• przeszłości (swojej lub innych osób)
• tym, co wydarzyło się w określonym czasie w przeszłości
• wydarzeniach następujących po sobie - np. podczas opowiadania historii

Aby tworzyć zdania w tym czasie konieczna jest znajomość odmiany czasowników nieregularnych w języku angielskim - tzw. II kolumna czasowników (z tabeli czasowników nieregularnych). Formę przeszłą czasowników regularnych tworzy się poprzez dodanie do czasownika końcówki -ed (play >> played). Jeżeli natomiast czasownik kończy się na literę -y po spółgłosce (np. -dy, -ry), przed dodaniem końcówki y zamieniamy na i (study >> studied).

Budowa: podmiot + czasownik w formie przeszłej (II kolumna) + reszta zdania

Przykłady:

• My grandparents were born before the war.
• We had a really great time at the club last night.
• She went into the room and turned on the light. She saw a huge mess.

Pytania i przeczenia tworzy się przy pomocy operatora (czasownika posiłkowego) did - przeszłej formy czasownika do - który dla wszystkich osób jest taki sam. Pełna forma operatora w przeczeniach to did not, a forma skrócona - didn't.

Przykłady:

• Did you go out yesterday?
• Why did you leave the party so early?
• Poland did not (didn't) win the European Championship in 2004.

Czytaj także: Na czym polegają zajęcia z języka angielskiego w przedszkolu?

Past Continuous - czas przeszły ciągły

Używa się go do mówienia o:

• czymś co działo się w określonym momencie w przeszłości
• zdarzeniach, które były tłem dla innych wydarzeń
• dwóch sytuacjach, które działy się jednocześnie

Budowa: podmiot + was/were + czasownik (z końcówką -ing) + reszta zdania

Przykłady:

• At this time last year I was skiing in the mountains.
• She was walking around the shopping centre. Suddenly she saw a dog.
• When we were having breakfast, our cat was running around the kitchen.

Przeczenia tworzy się wykorzystując formę przeczącą was not (wasn't) / were not (weren't). Proste pytania tworzy się poprzez przestawność szyku w zdaniu: was/were + osoba + czasownik (z końcówką -ing) + reszta zdania.

Przykłady:

• Were you waiting at the bus stop this time yesterday?
• Was she playing this album again while the kids were outside?

Czytaj także: Czy uczenie niemowląt języka obcego ma sens?

Present Perfect Simple - czas teraźniejszy

Używa się go do mówienia o:

• doświadczeniach życiowych
• sytuacjach, które trwają od jakiegoś czasu
• skutkach czegoś, co właśnie się zdarzyło

Aby tworzyć zdania w tym czasie konieczna jest znajomość odmiany czasowników nieregularnych w języku angielskim - tzw. III kolumna czasowników (z tabeli czasowników nieregularnych). Czasowniki regularne dla każdego czasu przeszłego tworzy się w ten sam sposób.

Budowa: podmiot + have/has + czasownik w formie przeszłej (III kolumna) + reszta zdania

Przykłady:

• I have never been to Australia.
• I have had this car for more than a year.
• I'm not busy anymore. I have already finished my homework for tomorrow.

Proste pytania tworzy się poprzez przestawność szyku w zdaniu: have/has + osoba + czasownik (w formie przeszłej) + reszta zdania.

• Have you ever been abroad?
• Has she written the essay yet?

Pytania o szczegóły:

• How long have you known each other?

Pytania o podmiot:

• Who has talked to dad about it yet?

Przeczenia:

• I have not (haven't) read this yet.
• He has not (hasn't) gone out for three days.

Czytaj także: Ćwiczenia na koncentrację - jak poprawić koncentrację u dziecka?

Past Perfect Simple - czas przeszły dokonany

Używa się go do mówienia o:

• czynnościach, które dokonały się zanim wydarzyła się inna czynność z przeszłości

Aby tworzyć zdania w tym czasie konieczna jest znajomość odmiany czasowników nieregularnych w języku angielskim - tzw. III kolumna czasowników (z tabeli czasowników nieregularnych). Czasowniki regularne dla każdego czasu przeszłego tworzy się w ten sam sposób: dodając końcówkę -ed (patrz powyżej).

Budowa: podmiot + had + czasownik (w formie przeszłej - regularnej lub nieregularnej) + reszta zdania

Przykłady:

• By the time I got to the station, the train had left.
• I realised I had left the briefcase at home.
• I had seen that film before it was released.
• I had travelled a lot before I moved here.

Przeczenia w czasie Past Perfect tworzymy poprzez dodanie słowa not po czasowniku posiłkowym had (forma skrócona: hadn't). Pytania tworzy się poprzez przestawność szyku zdania: had + osoba + czasownik (w formie przeszłej) + reszta zdania.

Przykłady:

• Had you been there before your trip to London?
• Had she already passed all her exams when she started working here?

Czytaj także: Bajki po angielsku: czytanki po angielsku i bajki do oglądania [TOP 10] 

Future Simple - czas przyszły prosty

Używa się go do mówienia o:

• decyzjach podejmowanych w chwili mówienia
• obietnicach
• opiniach
• nadziejach lub obawach
• przyszłe zdarzeniach, które są pewne
• oferując pomoc, prosząc o pomoc

Budowa: osoba + will + czasownik + reszta zdania

Przykłady:

• OK, I will take a look at it in a moment.
• Yes, I will visit grandma on my way back from school.
• I think in the future more Polish people will study abroad.
• I hope my family will move to a bigger flat next year.

Proste pytania tworzy się poprzez przestawność szyku w zdaniu: will + osoba + czasownik + reszta zdania

Przykłady:

• Will you marry me?
• Will they call you on Monday?

Czytaj także: Angielski dla najmłodszych: jak osłuchać niemowlę z językiem? [piosenki i wierszyki po angielsku do pobrania]

Dagmara Osińska