Dyktando z ą i ę. Zasady pisowni ą i ę

Zasady pisowni ą i ę nie są dla uczniów intuicyjne. Trzeba się ich zwyczajnie nauczyć i zapamiętać kilka regułek, które później warto ćwiczyć, wykonując dyktanda. Kiedy piszemy ą, a kiedy ę?

Pisownia ą i e może dostarczać dzieciom sporo trudności, ale tak naprawdę zasady są proste. Jak wytłumaczyć uczniowi, kiedy piszemy ą, a kiedy ę? Sprawdź swoje siły w dyktandzie.

Zasady pisowni ą

Jeśli nie wiemy, jak wytłumaczyć dziecku, kiedy końcówką wyrazu powinno być "ą", a kiedy "om", warto sięgnąć do słownika języka polskiego. Sekret tkwi w... odmianie przez przypadki. Jak mówią reguły:

• Jeśli wyraz odpowiada narzędnikowi liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju żeńskiego, np. Idę z mamą (z kim? z czym? – narzędnik) piszemy ą
• Jeśli wyraz odpowiada celownikowi liczby mnogiej rzeczowników wszystkich rodzajów, np. Dałem dzieciom obiad (komu? - celownik) piszemy om

Zasady pisowni ę

Reguły pisowni ę są następujące:

• końcówkę -ę stosujemy w pierwszej osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego i przyszłego prostego
• końcówkę -ę stosujemy, kiedy litera ę znajduje się przed l, ł w formach czasownika, np. wzięła, płynęła

Czytaj także: Dyktando z rz i ż. Kiedy piszemy rz, a kiedy ż?

Dlaczego mówi się o kimś ę ą?

Wymowa "ę" i "ą" uchodzi za bardzo staranną i świadczy o dobrym wykształceniu i elegancji — a przynajmniej tak jest odbierana w społeczeństwie. Z tego powodu, jeśli ktoś ładnie i powoli wymawia samogłoski "ą" i "ę" uważany jest za elokwentnego, trochę może napuszonego. Czasem mówi się o kimś prześmiewczo: "On jest taki ę ą". To znaczy, że aspiruje do tego, by być odbieranym, jakby pochodził z wyższej sfery.

Dyktando z ę ą

Aby sprawdzić, czy uczeń opanował reguły pisowni ę i ą, warto sięgnąć po krótkie dyktando. Ono najlepiej pokaże, czy dziecko rozumie, kiedy używa się której końcówki. 

Czekałem na tę sobotę, żeby w końcu się wyspać. Gdy nadszedł weekend, obudziłem się jednak wyjątkowo wcześnie. Otworzyłem powiekę i zrozumiałem, dlaczego tak się stało — promienie słońca wpadały przez niedomknięte okno. Przekręciłem się na drugi bok i nakryłem głowę kołdrą. Skutecznie jednak wybudziłem się ze snu, więc postanowiłem wstać i wykorzystać tę sobotę na wycieczkę. Wyskoczyłem z łóżka, pobiegłem do łazienki, gdzie odkręciłem prysznic. Pod prysznicem doszedłem do wniosku, że zaproszę znajomych na wycieczkę rowerową, ale najpierw zjem dużą jajecznicę!

Czytaj także: Dyktando z ó wymiennym. Kiedy piszemy ó, a kiedy u?