Opieka i pielęgnacja wcześniaka na oddziale neonatologicznym

2013-02-14 12:59

Pielęgnacja wcześniaków - dzieci urodzonych na skutek porodu przedwczesnego - wymaga specjalnych zabiegów. Wcześniaki są słabe i nieprzygotowane do samodzielnej egzystencji. Wymagają intensywnej opieki neatologa i specjalistycznej aparatury, gdyż wiele z ich narządów nie zdążyło się jeszcze dostatecznie wykształcić. Dlatego też, wcześniaki są bardziej narażone na różnego rodzaju komplikacje zdrowotne niż dzieci urodzone w terminie.

wczesniak opieka nad wczesniakiem na oddziale neonatologicznym
Autor: sxc.hu

Spis treści

  1. Wcześniak wymaga wspomagania oddychania
  2. Monitorowanie czynności serca wcześniaka
  3. Karmienie wcześniaka
  4. Powrót z wcześniakiem do domu

Dzieci, których dojrzewanie w łonie matki zostało gwałtownie przerwane przedwczesnym porodem, są bardzo słabe i zupełnie nieprzygotowane do samodzielnej egzystencji – wiele narządów nie zdążyło się jeszcze dostatecznie wykształcić. To dlatego oddziały intensywnej opieki neonatologicznej (oddziały wcześniaków i patologii noworodka) wyposażone są w specjalistyczną aparaturę, niezbędną dla ratowania zdrowia i życia przebywających w szpitalu maluszków, a personel medyczny - lekarze neonatolodzy i pielęgniarki - dbają o właściwą pielęgnację i opiekę nad wcześniakami.

Niektóre urządzenia wspomagają proces oddychania lub monitorują parametry organizmu, inne służą do podawania pokarmu i lekarstw oraz utrzymują właściwą temperaturę ciała noworodka. Wcześniak ma zbyt mało tkanki tłuszczowej i za słabe mięśnie, żeby samodzielnie wytwarzać ciepło. Dlatego przebywa w inkubatorze. Zazwyczaj czujniki inkubatora podłączone są do skóry małego pacjenta i maszyna automatycznie dopasowuje temperaturę do potrzeb dziecka. Innym aparatem jest respirator. Niektórzy specjaliści uważają, że jest to jedno z najważniejszych urządzeń na oddziale patologii.

>> Opieka nad wcześniakiem w szpitalu i w domu

Wcześniak wymaga wspomagania oddychania

Noworodki urodzone przed 35. tygodniem ciąży mogą mieć problemy z oddychaniem. W ich płucach jest za mało surfaktantu – substancji, dzięki której zmniejsza się napięcie powierzchniowe pęcherzyków płucnych. Zapobiega ona ich zapadaniu się i sklejaniu podczas wydechu. Respirator pomaga wcześniakom oddychać. Zaintubowane przez nos lub usta rurki wprowadzają ustaloną ilość razy na minutę (np. 30) odpowiednie dawki tlenu. Czasami oddech dziecka kontroluje specjalny aparat – monitor bezdechów. Jeżeli zdiagnozuje, że maluch podczas snu nie oddycha przez ponad 20 sekund lub liczba oddechów spadła do 10 na minutę – włączy się sygnał.

Podobnymi urządzeniami są CPAP i nowocześniejszy od niego Infant Flow. Kiedy dziecko nie potrzebuje już respiratora, lekarze zalecają CPAP. Wspomaga on własny oddech dziecka i zapobiega zapadaniu się pęcherzyków płucnych na szczycie wydechu. Infant Flow wykorzystuje własny napęd oddechowy maleństwa: wyczuwa jego wydech i przestaje wtedy wprowadzać tlen do nozdrzy.

Monitorowanie czynności serca wcześniaka

Podczas pobytu wcześniaka na oddziale naonatoligicznym monitorowane są też czynność serca i oddechu wcześniaka. Prawidłowe wartości to 110–160 uderzeń serca i 30–60 oddechów na minutę. W przypadku jakiegokolwiek niebezpieczeństwa urządzenia, do których podłączony jest wcześniak, wywołują alarm. Niemowlęta urodzone przedwcześnie opuszczają szpital zwykle dopiero po paru miesiącach.

Karmienie wcześniaka

Przedwcześnie urodzone noworodki otrzymują pożywienie dożylnie (pozajelitowo) lub za pośrednictwem sondy dożołądkowej. Podaje się nią specjalne mieszanki lub mleko matki (dzięki niemu błona śluzowa żołądka dojrzewa, a organizm otrzymuje cenne składniki odżywcze i przeciwciała). Kiedy sonda nie jest potrzebna, czyli zwykle ok. 32.–34. tygodnia ciąży (wtedy wykształca się odruch ssania), można spróbować przystawiać dziecko do piersi.

Powrót z wcześniakiem do domu

Warunkiem przeprowadzki do rodzinnego domu jest ogólny dobry stan zdrowia dziecka, umiejętność samodzielnego oddychania i jedzenia. Ważna jest też masa ciała: dziecko musi ważyć powyżej 2 kg.

>> WCZEŚNIAK w domu, czyli wszystko co musisz wiedzieć o pielęgnacji wcześniaka

miesięcznik "M jak mama"
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Aneta i Robert Żuchowscy poznali się w programie "Ślub od pierwszego wejrzenia" i stworzyli szczęśliwy związek. Para ma dwoje dzieci, ale każdego dnia musi mierzyć się z dużymi wyzwaniami. Ich córeczka ma ogromne problemy ze zdrowiem.
Każdy rodzic wcześniaka martwi się, czy jego dziecko dogoni rówieśników urodzonych o czasie. Porównuje swojego malca i martwi się, jeśli te porównania wypadną na niekorzyść ich dzieci. O tym, jak wcześniaki doganiają swoich rówieśników, opowiada dr n. med. Krystyna Bober-Olesińska, specjalista neonatolog, pediatra, kierownik Oddziału Neonatologii Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie.
Wcześniaki w naturalny sposób odstają od rówieśników. Potrzeba czasem miesięcy lub lat, żeby dogoniły dzieci, które urodziły się o czasie. I nie chodzi tylko o problemy fizyczne, ale również o rozwój emocjonalny, społeczny czy poznawczy. Wielu rodziców obserwuje również, że dzieci urodzone przedwcześnie często mają też problemy w szkole. Naukowcy jednak uspokajają - wszystkie problemy miną pod koniec edukacji.
Każdy z nas zna kogoś, kto urodził wcześniaka. W Polsce i na świecie jest ich coraz więcej. Dzieje się tak, ponieważ potrafimy już ratować najmniejsze dzieci, czyli takie, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu, po prostu by nie przeżyły. Z drugiej strony dlatego, że wciąż nie jesteśmy w stanie wyeliminować wszystkich czynników wywołujących przedwczesny poród.
Mówią jednym głosem, ściśle ze sobą współpracują. Dzięki temu potrafią przekonać do swoich rozwiązań różnych partnerów, w tym Ministerstwo Zdrowia. O wyzwaniach polskiej neonatologii rozmawiamy z ustępującym prezesem Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego – prof. dr hab. n. med. Marią Katarzyną Borszewską-Kornacką i obecnym prezesem PTN – prof. dr hab. n. med. Ryszardem Lauterbachem.
Pielęgnacja wcześniaka w domu jest dla rodziców olbrzymim wyzwaniem. Lista obaw i pytań jest długa. Jak prawidłowo opiekować się wcześniakiem? Na co szczególnie być wyczulonym? Na te pytania odpowiada prof. Ewa Helwich, pediatra neonatolog, konsultant krajowy w dziedzinie neonatologii.
Patrycja przyszła na świat w 25. tygodniu ciąży. W chwili, gdy nastąpił poród przedwczesny, miała dokładnie 24 tygodnie i 6 dni. Była tak maleńka, że z rozłożonymi nóżkami przypominała dużą żabkę i tak słabiutka, że nie było wiadomo, czy uda jej się przeżyć. Dziś ma sześć miesięcy i jest zdrowym, pogodnym niemowlęciem.
Za nią stresująca ciąża z pięcioraczkami obarczona ogromnym ryzykiem, śmierć synka, walka o życie i zdrowie pozostałej czwórki maluszków, a w międzyczasie zwykłe obowiązki mamy 11-ściorga pociech, gospodyni domowej i przedsiębiorcy. „Nie jestem żadną superwoman” – twierdzi skromnie Dominika Clarke. My po wywiadzie z nią jesteśmy jednak innego zdania.
W przededniu światowego Dnia Wcześniaka WHO prezentuje nowe rekomendacje dotyczące dzieci przedwcześnie urodzonych. "Wcześniaki powinny mieć zapewniony kontakt skóra do skóry natychmiast po urodzeniu, aby poprawić ich szanse przeżycie" - twierdzi Światowa Organizacja Zdrowia.
Jak sprawdzić, czy wcześniak lub noworodek przebywających na intensywnej terapii odczuwa ból? Specjaliści z Australii opracowali metody oceny, czy maluszek cierpi, aby móc z porę złagodzić jego dyskomfort.  
Kolejne oddziały neonatologiczne dostaną kamery, dzięki którym rodzice wcześniaków będą mogli obserwować swoje dzieci w domu. Wszystko to w ramach akcji "Oko na Malucha", która wspiera rodziny dzieci przedwcześnie urodzonych, zwłaszcza w czasie pandemii, gdy dostęp do szpitali jest ograniczony.
Jesteś mamą wcześniaka? Chcesz wesprzeć go w rozwoju, by jak najszybciej dogonił rówieśników urodzonych o czasie? Jedną z metod może być muzykoterapia i utwory muzyczne stworzone specjalnie z myślą o dzieciach wcześniej urodzonych. Poznaj piosenki stworzone w ramach wyjątkowego projektu „Młodzi Wirtuozi Najmniejszym z Najmłodszych”.

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza