- Badania neuroobrazowe po raz pierwszy pokazują, jak oddech zmienia pracę mózgu, by zwalczyć stres
- Zaledwie pięć minut świadomego oddechu dziennie wystarczy, by poprawić sen i radzenie sobie z emocjami
- Wspólna praktyka oddechu staje się prostym sposobem na budowanie spokoju w całej rodzinie
- Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wskazuje, jak techniki oddechowe wspierają kobietę podczas porodu
- Spokojny oddech przeponowy aktywuje w ciele naturalny hamulec dla stresu i napięcia
Dlaczego proste „weź oddech” tak skutecznie uspokaja? Nauka zagląda do mózgu
Każdy rodzic wie, jak potężne może być proste „weź głęboki oddech”. To intuicyjne działanie, które uspokaja nas i nasze dzieci w trudnych chwilach, ma jednak znacznie głębsze, naukowe podstawy. Badanie przeprowadzone przez naukowców z Brighton and Sussex Medical School, którego wyniki opisano w czasopiśmie „PLOS One”, po raz pierwszy pozwoliło tak dokładnie zobaczyć, co dzieje się w naszym mózgu, gdy świadomie pracujemy z oddechem. Wykorzystując nowoczesne techniki neuroobrazowania (czyli metody pozwalające niejako zajrzeć do pracującego mózgu), zbadano osoby regularnie praktykujące ćwiczenia oddechowe.
Wyniki, o których informuje również serwis PsyPost, okazały się niezwykłe. Okazało się, że intensywne techniki oddechowe, czasem łączone z muzyką, mogą prowadzić do wyjątkowych stanów głębokiego odprężenia i euforii. Uczestnicy opisywali je jako niezwykłe poczucie jedności i wewnętrznej błogości. Analiza pracy ich mózgów ujawniła, że podczas tych ćwiczeń zmieniał się przepływ krwi. Zmniejszał się on w obszarach odpowiedzialnych za to, jak odczuwamy własne ciało, a jednocześnie zwiększał w częściach mózgu kluczowych dla przetwarzania emocji i wspomnień. To właśnie ta zmiana może tłumaczyć, dlaczego uczestnicy czuli wyraźną ulgę, a negatywne emocje, takie jak strach, po prostu znikały.
Pięć minut dziennie, by lepiej spać i radzić sobie z emocjami? Oto jak oddech to robi
Naukowcy odkryli również, co dokładnie odpowiada za tak intensywne doznania. Jak czytamy w „PLOS One”, siła tych pozytywnych odczuć była bezpośrednio związana z aktywacją układu współczulnego (to ta część naszego układu nerwowego, która włącza tryb „walcz lub uciekaj” i mobilizuje cały organizm). Z kolei inne badanie, opublikowane na łamach czasopisma „Nature”, dodaje, że kluczową rolę odgrywa tu spadek poziomu dwutlenku węgla we krwi, który jest naturalnym efektem szybszego oddychania. Te złożone procesy w naszym ciele pokazują, że możemy osiągnąć stan głębokiego odprężenia i radości bez żadnych zewnętrznych wspomagaczy.
Praca z oddechem to jednak nie tylko intensywne techniki. Jak podkreśla przegląd badań „Breathwork for Chronic Stress and Mental Health”, świadome i spokojne oddychanie to jedno z najskuteczniejszych narzędzi do dbania o zdrowie psychiczne. Spokojny oddech przeponowy aktywuje bowiem układ przywspółczulny (czyli nasz wewnętrzny hamulec, który włącza tryb „odpocznij i zregeneruj”), stymulując przy tym nerw błędny, często nazywany główną autostradą spokoju w ciele. Potwierdzają to wyniki badania z „BMC Public Health”, gdzie studenci po 14-tygodniowym programie oddechowym zgłaszali, że czują się szczęśliwsi, lepiej śpią i łatwiej radzą sobie z emocjami. Czasem wystarczy nawet pięć minut dziennie, by poczuć różnicę.
Jak wspólny oddech buduje spokój w rodzinie i wspiera mamę podczas porodu?
Korzyści płynące ze świadomego oddechu mogą być szczególnie cenne w codziennym życiu rodziny. Potwierdza to badanie opisane w „JMIR Form Res”, w którym rodzice i dzieci wzięli udział w trzymiesięcznym programie łączącym ćwiczenia oddechowe z uważnością (mindfulness, czyli sztuką skupiania się na chwili obecnej bez oceniania). U rodziców zauważono znaczący spadek poziomu stresu i lęku, a u dzieci poprawiło się przetwarzanie emocji, co oznacza, że lepiej rozumiały swoje uczucia i potrafiły sobie z nimi radzić. Okazuje się więc, że wspólna praktyka oddechu może stać się prostym sposobem na wzmacnianie więzi i budowanie spokoju w całej rodzinie.
Polecany artykuł:
Co ważne, znaczenie technik oddechowych jest również oficjalnie doceniane w Polsce, zwłaszcza w opiece okołoporodowej. Jak wskazują wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, opublikowane na łamach „Ginekologii Polskiej”, nauka świadomego oddychania w ciąży może pomóc kobiecie poczuć większą kontrolę i sprawczość podczas porodu. Zaleca się stosowanie wolnego, głębokiego oddechu w pierwszej fazie porodu oraz specjalnych technik podczas skurczów partych. Jednocześnie polskie standardy podkreślają, że w ciąży warto zachować ostrożność i unikać zbyt szybkich technik oddechowych, ponieważ organizm kobiety i tak już często działa w trybie podwyższonej gotowości. To pokazuje, jak potężnym i uniwersalnym narzędziem jest oddech - dostępny zawsze i dla każdego, by wspierać nas w najważniejszych momentach życia.
