Polecany artykuł:
Odkrycie antybiotyków, a zwłaszcza penicyliny, rozpoczęło rewolucję w leczeniu chorób. Już wtedy (prawie 100 lat temu) sam Alexander Fleming przestrzegał przed stosowaniem jej w małych dawkach i przez krótki okres czasowy. Wiedział, że to prosta droga do tego, by antybiotyk przestał działać.
Oporność na penicylinę i inne antybiotyki, także te nazywane lakami „ostatniej szansy” to obecnie jedno z największych wyzwań zdrowotnych. Najnowszy raport Światowej Organizacji Zdrowia nie pozostawia złudzeń: rocznie na świecie z powodu antybiotykooporności umierają miliony dzieci.
Miliony dzieci umierają z powodu infekcji opornych na antybiotyki
Od lat eksperci apelują o to, by antybiotyki stosować tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. Tymczasem wciąż wielu rodziców prosi pediatrę o wypisanie recepty na antybiotyk wierząc, że dzięki niemu maluch szybko upora się z objawami choroby. Ich nadużywanie i stosowanie w leczeniu infekcji wirusowych sprawia, że leki tego typu przestają działać.
Już kilka lat temu dane nie pozostawiały złudzeń: nawet 70% kuracji antybiotykowych była całkowicie zbędna. Zagrożeniem są nie tylko skutki uboczne antybiotykoterapii w tym obniżenie odporności, lecz także fakt, że leki te przestają być skuteczne.
Wielu rodziców sądzi, że antybiotyk zawsze zadziała, tymczasem dzieci coraz częściej umierają z powodu infekcji opornych na leczenie antybiotykami.
Jak podaje najnowszy raport WHO, w 2022 roku z powodu antybiotykooporności zmarły 3 miliony dzieci na świecie. Najwięcej zgonów odnotowano w Afryce i Azji Południowo-Wschodniej. Już teraz leczenie gruźlicy czy zapalenia płuc staje się nieskuteczne, bo nie działają nawet te leki, które podaje się w ostateczności.
Nie działają antybiotyki „ostatniej szansy”
Liczba zgonów z powodu infekcji opornych na antybiotyki wzrosła. Najbardziej niepokojące jest to, że wzrosła również oporność na tzw. antybiotyki ostatniej szansy. Lekarze sięgają po nie dopiero wtedy, gdy wszystkie inne leki zawiodą.
W Afryce odnotowano 125% wzrost oporności na antybiotyki „ostatniej szansy”, w Azji Południowo-Wschodniej o 45%.
Lakarze alarmują, że ogromnym problemem jest oporność nabyta, co oznacza, że antybiotyki, które do tej pory były skuteczne w zwalczaniu pewnego rodzaju bakterii przestają działać. Patogeny potrafią już przetrwać mimo stosowania antybiotyków, co jest wyjątkowo niepokojące.
Choć wzrostowi antybiotykooporności sprzyja ocieplanie się klimatu eksperci nie mają wątpliwości, że jest ona przede wszystkim skutkiem nadużywania tego typu leków. Sytuacja nasiliła się w trakcie pandemii, również dlatego, że w wielu przypadkach pacjenci w drodze teleporady otrzymywali recepty na antybiotyk.
Warto wiedzieć, że antybiotyki nie działają na wirusy, dlatego nie powinny być stosowane w leczeniu grypy czy covid.
Kiedy wiadomo, że antybiotyk nie działa?
Wrażliwość konkretnych bakterii, które wywoały infekcję, na poszczególne antybiotyki pozwala ocenić antybiogram. Przed rozpoczęciem kuracji warto więc wykonać go by zastosować skuteczne, celowane leczenie.
A skąd wiadomo, że zastosowany antybiotyk (nie zawsze wcześniej robimy pełen pakiet badań) działa lub nie? Zawsze warto zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do leku, ponieważ jedne antybiotyki przynoszą poprawę szybciej (już po kilku godzinach, co pokazuje np. szybko ustępująca gorączka), inne potrzebują 2−3 dni. Tę kwestię warto poruszyć z lekarzem podczas wizyty - co robić, gdy lek nie zadziała.
Bezwzględnie należy pamiętać o tym, by nie skracać kuracji, nawet jeśli objawy chorobowe ustąpią.
