Molestowanie seksualne: jak rozmawiać o tym z dzieckiem

Molestowanie seksualne dzieci jest jednym z najtrudniejszych problemów, jakie mogą je dotknąć. Prawie dwa razy częściej wykorzystywane są dziewczynki niż chłopcy, zwykle w wieku poniżej 12 lat.

Spis treści

1. Molestowanie seksualne: co dziecko powinno wiedzieć
2. Molestowanie seksualne: co może świadczyć o tym, że dziecko zetknęło się z pedofilem?
3. Jak rozmawiać z dzieckiem, jeśli podejrzewasz, że doszło do molestowania seksualnego?
4. Kim jest pedofil?
5. Molestowanie seksualne: zgłoszenie na policję

Molestowanie seksualne nie zawsze odbywa sięw mrocznej scenerii, ale w domowym (nawet rodzinnym) otoczeniu. A pedofil to wcale nie obrzydliwy staruch, tylkomiły przystojny mężczyzna mieszkający obok lub młoda pani, która wita każdego promiennym uśmiechem. Taka jest rzeczywistość. Tymczasem panuje przekonanie, że molestowanie seksualne to problem marginalny, dotyczący rodzin patologicznych, łatwy do wykrycia i wskazania sprawcy. Coraz częściej okazuje się, że ofiarą seksualnej przemocy pada dziecko z rodziny sprawiającej wrażenie normalnej, a sprawca niczym niepokojącym nie wyróżnia się z otoczenia. Jako że problem dotyczy dziecka, to my, rodzice, musimy wiedzieć o nim jak najwięcej i jak najwięcej przekazać swoim pociechom.

Molestowanie seksualne: co dziecko powinno wiedzieć

Nie musisz opowiadać dziecku, jak wygląda wykorzystywanie seksualne. Wystarczy, że przekażesz mu kilka prawd dotyczących jego ciała i fizyczności.

• Są sytuacje, w których ktoś dorosły może obejrzeć twoje ciało i go dotknąć – na przykład mama, tata lub babcia podczas kąpieli. Lekarz w obecności rodzica może cię zbadać, gdy jesteś nagi.
• Jeżeli ktoś cię dotyka w sposób, który ci nie pasuje, mocno zaprotestuj i nie pozwalaj na to.
• Gdy ktoś namawia cię do zachowania, które ci nie odpowiada, na przykład do dotykania swojego ciała, odejdź i o wszystkim mi opowiedz.
• Jeśli ktoś cię dotyka w dziwny sposób – w jaki nie lubisz, czujesz się nieswojo lub nigdy tak nie robiła mamusia – koniecznie mi o tym powiedz.
• Jeżeli ktoś zachowuje się w twojej obecności dziwnie, na przykład dotykając ciebie lub siebie, a dodatkowo prosi, byś o niczym nikomu nie mówił, koniecznie o tym powiedz. To naprawdę bardzo ważne!

Molestowanie seksualne: co może świadczyć o tym, że dziecko zetknęło się z pedofilem?

Sygnały, które mogą (ale nie muszą!) wskazywać na molestowanie seksualne dziecka:

• dziwna wydzielina z narządów rodnych dziecka wskazująca na podrażnienia lub reakcję alergiczną czy chorobę okolic intymnych – wówczas konieczna jest konsultacja lekarska;
• ból okolic intymnych albo reagowanie dziecka, jakby je tam coś bolało, na przykład w czasie gry w piłkę zasłania narządy rodne (nigdy wcześniej tego nie robiło), odmawia jazdy na rowerze z powodu dyskomfortu siedzenia na siodełku – wówczas także konieczna jest konsultacja lekarska;
• unikanie kontaktu fizycznego – przytulania, głaskania;
• zachęcanie innych (dzieci lub dorosłych) do dotykania jego narządów płciowych;
• dotykanie narządów rodnych zwierząt i stymulowanie ich;
• próby dotykania narządów rodnych dzieci lub dorosłych, mimo sprzeciwu z ich strony;
• rysowanie obrazków, na których jest akt seksualny, odgrywanie aktu seksualnego w zabawie;
• opowiadanie o nowym starszym przyjacielu i tajemnicach, jakie z nim ma.

Jak rozmawiać z dzieckiem, jeśli podejrzewasz, że doszło do molestowania seksualnego?

Jeśli zaczniesz podejrzewać, że być może twoje dziecko padło ofiarą pedofila i było molestowane seksualnie, postępuj rozważnie i powoli.

• Rozmowę z dzieckiem możesz zacząć od przeczytania książki dotyczącej podobnego problemu albo opowiadania o dziecku, które na przykład nie lubiło, gdy wujek brał je na kolana i dotykał w dziwny sposób.
• Następnie przejdź do pytań otwartych, co dziecko myśli o takiej sytuacji, czy ma takiego wujka, którego nie lubi, ale uważaj, by nie zadawać pytań sugerujących odpowiedź.
• Możesz zaproponować dziecku, by narysowało odpowiedź na twoje pytania, na przykład, jak się bawią z wujkiem albo pokazało to podczas zabawy z misiami.
• Staraj się podczas swojego „śledztwa” być osobą towarzyszącą temu, co dziecko ma do przekazania.
• Spokojnie wysłuchaj dziecka i doceń to, że z tobą o tym rozmawia.
• Nie oceniaj go, nie pytaj, dlaczego to się stało, by dziecko nie odczuwało, że możesz je za coś winić (winny jest tylko pedofil!).

Zapamiętaj! Jeżeli masz podejrzenia, że dziecko zmyśla, nie mów mu tego, bo następnym razem nie będzie chciało rozmawiać z tobą tak otwarcie. Lepiej poproś o pomoc partnera albo psychologa, by skonfrontować swoje zdanie z kimś innym.

Kim jest pedofil?

Nawet w 80 procentach przypadków molestującym jest ktoś z rodziny lub ktoś blisko z nią związany. Częściej jest nim mężczyzna, a nawet w dwóch trzecich przypadków – ojciec, ojczym lub partner matki. Najwięcej aktów przemocy seksualnej zdarza się w domu dziecka.

Molestowanie seksualne: zgłoszenie na policję

Jeśli podejrzewasz, że dziecko jest molestowane, zgłoś sprawę na policji. Jeśli masz wątpliwości, które chcesz omówić przed podjęciem decyzji o zgłoszeniu sprawy na policji, zgłoś się do psychologa. W rozmowie z nim możesz przeanalizować wszystkie przesłanki, które w twoim odczuciu mogą świadczyć o tym, że dziecko padło ofiarą molestowania. Jeśli psycholog uzna, że twoje podejrzenia są uzasadnione, sam ma obowiązek zgłoszenia sprawy policji. W takiej sytuacji priorytetem jest dobro dziecka. Ważne jest to, by badanie dziecka mające na celu ustalenie, czy faktycznie padło ono ofiarą pedofila, zostało przeprowadzone w warunkach umożliwiających wykorzystanie wyników tego badania jako dowodu w sprawie przeciwko sprawcy. Dlatego najpierw uruchamiane jest postępowanie (poprzez zgłoszenie podejrzeń policji), dopiero później odbywa się badanie dziecka – w placówce uprawnionej do przeprowadzania tego rodzaju badań. Nie należy dopuszczać do sytuacji, w której dziecko badane jest pod tym kątem wielokrotnie – najpierw w celu weryfikacji podejrzeń, a następnie w ramach postępowania. Jeśli podejrzenia są uzasadnione, wtedy najpierw należy je zgłosić na policji – badanie dziecka powinno być konsekwencją wszczętego w tej sprawie postępowania, stanowiąc zarówno weryfikację podejrzeń, jak i proces zbierania informacji, które następnie mogą zostać wykorzystane jako materiał dowodowy.