Ptaki odlatujące na zimę. Które ptaki migrują z Polski do ciepłych krajów?

Zima to trudny czas dla ptaków. Brak pożywienia, niskie temperatury dają się we znaki i uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Nic dziwnego, że wiele z nich odlatuje na zimę do ciepłych krajów. Które ptaki migrują z Polski na południe?

Wszystkie ptaki w jakiś sposób przygotowują się do zimy: niektóre zbierają zapasy, inne - odlatują do ciepłych krajów. Które ptaki migrują na południe i skąd wiedzą, kiedy i dokąd mają lecieć?

Spis treści

1. Nie wszystkie ptaki odlatują do ciepłych krajów
2. Jakie ptaki odlatują z Polski na południe?
3. Jakie ptaki nie odlatują z Polski na zimę?
4. Dlaczego ptaki odlatują do ciepłych krajów i wracają? 
5. Kiedy ptaki odlatują do ciepłych rajów?

Nie wszystkie ptaki odlatują do ciepłych krajów

Niektóre gatunki ptaków radzą sobie z niskimi temperaturami i potrafią przygotować się do jesieni i zimy. Zmieniają upierzenie na grubsze i bardziej izolujące je od zimna. Nowe zimowe upierzenie pomaga w stworzeniu kieszeni powietrza między ciałem a piórami, co pomaga w utrzymania odpowiedniej temperatury. Przed nadejściem mrozów zbierają też pożywienie, np. sikorki chowają nasiona w szczelinach kory drzew lub innych tajnych kryjówkach.

Ale są i takie ptaki, które decydują się uciec od mrozów i odlatują na zimę do ciepłych krajów. Gatunków ptaków odlatujących na zimę są setki. Każdej jesieni pokonują tysiące kilometrów, aby znaleźć miejsce, gdzie nie zabraknie im pożywienia. Gdy u nas zaczyna się wiosna, ptaki wracają, pokonując ponownie tę samą odległość. 

Czytaj również: Pomoc w nauce: jak pomagać dziecku w nauce?

Egzamin ósmoklasisty 2022 matematyka - zakres materiału 

Jakie ptaki odlatują z Polski na południe?

Migracja polskich ptaków trwa od sierpnia do listopada. Najczęściej odlatują one do Afryki, np. do Kenii, Ugandy,  Nigerii, ale niektóre, np. żurawie czy skowronki, zimują nad Morzem Śródziemnym. Potrafią dziennie pokonać nawet kilkaset kilometrów, a w sumie nawet kilkanaście tysięcy kilometrów. Jerzyki lecą non stop, ponieważ potrafią spać podczas lotu. Wśród ptaków, które odlatują na zimę są:

• bociany
• kukułki
• szpaki
• skowronki
• jaskółki
• zięba
• szczygieł
• pliszka
• żurawie
• orliki
• czajki
• słowiki
• szpaki
• jerzyki
• mysikróliki
• błotniaki. 

Jakie ptaki nie odlatują z Polski na zimę?

Ptaki, które zostają na zimę w Polsce to:

• wróbel
• dzięcioł
• gil
• sikorka
• gołąb
• jemiołuszka
• mazurek
• kos
• trznadel
• gawron
• kawka
• rudzik.

Dlaczego ptaki odlatują do ciepłych krajów i wracają? 

Ptaki migrują na południe, aby uniknąć niskich zimowych temperatur, ale to nie jedyny powód. Wiele ptaków wędrownych odlatuje w celu szukania pożywienia, którego w Polsce zimą nie znajdą. Już jesienią zaczyna brakować im owadów, nasion i orzechów lub soków roślin, którym się żywią.

Ale po kilku miesiącach spędzonych w nowym miejscu, zaczynają myśleć o gniazdowaniu. Wychowywanie potomstwa wymaga przestrzeni i pożywienia, dlatego zawracają na północ do miejsc, w których będą mogły złożyć jaja.

Kiedy ptaki odlatują do ciepłych rajów?

Ornitolodzy, czyli naukowcy badający życie ptaków, nie do końca rozumieją, skąd ptaki wiedzą, kiedy i dokąd lecieć. Jedna z teorii mówi o intuicji, która na podstawie zmian temperatur powietrza, rodzaju światła słonecznego, w pewnym momencie każe im ruszyć przed siebie. 

Widać to doskonale na przykładzie ptaków trzymanych w klatkach. Od wieków ludzie, którzy hodowali ptaki, obserwowali u gatunków wędrownych okres dziwnych zachowań, przypadających na wiosnę i jesień, tzw. niepokój migracyjny.  

Naukowcy wiedzą, że czas migracji jest różny dla różnych gatunków. Zależy od warunków klimatycznych w danym roku, ale i od odległości, którą muszą pokonać ptaki. Potrafią ocenić, kiedy powinny wyruszyć, aby dotrzeć do celu o czasie: ptaki, które lecą dalej, migrują wcześniej.

Skąd ptaki wiedzą, dokąd lecieć? Posiadają zdolności nawigacyjne, o jakich nam się nie marzy. Potrafią odnajdywać kierunek lotu na podstawie obserwacji słońca, jako stałego punktu (widzą promienie ultrafioletowe, dlatego widzą słońce nawet w pochmurne dni), wyczuwają pole magnetyczne, dzięki któremu rozpoznają północ.

Małgorzata Wójcik