- Kluczem do sukcesu w szkole nie jest znajomość liter, lecz dojrzałość emocjonalna i umiejętność samoregulacji
- Analiza ponad 180 badań potwierdza, że trudny start w szkole może wpływać na późniejsze postępy w nauce
- Doświadczenia z pierwszych tygodni w szkole mają bezpośredni wpływ na przyszłą motywację dziecka
- Pedagodzy dziecięcy wskazują na cztery kluczowe kompetencje, które są ważniejsze niż nauka liczenia
- Diagnoza gotowości szkolnej w przedszkolu nie jest egzaminem, lecz mapą mocnych stron dziecka
- Zapowiedzi Ministerstwa Edukacji potwierdzają, jak zmieni się polska szkoła już od września 2025 roku
Jak trudny start w szkole wpływa na przyszłą naukę twojego dziecka?
Pierwszy dzwonek to wielkie wydarzenie w życiu całej rodziny i jeden z najważniejszych momentów w rozwoju dziecka. Jak podkreślają eksperci z serwisu Kindergarten Akademie, jest to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i wsparcia ze strony dorosłych. Dziecko musi odnaleźć się w zupełnie nowej rzeczywistości: innym rytmie dnia, nieznanym budynku i nowej grupie rówieśników. Zmieniają się też oczekiwania wobec niego, co potwierdza organizacja Liga für das Kind. Skala tego wyzwania jest spora. Dane opublikowane w serwisie naukowym PubMed Central (PMC) pokazują, że problemy z adaptacją w tym okresie mogą dotyczyć nawet 40% dzieci. To ważna informacja, która uświadamia, jak istotne jest mądre i czułe towarzyszenie maluchowi w tej zmianie.
To, jak dziecko poradzi sobie na starcie, może mieć znaczenie dla jego dalszej edukacji. Analiza wyników ponad 180 badań, którą przytacza portal PMC, wykazała, że trudności z odnalezieniem się w szkolnej rzeczywistości mogą wpływać na późniejsze postępy w nauce. Z kolei pozytywne doświadczenia, takie jak szybkie nawiązanie przyjaźni, budują solidny fundament na przyszłość. Dominik Krinninger z Uniwersytetu w Osnabrück, ekspert w dziedzinie pedagogiki, na którego słowa powołuje się portal Sonntagsblatt, uspokaja jednak rodziców. Podkreśla, że proces „docierania” do szkoły wymaga czasu. To naturalne, że na początku mogą pojawić się pewne trudności. Warto potraktować je nie jako powód do niepokoju, ale jako sygnał, by cierpliwie wspierać swoje dziecko.
Litery i cyfry to nie wszystko. Cztery kluczowe obszary, które przygotują dziecko na sukces w szkole
Gotowość szkolna to coś znacznie więcej niż tylko znajomość literek i cyferek. Jak wskazują autorzy publikacji na portalu The Encyclopedia on Early Childhood Development, kluczowe jest wspieranie czterech głównych obszarów. Są to umiejętności społeczno-emocjonalne (czyli zdolność do dogadywania się z innymi i radzenia sobie z emocjami), samoregulacja (czyli panowanie nad impulsami, np. czekanie na swoją kolej), kompetencje poznawcze (związane z myśleniem i zapamiętywaniem) oraz sprawność motoryczna (czyli zręczność rąk potrzebna do pisania i ogólna sprawność fizyczna). Jedno z badań omówionych na łamach PMC dowodzi, że umiejętności matematyczne i językowe z ostatniego roku przedszkola dobrze wróżą przyszłym sukcesom w nauce. Szczególnie pomocna okazuje się świadomość fonologiczna (to taka zdolność „słyszenia” i zabawy dźwiękami w słowach, np. dzielenia wyrazu na sylaby).
Dobre przygotowanie przedszkolne odgrywa tu ogromną rolę. Wysokiej jakości programy nie tylko ułatwiają dziecku start w szkole, ale też wzmacniają wspomnianą umiejętność samoregulacji i zmniejszają ryzyko problemów w przyszłości. Eksperci z The Encyclopedia on Early Childhood Development podkreślają, że najbardziej korzystają na tym dzieci z rodzin, które mogą potrzebować dodatkowego wsparcia, na przykład z powodu niższych dochodów. Nie można też zapominać o roli rodziców. Aktywne uczestnictwo w życiu szkoły, rozmowy z nauczycielami i wspieranie dziecka w domu są mocno związane z jego pierwszymi sukcesami edukacyjnymi. Twoje zaangażowanie naprawdę ma znaczenie.
Diagnoza gotowości szkolnej w przedszkolu. Co warto wiedzieć i jakie zmiany czekają polską szkołę?
W polskim systemie edukacji ocena gotowości szkolnej jest stałym elementem przygotowań do pierwszej klasy. Jak informują portale Strefa Edukacji oraz LiveKid, diagnoza ta jest przeprowadzana w przedszkolu dwa razy w ciągu ostatniego roku. Wstępną ocenę nauczyciele przeprowadzają jesienią, a końcową informację rodzice otrzymują do końca kwietnia. Warto pamiętać, że nie jest to egzamin, a raczej mapa umiejętności dziecka. Taka diagnoza pozwala sprawdzić, w czym maluch jest mocny, a w jakich obszarach może potrzebować dodatkowego, życzliwego wsparcia, aby z uśmiechem i pewnością siebie przekroczyć próg szkoły.
Polski system oświaty szykuje się też na ważne zmiany. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Edukacji Narodowej, od września 2025 roku w szkołach pojawią się dwa nowe przedmioty: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna. Choć o edukacji zdrowotnej mówi się od dawna, badania Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej wskazują, że do tej pory bywała ona realizowana z różnym skutkiem. Ponadto, jak zapowiada Instytut Badań Edukacyjnych, od września 2026 roku zacznie obowiązywać nowa podstawa programowa dla przedszkoli oraz klas I i IV. Ma ona stawiać większy nacisk na praktyczne zajęcia i projekty, co jest krokiem w stronę lepszego dopasowania nauki do potrzeb i wyzwań współczesnego świata.
