Noworodki nie zawsze płaczą, gdy czują ból. Eksperci opracowali inny sposób, aby go rozpoznać

2022-04-08 13:30

Jak sprawdzić, czy wcześniak lub noworodek przebywających na intensywnej terapii odczuwa ból? Specjaliści z Australii opracowali metody oceny, czy maluszek cierpi, aby móc z porę złagodzić jego dyskomfort.  

Bez cierpienia na OIOM-ie. Opracowano sposób oceny bólu u wcześniaków i noworodków
Autor: Getty images Bez cierpienia na OIOM-ie. Opracowano sposób oceny bólu u wcześniaków i noworodków

Wiele wcześniaków czy noworodków przebywających pod aparaturą ratującą ich życie nie płacze, mimo że odczuwają ból. Czasem nie potrafią ze względu na niski stopień rozwoju, czasem nie mają siły lub są nieprzytomne. Jak w takiej sytuacji ocenić, czy maluszek cierpi, czy coś go boli lub powoduje jego dyskomfort?

Spis treści

  1. Wcześniak nie pokaże, że cierpi
  2. Jak ocenić ból noworodka?
  3. Dlaczego ocena bólu u noworodków jest istotna?
  4. Ból wpływa na późniejsze życie
Pielęgnacja wcześniaka w domu

Wcześniak nie pokaże, że cierpi

To pytanie zadawali sobie lekarze od dawna, i wreszcie opracowali metodę oceny stopnia dolegliwości bólowych u tak małych dzieci. Specjaliści z Australii opracowali kryteria i definicje, które pomogą personelowi medycznemu zrozumieć ostry i przewlekły ból odczuwany przez wcześniaki i dzieci poniżej pierwszego roku życia przebywające na oddziałach intensywnej terapii. 

- Istnieje wiele powodów, dla których niemowlę przebywające na OIOM-ie może nie okazywać zwykłych oznak bólu - twierdzi dr Emre Ilhan z Uniwersytetu Macquarie, cytowany przez australijski serwis 7news. - Zwykle dzieci są tak ciężko chore, że nie mogą płakać albo są tak skrajnymi wcześniakami, że nie rozwinęły zdolności motorycznych, pozwalających im na krzyk.

Czytaj równieżJak wcześniak dogania rówieśników? Rozmowa z neonatologiem

Czego potrzebuje wcześniak? Przydatne sprzęty i dobra atmosfera

Jak ocenić ból noworodka?

Zdaniem specjalistów, jednym z trudniejszych zadań lekarzy na oddziałach intensywnej terapii jest odróżnienie uczucia bólu od uczucia głodu, które u tak małych dzieci łatwo pomylić.

Dlatego konieczna jest obserwacja takich maluchów i sygnałów świadczących o bólu. Australijscy lekarze opracowali więc tabele biorące pod uwagę między innymi: wyraz twarzy, ruchy ciała  napięcie mięśni, ale również sygnały fizjologicznych, takie jak częstotliwość rytmu serca, częstotliwość oddechów czy parametry ciśnienia krwi.

Dlaczego ocena bólu u noworodków jest istotna?

Po pierwsze po to, aby wprowadzić jak najdoskonalsze metody łagodzenia bólu. Dr Ilhan podkreśla, że uśmierzanie bólu noworodków i wcześniaków jest praktykowane dopiero od lat 80-tych XX wieku.

Wcześniej nie przywiązywano wagi do ich ewentualnego cierpienia, wychodząc z założenia, że noworodki nie odczuwają bólu. Nawet zabiegi operacyjne u noworodków wykonywano bez użycia środków przeciwbólowych!

Dziś, oprócz typowych środków przeciwbólowych, w łagodzeniu cierpienia dzieci stosuje się też niefarmakologiczne metody, jak karmienie piersią lub kontakt „skóra do skóry” z matką – badania dowiodły, że bliskość mamy podczas bolesnego zabiegu skutecznie łagodzi ból u niemowląt.

Ból wpływa na późniejsze życie

To jednak nie wszystko. Badania pokazują, że dziecko narażone na powtarzający się intensywny ból nawet w tak młodym wieku, może odreagowywać go potem w późniejszym życiu.

Ciepiące w pierwszych dniach życia maluchy bardziej narażone są  w przyszłości na lęki, depresję, nadwrażliwością na ból oraz opóźnieniem w rozwoju ruchowym czy poznawczym. Takie doświadczenia mogą również wpłynąć negatywnie na nawiązywanie więzi z rodzicami.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Pielęgnacja wcześniaka w domu jest dla rodziców olbrzymim wyzwaniem. Lista obaw i pytań jest długa. Jak prawidłowo opiekować się wcześniakiem? Na co szczególnie być wyczulonym? Na te pytania odpowiada prof. Ewa Helwich, pediatra neonatolog, szefowa Kliniki Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
W przededniu światowego Dnia Wcześniaka WHO prezentuje nowe rekomendacje dotyczące dzieci przedwcześnie urodzonych. "Wcześniaki powinny mieć zapewniony kontakt skóra do skóry natychmiast po urodzeniu, aby poprawić ich szanse przeżycie" - twierdzi Światowa Organizacja Zdrowia.
Obserwacje specjalistów pokazują, że dzieci urodzone przedwcześnie mają problemy z nauką. To poważny problem, ponieważ jak pokazują statystyki, aż 11 procent noworodków na całym świecie rodzi się przed 37. tygodniem ciąży. Naukowcy uspokajają - wszystkie problemy miną pod koniec edukacji.
Jak sprawdzić, czy wcześniak lub noworodek przebywających na intensywnej terapii odczuwa ból? Specjaliści z Australii opracowali metody oceny, czy maluszek cierpi, aby móc z porę złagodzić jego dyskomfort.  
Kolejne oddziały neonatologiczne dostaną kamery, dzięki którym rodzice wcześniaków będą mogli obserwować swoje dzieci w domu. Wszystko to w ramach akcji "Oko na Malucha", która wspiera rodziny dzieci przedwcześnie urodzonych, zwłaszcza w czasie pandemii, gdy dostęp do szpitali jest ograniczony.
Jesteś mamą wcześniaka? Chcesz wesprzeć go w rozwoju, by jak najszybciej dogonił rówieśników urodzonych o czasie? Jedną z metod może być muzykoterapia i utwory muzyczne stworzone specjalnie z myślą o dzieciach wcześniej urodzonych. Poznaj piosenki stworzone w ramach wyjątkowego projektu „Młodzi Wirtuozi Najmniejszym z Najmłodszych”.
Wcześniak to dziecko urodzone między 22 a 37 tygodniem ciąży. Większość wcześniaków wymaga intensywnego wsparcia medycznego i wyjątkowo troskliwej opieki, aby dogonić swoich kolegów urodzonych w terminie. Od którego tygodnia można uratować wcześniaka?
Światowy Dzień Wcześniaka obchodzony jest co roku 17 listopada. Ustanowiono go, by zwiększyć świadomość na temat porodów przedwczesnych, problemów dzieci urodzonych przed 37. tygodniem ciąży oraz ich rodziców, którzy muszą zmagać się z ogromnym stresem. Symbolem tego dnia stały się fioletowe skarpetki wiszące na sznurku.
Mówiąc o dzieciach przedwcześnie urodzonych najczęściej skupiamy się na noworodku. Tymczasem rodzic wcześniaka, zdaniem specjalistów wymaga takiej samej troski - dręczy go stres, lęk i - nierzadko - wyrzuty sumienia. Jeśli jesteś mamą wcześniaka, przeczytaj, jak radzić sobie ze złymi emocjami w czasie pobytu malca na oddziale.
Maluszki urodzone przed czasem mają szansę na normalne życie i prędzej czy później mogą dogonić w rozwoju te dzieci, które urodziły się w terminie. Jak osiągają kolejne kamienie milowe, co im pomaga, a co przeszkadza? Rozmawiamy o tym z neonatologiem i pediatrą, dr n. med. Krystyną Bober-Olesińską.
O masażu niemowląt mówi się wiele w kontekście kolek lub problemów z usypianiem niemowlęcia. W Polsce jednak niewiele mam stosuję tę formę terapii swoich dzieci. Zupełnie inaczej jest w Indiach, gdzie masaż noworodków, w tym wcześniaków ma długą wielowiekową tradycję. Zobacz, co odkryli amerykańscy naukowcy na temat masażu wcześniaka.
W ciągu pierwszego roku życia zakażeniu wirusem RSV ulega 60-70% dzieci, do 2. roku życia niemal wszystkie. Wirus RSV jest niebezpieczny dla wszystkich dzieci, jednak dla wcześniaków szczególnie. Sprawdź, jakie rozpoznać wirus RSV oraz jak go uniknąć.

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza