Noworodki nie zawsze płaczą, gdy czują ból. Eksperci opracowali inny sposób, aby go rozpoznać

2022-04-08 13:30

Jak sprawdzić, czy wcześniak lub noworodek przebywających na intensywnej terapii odczuwa ból? Specjaliści z Australii opracowali metody oceny, czy maluszek cierpi, aby móc z porę złagodzić jego dyskomfort.  

Bez cierpienia na OIOM-ie. Opracowano sposób oceny bólu u wcześniaków i noworodków
Autor: Getty images Bez cierpienia na OIOM-ie. Opracowano sposób oceny bólu u wcześniaków i noworodków

Wiele wcześniaków czy noworodków przebywających pod aparaturą ratującą ich życie nie płacze, mimo że odczuwają ból. Czasem nie potrafią ze względu na niski stopień rozwoju, czasem nie mają siły lub są nieprzytomne. Jak w takiej sytuacji ocenić, czy maluszek cierpi, czy coś go boli lub powoduje jego dyskomfort?

Spis treści

  1. Wcześniak nie pokaże, że cierpi
  2. Jak ocenić ból noworodka?
  3. Dlaczego ocena bólu u noworodków jest istotna?
  4. Ból wpływa na późniejsze życie
Pielęgnacja wcześniaka w domu

Wcześniak nie pokaże, że cierpi

To pytanie zadawali sobie lekarze od dawna, i wreszcie opracowali metodę oceny stopnia dolegliwości bólowych u tak małych dzieci. Specjaliści z Australii opracowali kryteria i definicje, które pomogą personelowi medycznemu zrozumieć ostry i przewlekły ból odczuwany przez wcześniaki i dzieci poniżej pierwszego roku życia przebywające na oddziałach intensywnej terapii. 

- Istnieje wiele powodów, dla których niemowlę przebywające na OIOM-ie może nie okazywać zwykłych oznak bólu - twierdzi dr Emre Ilhan z Uniwersytetu Macquarie, cytowany przez australijski serwis 7news. - Zwykle dzieci są tak ciężko chore, że nie mogą płakać albo są tak skrajnymi wcześniakami, że nie rozwinęły zdolności motorycznych, pozwalających im na krzyk.

Czytaj równieżJak wcześniak dogania rówieśników? Rozmowa z neonatologiem

Czego potrzebuje wcześniak? Przydatne sprzęty i dobra atmosfera

Jak ocenić ból noworodka?

Zdaniem specjalistów, jednym z trudniejszych zadań lekarzy na oddziałach intensywnej terapii jest odróżnienie uczucia bólu od uczucia głodu, które u tak małych dzieci łatwo pomylić.

Dlatego konieczna jest obserwacja takich maluchów i sygnałów świadczących o bólu. Australijscy lekarze opracowali więc tabele biorące pod uwagę między innymi: wyraz twarzy, ruchy ciała  napięcie mięśni, ale również sygnały fizjologicznych, takie jak częstotliwość rytmu serca, częstotliwość oddechów czy parametry ciśnienia krwi.

Dlaczego ocena bólu u noworodków jest istotna?

Po pierwsze po to, aby wprowadzić jak najdoskonalsze metody łagodzenia bólu. Dr Ilhan podkreśla, że uśmierzanie bólu noworodków i wcześniaków jest praktykowane dopiero od lat 80-tych XX wieku.

Wcześniej nie przywiązywano wagi do ich ewentualnego cierpienia, wychodząc z założenia, że noworodki nie odczuwają bólu. Nawet zabiegi operacyjne u noworodków wykonywano bez użycia środków przeciwbólowych!

Dziś, oprócz typowych środków przeciwbólowych, w łagodzeniu cierpienia dzieci stosuje się też niefarmakologiczne metody, jak karmienie piersią lub kontakt „skóra do skóry” z matką – badania dowiodły, że bliskość mamy podczas bolesnego zabiegu skutecznie łagodzi ból u niemowląt.

Ból wpływa na późniejsze życie

To jednak nie wszystko. Badania pokazują, że dziecko narażone na powtarzający się intensywny ból nawet w tak młodym wieku, może odreagowywać go potem w późniejszym życiu.

Ciepiące w pierwszych dniach życia maluchy bardziej narażone są  w przyszłości na lęki, depresję, nadwrażliwością na ból oraz opóźnieniem w rozwoju ruchowym czy poznawczym. Takie doświadczenia mogą również wpłynąć negatywnie na nawiązywanie więzi z rodzicami.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Coraz więcej dzieci choruje z powodu na wirusa RSV, w dodatku liczba chorych jest większa niż w poprzednich latach i to nie tylko wcześniaków.
Patrycja przyszła na świat w 25. tygodniu ciąży. W chwili, gdy nastąpił poród przedwczesny, miała dokładnie 24 tygodnie i 6 dni. Była tak maleńka, że z rozłożonymi nóżkami przypominała dużą żabkę i tak słabiutka, że nie było wiadomo, czy uda jej się przeżyć. Dziś ma sześć miesięcy i jest zdrowym, pogodnym niemowlęciem.
W związku z pandemią COVID-19 oddziały neonatologiczne na całym świecie ograniczyły dostęp rodziców do ich dzieci. W Polsce tylko niektóre szpitale zgadzają się na obecność mamy przy wcześniaku, tymczasem badania pokazują, że taka separacja może skutkować długotrwałymi problemami zdrowotnymi i rozwojowymi dziecka.
Czy rodzice wcześniaków mogą przebywać z nimi na oddziale, czy mogę je kangurować? Niestety - nie zawsze. Specjaliści z dziedziny neonatologii przestrzegają przed wirusem, podkreślają też, aby nie rezygnować z immunizacji maluszków.
Mówią jednym głosem, ściśle ze sobą współpracują. Dzięki temu potrafią przekonać do swoich rozwiązań różnych partnerów, w tym Ministerstwo Zdrowia. O wyzwaniach polskiej neonatologii rozmawiamy z ustępującym prezesem Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego – prof. dr hab. n. med. Marią Katarzyną Borszewską-Kornacką i obecnym prezesem PTN – prof. dr hab. n. med. Ryszardem Lauterbachem.
Szczepienia wcześniaków to szczególnie delikatna kwestia. Przeciwko jakim chorobom się je szczepi? I czy szczepionki nie są dla nich szkodliwe? Sprawdź, kiedy zaszczepić dziecko urodzone przed terminem.
Wcześniactwo wiąże się z wieloma powikłaniami i zagrożeniami. Dzieci urodzone przedwcześnie mają problemy z oddychaniem, ze wzrokiem, są bardziej podatne na zakażenia. O problemach zdrowotnych wcześniaków mówi dr n. med Justyna Tołłoczko, pediatra neonatolog.
Wcześniak wymaga czasem specjalnej pielęgnacji. Podpowiadamy, czego potrzebuje wcześniak i jego mama, aby prawidłowo opiekować się maluszkiem. Jak zapewnić mu najlepsze warunki do rozwoju i jak pielęgnować niedojrzały organizm wcześniaka?
Dysplazja oskrzelowo-płucna to przewlekła choroba płuc, która występuje u wcześniaków wkrótce po porodzie. Na szczęście, większość chorych dzieci wraz z upływem czasu wraca do zdrowia. Dysplazja oskrzelowo-płucna uniemożliwia wcześniakom normalne oddychanie i odbiera im szanse na przeżycie. Dlatego należy ją bezwzględnie leczyć.
Pojawienie się na świecie wcześniaka kosztuje rodziców dużo trosk, wątpliwości i lęków, ale przede wszystkim - pieniędzy wydanych na leczenie maluszka. Według danych, 5,5 procenta wszystkich dzieci rodzących się w Polsce to wcześniaki o masie poniżej 2500 g. Większość z nich wymaga kosztownego leczenia, rehabilitacji i rożnego rodzaju terapii.
Wielu rodziców wcześniaków nie bardzo wie, jak się nimi opiekować: jak karmić malca, pielęgnować, przewijać. Do jakich specjalistów muszą się udawać ze wcześniakiem, jakie badania i szczepienia wykonać? Oto poradnik dla rodziców wcześniaków, w którym wyjaśniamy, na co powinni się przygotować.
Opieka nad wcześniakiem to szczególne zadanie: maluszki przedwcześnie urodzone są bardzo delikatne, nieodporne na zakażenia i na chłód. Dlatego należy o nie odpowiednio dbać i właściwie pielęgnować. Jak powinna wyglądać opieka nad wcześniakiem w szpitalu i w domu? Oto nasz poradnik opieki nad wcześniakiem.
Nasi Partnerzy polecają

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza