Noworodki nie zawsze płaczą, gdy czują ból. Eksperci opracowali inny sposób, aby go rozpoznać

2022-04-08 13:30

Jak sprawdzić, czy wcześniak lub noworodek przebywających na intensywnej terapii odczuwa ból? Specjaliści z Australii opracowali metody oceny, czy maluszek cierpi, aby móc z porę złagodzić jego dyskomfort.  

Bez cierpienia na OIOM-ie. Opracowano sposób oceny bólu u wcześniaków i noworodków
Autor: Getty images Bez cierpienia na OIOM-ie. Opracowano sposób oceny bólu u wcześniaków i noworodków

Wiele wcześniaków czy noworodków przebywających pod aparaturą ratującą ich życie nie płacze, mimo że odczuwają ból. Czasem nie potrafią ze względu na niski stopień rozwoju, czasem nie mają siły lub są nieprzytomne. Jak w takiej sytuacji ocenić, czy maluszek cierpi, czy coś go boli lub powoduje jego dyskomfort?

Spis treści

  1. Wcześniak nie pokaże, że cierpi
  2. Jak ocenić ból noworodka?
  3. Dlaczego ocena bólu u noworodków jest istotna?
  4. Ból wpływa na późniejsze życie
Pielęgnacja wcześniaka w domu

Wcześniak nie pokaże, że cierpi

To pytanie zadawali sobie lekarze od dawna, i wreszcie opracowali metodę oceny stopnia dolegliwości bólowych u tak małych dzieci. Specjaliści z Australii opracowali kryteria i definicje, które pomogą personelowi medycznemu zrozumieć ostry i przewlekły ból odczuwany przez wcześniaki i dzieci poniżej pierwszego roku życia przebywające na oddziałach intensywnej terapii. 

- Istnieje wiele powodów, dla których niemowlę przebywające na OIOM-ie może nie okazywać zwykłych oznak bólu - twierdzi dr Emre Ilhan z Uniwersytetu Macquarie, cytowany przez australijski serwis 7news. - Zwykle dzieci są tak ciężko chore, że nie mogą płakać albo są tak skrajnymi wcześniakami, że nie rozwinęły zdolności motorycznych, pozwalających im na krzyk.

Czytaj równieżJak wcześniak dogania rówieśników? Rozmowa z neonatologiem

Czego potrzebuje wcześniak? Przydatne sprzęty i dobra atmosfera

Jak ocenić ból noworodka?

Zdaniem specjalistów, jednym z trudniejszych zadań lekarzy na oddziałach intensywnej terapii jest odróżnienie uczucia bólu od uczucia głodu, które u tak małych dzieci łatwo pomylić.

Dlatego konieczna jest obserwacja takich maluchów i sygnałów świadczących o bólu. Australijscy lekarze opracowali więc tabele biorące pod uwagę między innymi: wyraz twarzy, ruchy ciała  napięcie mięśni, ale również sygnały fizjologicznych, takie jak częstotliwość rytmu serca, częstotliwość oddechów czy parametry ciśnienia krwi.

Dlaczego ocena bólu u noworodków jest istotna?

Po pierwsze po to, aby wprowadzić jak najdoskonalsze metody łagodzenia bólu. Dr Ilhan podkreśla, że uśmierzanie bólu noworodków i wcześniaków jest praktykowane dopiero od lat 80-tych XX wieku.

Wcześniej nie przywiązywano wagi do ich ewentualnego cierpienia, wychodząc z założenia, że noworodki nie odczuwają bólu. Nawet zabiegi operacyjne u noworodków wykonywano bez użycia środków przeciwbólowych!

Dziś, oprócz typowych środków przeciwbólowych, w łagodzeniu cierpienia dzieci stosuje się też niefarmakologiczne metody, jak karmienie piersią lub kontakt „skóra do skóry” z matką – badania dowiodły, że bliskość mamy podczas bolesnego zabiegu skutecznie łagodzi ból u niemowląt.

Ból wpływa na późniejsze życie

To jednak nie wszystko. Badania pokazują, że dziecko narażone na powtarzający się intensywny ból nawet w tak młodym wieku, może odreagowywać go potem w późniejszym życiu.

Ciepiące w pierwszych dniach życia maluchy bardziej narażone są  w przyszłości na lęki, depresję, nadwrażliwością na ból oraz opóźnieniem w rozwoju ruchowym czy poznawczym. Takie doświadczenia mogą również wpłynąć negatywnie na nawiązywanie więzi z rodzicami.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Skóra wcześniaka jest cieńsza i bardziej delikatna niż donoszonego noworodka. Dlatego skóra wcześniaka jest szczególnie narażona na podrażnienia i odparzenia wywołane przez mocz i kał znajdujące się w pieluszce. Dowiedz się, jak pielęgnować skórę pod pieluszką u wcześniaków, by uniknąć odparzeń i pieluszkowego zapalenia skóry.
Skóra wcześniaka wymaga wzmożonej uwagi z tego względu, że dzieci urodzone przed 37. tygodniem ciąży mają skórę jeszcze cieńszą i delikatniejszą niż donoszone noworodki, i przez to bardziej narażoną na podrażnienia. Czy wiesz, jak kąpać wcześniaka i właściwie pielęgnować jego skórę?
Wcześniak to dziecko urodzone przed 37. tygodniem ciąży. O tym, co lekarze i rodzice muszą zrobić, by wcześniak mogł cieszyć się zdrowym dzieciństwem rozmawiamy z dr n. med Justyną Tołłoczko, pediatrą neonatologiem.
Pielęgnacja wcześniaków - dzieci urodzonych na skutek porodu przedwczesnego - wymaga specjalnych zabiegów. Wcześniaki są słabe i nieprzygotowane do samodzielnej egzystencji. Wymagają intensywnej opieki neatologa i specjalistycznej aparatury, gdyż wiele z ich narządów nie zdążyło się jeszcze dostatecznie wykształcić. Dlatego też, wcześniaki są bardziej narażone na różnego rodzaju komplikacje zdrowotne niż dzieci urodzone w terminie.
Pojęcie wieku korygowanego ułatwia ocenę rozwoju wcześniaka. Wcześniak to noworodek urodzony między 22. a 37. tygodniem ciąży. Dziecko urodzone przedwcześnie ma trochę inne potrzeby niż noworodek, który urodził się w terminie. Wcześniak jest mały i drobny, dlatego potrzebuje mniejszych ubranek. Nie można też oceniać rozwoju wcześniaka, porównując go do dzieci urodzonych o czasie. 
Do czynienia z tzw. bezdechem wcześniaczym mamy w przypadku noworodków urodzonych przed terminem. Bezdech to nagłe zatrzymanie oddechu. Może być przejściowy i odruchowy - doświadczamy go na przykład po zanurzeniu w zimnej wodzie. Albo nieodwracalny i wtedy nazywamy go porażeniem oddechu.
Martwicze zapalenie jelita grubego (nekrotyczne zapalenie jelit) to najczęstsza choroba przewodu pokarmowego, wymagająca interwencji chirurgicznej u wcześniaków i rzadziej noworodków o niskiej masie urodzeniowej. Martwica jelita grubego jest groźna, u najmniejszych dzieci - ważących mniej niż 1,5 kilograma - bywa śmiertelne. Co warto wiedzieć o martwiczym zapaleniu jelita grubego? Martwica jelita grubego: objawy, przyczyny, leczenie.
Perforację jelita grubego u wcześniaków wymienia się wśród chorób, zaburzeń i powikłań typowych dla dzieci urodzonych przed terminem. Perforacja jelita grubego u wcześniaka jest następstwem groźnego zapalenia jelit, wywołuje u dziecka silny ból i wymaga natychmiastowej interwencji chirurga.
Co łączy pracę, przedwczesny poród i psychikę kobiety? Naukowcy udowodnili, że brak zatrudnienia i przedwczesny poród wpływają negatywnie na samoocenę kobiety. Dlaczego najniższa samoocena występuje u matek skrajnych wcześniaków i matek niezatrudnionych? Jak długo utrzymywać się może taki stan? Czym jest samoocena jawna, a czym utajona?
Retinopatia wcześniacza to bohaterka smutnej statystyki. Jest najczęstszą przyczyną ślepoty u dzieci. Jej istotą jest uszkodzenie siatkówki, które następuje w krótkim czasie po porodzie. Wada ta może mieć różne nasilenie. I to właśnie od stadium zaawansowania retinopatii u wcześniaków zależy, czy dziecko będzie w przyszłości widziało.
Pielęgnacja skóry wcześniaka wymaga szybkiego reagowania, rutynowego sprawdzania pieluszki i starania się, by nie wystąpiły odparzenia u niemowlaka. Skóra noworodka urodzonego przed terminem jest niezwykle delikatna. A wcześniak plus odparzenia równa się duże kłopoty. Co zrobić, by nie wystąpiło pieluszkowe zapalenie skóry u naszego wcześniaka?
Opieka nad noworodkiem-wcześniakiem nie różni się dużo od opieki nad dzieckiem urodzonym w terminie. Pielęgnacja wcześniaka jest taka sama, jak noworodków donoszonych. Karmienie wcześniaka też nie jest tak skomplikowane, jakby się wydawało, a codzienna kąpiel wcześniaka szybko stanie się rutyną. Muszą być jedynie wykonywane z większą starannością. Prezentujemy kilka praktycznych porad, które będą pomocne w opiece nad wcześniakiem. Dowiedz się, jak samodzielnie przewijać, przebierać i myć wcześniaka. Opieka nad noworodkiem-wcześniakiem po porodzie.

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza