Badanie serca u noworodka: na czym polega?
Wada serca u noworodka to ogromne zagrożenie dla jego życia. Szybkie rozpoznanie wady serca u noworodka daje dziecku szansę na wyleczenie i powrót do całkowitej sprawności pod warunkiem. Jak wygląda badanie serca u noworodka i czy jest ono obowiązkowe?
Spis treści
- Badanie serca u noworodka za pomocą pulsoksymetru
- Badanie serca u noworodka: echo serca
- Badanie serca u noworodka: rentgen klatki piersiowej
- Badanie serca u noworodka: EKG spoczynkowe
- Badanie serca u noworodka: tomografia komputerowa serca
- Badanie serca u noworodka: rezonans komputerowy serca
Wiele ostatnimi czasy zmieniło się w opiece neonatologicznej. Do obowiązkowych badań przesiewowych, którym poddaje się noworodki, dołączono badanie serca przy pomocy pulsoksymetru. Dzięki wprowadzeniu tego obowiązku przez Ministerstwo Zdrowia w 2012 roku, Polska stała się drugim krajem w Europie (po Szwajcarii), które wykonuje to badanie każdemu nowo narodzonemu dziecku – nawet temu, które nie zdradza objawów chorób serca. To ogromnie ważna profilaktyka w przypadku ukrytych wad serca, którym początkowo nie towarzyszą żadne niepokojące symptomy (np. sinica lub duszność). Tym samym minimalizuje się ryzyko powikłań i zgonów u dzieci z wrodzonymi wadami serca.
Oprócz badania pulsoksymetrem, prowadzi się również inne ogólne badania, które też mogą pomóc w wykryciu nieprawidłowości z układem krążenia np. badania osłuchowe czy badania krwi. Bardziej zaawansowane badania serca u noworodków przeprowadza się tylko w przypadkach, gdy istnieje podejrzenie choroby.
>> Badania przesiewowe noworodków: co musisz o nich wiedzieć?
Badanie serca u noworodka za pomocą pulsoksymetru
Badanie to jest całkowicie bezpieczne dla dziecka – bezbolesne i krótkie. Na rączkę noworodka (prawą) zakłada się specjalną opaskę podłączoną do aparatury, która mierzy przez skórę poziom nasycenia krwi tlenem. Wynik badania pojawia się już po kilku minutach na ekranie urządzenia. Dobrym wynikiem jest saturacja na poziomie minimum 96%. Jeśli odczyt jest niepokojący dla lekarza, ten kieruje noworodka na bardziej zaawansowane badania serca. Przeprowadzenie badania pulsoksymeterem u nowo narodzonego dziecka pomaga szybko wykryć jakiekolwiek nieprawidłowości związane z układem krążenia.
>> Badania krwi u noworodków. Dlaczego trzeba je wykonywać?
Badanie serca u noworodka: echo serca
Nie jest to obowiązkowe badanie po narodzinach. Badanie echokardiograficzne wykonuje się tylko wtedy, gdy istnieją podejrzenia nieprawidłowości związanych z sercem dziecka. Jest robione jako pierwsze w kolejności ze wszystkich badań serca. Jest nieinwazyjne i bezbolesne. Wskazaniem mogą być rozpoznane wady serca w okresie płodowym (można je wykryć dzięki dokładnemu badaniu USG), ale też nieprawidłowy wynik badania pulsoksymetrycznego lub zaobserwowane niepokojące objawy choroby serca (sinienie, duszności). Echo serca przeprowadza się przy pomocy ultrasonografu. Dzięki badaniu możliwe jest dokładne obejrzenie budowy serca dziecka. Wykryć można wszelkie nieprawidłowości takie jak: przecieki, zwężenia, zastawki czy niedomykalność. Badanie daje obraz przepływu krwi i umożliwia rozpoznanie popularnych wad serca.
>> Badania przesiewowe: jak przebiega ich procedura?
Badanie serca u noworodka: rentgen klatki piersiowej
Prześwietlenie odcinka klatki piersiowej jest ważnym elementem diagnostyki wad serca. Wykonuje się je, gdy istnieją ku temu wskazania. Badanie pozwala na ocenę serca pod względem wielkości i kształtu. Umożliwia również obserwację układu naczyniowego płuc.
Badanie serca u noworodka: EKG spoczynkowe
Badanie to wykonuje się na podstawie wskazań lekarza. Mogą być nimi niepokojące objawy bądź wcześniej wykryte nieprawidłowości podczas poprzednich badań np. RTG. To kolejne badanie bezbolesne i nieinwazyjne. Dziecku przykleja się do ciała (w okolicach klatki piersiowej) elektrody, które podłączone do urządzenia (elektrokardiografu) wysyłają sygnały z pomiaru, na podstawie których urządzenie drukuje wykresy z krzywymi. Badanie określa m. in. rytm serca, miarowość, częstość skurczów czy czas trwania aktywacji komór. EKG umożliwia wykrycie różnych wad serca oraz odchyleń od normy np. niedotlenienia serca lub zapalenia organu.
>> Wrodzone wady serca: ubytek w przegrodzie między komorami czyli VSD >>
Badanie serca u noworodka: tomografia komputerowa serca
Badanie to ze względu na duże oddziaływanie szkodliwego promieniowania rentgenowskiego na organizm dziecka jest wykonywane tylko w wyjątkowych przypadkach. Trudnością jest również utrzymanie dziecka w bezruchu podczas tego badania, dlatego gdy jest konieczne, noworodkom podaje się znieczulenie ogólne oraz kontrast – dla uwidocznienia narządów wewnętrznych. Dziecko poddawane jest naświetleniom w specjalnej tubie, badanie nie jest bolesne, choć dyskomfortowe – nawet dla dorosłego. Badanie jest bardzo dokładne, daje szczegółowy obraz serca i pozwala wykryć nawet niewielkie nieprawidłowości.
>> Na czym polega gazometria krwi u noworodków?
Badanie serca u noworodka: rezonans komputerowy serca
Nie jest to badanie tak dokładne jak tomografia, ale za to bezpieczniejsze, bo dziecko nie jest narażone na szkodliwe promieniowanie. W badaniu wykorzystuje się bezpieczne fale radiowe i magnetyczne. Fale, które docierają do tkanek, wysyłają obraz serca, który można dodatkowo uczynić wyraźniejszym przez podanie dziecku przed badaniem kontrastu. Zwykle badanie rezonansem poprzedza badanie tomografem – oczywiście w przypadku, gdy w obrębie serca występują nie do końca zdiagnozowane nieprawidłowości.Oprócz nieinwazyjnych badań serca, u noworodka czasem wykonuje się też bardzo zaawansowane badania takie jak cewnikowanie jam serca lub biopsja mięśnia sercowego. Te badania wykonuje się tylko wtedy, gdy żadne wcześniejsze badanie nieinwazyjne serca nie dało jasnej diagnozy albo w sytuacjach zagrażających życiu dziecka np. gdy czeka ono na przeszczep organu.
