Wyszłaś za mąż, oczekujesz dziecka, a twoja mama wciąż wydzwania i sprawdza, co u ciebie. Podkreśla, że brakuje jej ciebie i że tęskni.
To, że w momencie wyprowadzki dziecka pojawiać się może przejściowy smutek czy przygnębienie, można uznać za w pełni naturalne. Co więcej, takie problemy pojawiają się tak naprawdę u większości rodziców, którzy stykają się z opuszczeniem mieszkania przez najmłodszego z domowników.
Część opiekunów jednak popada w wyjątkowego rodzaju przygnębienie – nie do końca wiadomo, dlaczego u niektórych tak właśnie się dzieje i pojawia się u nich syndrom pustego gniazda.
Spis treści
- Jakie są objawy syndromu pustego gniazda?
- Dlaczego syndrom pustego gniazda częściej występuje u kobiet?
- Jakie są czynniki ryzyka syndromu pustego gniazda?
- Kiedy syndrom pustego gniazda staje się groźny?
- Jak sobie poradzić z syndromem pustego gniazda?
- Kiedy leczenie syndromu pustego gniazda jest konieczne?
Jakie są objawy syndromu pustego gniazda?
Podstawowymi objawami syndromu pustego gniazda są smutek, żal i poczucie pustki. Trudno się dziwić ich występowaniu – to dość naturalne, że pojawiają się one wtedy, kiedy w domu nagle jest o jedną osobę mniej.
W przypadku syndromu problemy te osiągają jednak dość duże nasilenie. Nie są to jednak jedyne zaburzenia – objawami syndromu pustego gniazda mogą bowiem być także:
- poczucie całkowitej utraty własnej wartości,
- wrażenie, że życie i świat straciły sens,
- poczucie odrzucenia,
- obawy, że dziecko nie poradzi sobie, mieszkając w odosobnieniu od rodziców.
Czytaj również: Jak być dobrym rodzicem? Wywiad z psychologiem Justyną Korzeniewską
My, matki to chodzące wyrzuty sumienia - dlaczego obwiniamy się za wszystko?
Dlaczego syndrom pustego gniazda częściej występuje u kobiet?
Wiadomo za to coś innego – otóż syndrom pustego gniazda w przeważającej mierze spotykany jest u kobiet. Istnieje kilka teorii dotyczących tego, dlaczego to właśnie matki stykają się z takim problemem częściej.
Jedną z nich jest ta, według której to rodzicielki zwykle mają zdecydowanie silniejszą więź z dzieckiem. Inną natomiast teorią, która miałaby tłumaczyć częstsze występowanie syndromu pustego gniazda u kobiet, jest ta, która zakłada, że dzieci wyprowadzają się z domu wtedy, kiedy stykają się one z różnymi innymi ważnymi życiowymi zmianami.
Mowa tutaj przede wszystkim o przekwitaniu, czyli o nadchodzeniu menopauzy – w okresie ją poprzedzającym, przez m.in. zmiany hormonalne, kobieca psychika staje się zdecydowanie bardziej podatna na działanie różnych czynników obciążających i wtedy właśnie ma istnieć zwiększone ryzyko rozwinięcia się syndromu pustego gniazda.
Jakie są czynniki ryzyka syndromu pustego gniazda?
Syndrom może przytrafić się naprawdę każdemu rodzicowi, wyróżnia się jednak pewne czynniki, które zwiększają ryzyko jego wystąpienia.
- Przede wszystkim wymienia się wśród nich bycie rodzicem „na pełen etat”. Osoby, który zajmują się domem i nie mają pracy zawodowej, mogą szczególnie dotkliwie przeżywać moment, kiedy ich pociecha wyfruwa z gniazda.
- Podobnie jest z samotnymi rodzicami – wtedy, kiedy dziecko wychowywane jest przez tylko jednego z rodziców, gdy opuszcza ono w końcu dom, taki rodzic zostaje w końcu całkowicie sam i ma znacznie większe ryzyko syndromu pustego gniazda.
- Możliwość wystąpienia syndromu pustego gniazda mogą nasilać także i różne ciężkie dla psychiki wydarzenia, które nakładają się z momentem wyprowadzki dziecka z domu. Mowa tutaj np. o śmierci jakiejś bliskiej osoby, rozstaniu z partnerem, przeprowadzce czy utracie pracy.
- Podobnie jest z osobami, które nie są szczęśliwe w swoich małżeństwach – one także mają zwiększone ryzyko tego, że wystąpi u nich syndrom pustego gniazda.
Kiedy syndrom pustego gniazda staje się groźny?
Syndrom pustego gniazda nie musi, ale jak najbardziej może być groźny. Jego objawy mogą mieć różne nasilenie, zdarza się jednak tak, że ostatecznie u rodzica rozwijają się nawet zaburzenia depresyjne.
Syndrom może również zwiększyć ryzyko nadużywania różnych substancji (np. alkoholu), istnieje również możliwość, że przez jego wystąpienie w związku rodziców pojawi się zdecydowanie więcej niż wcześniej konfliktów.
Jak sobie poradzić z syndromem pustego gniazda?
Całkowicie zapobiec syndromowi prawdopodobnie się nie da – możliwe by to było chyba tylko dzięki zakazaniu dziecku wyprowadzenia się z domu. Można jednak podjąć pewne działań, które może i nawet nie zredukują możliwości jego pojawienia się, ale sprawią, że gdy syndrom nadejdzie, to jego objawy będą mniej dotkliwe.
- Przede wszystkim warto z wyprzedzeniem poszukać sobie sposobów na spędzanie dodatkowego czasu – zazwyczaj po tym, gdy dziecko opuszcza dom, rodzice mają go zdecydowanie więcej.
- Jest to dobry czas na to, aby podjąć się jakichś aktywności wraz ze swoją połówką – w końcu jest to moment, kiedy małżonkowie znów są wyłącznie dla siebie. Wspólne hobby – jakiś sport czy nawet oglądanie filmów – nie tylko umocni więź pomiędzy nimi, ale i będzie doskonałym sposobem na zapełnienie pustki po dotychczas stale będącym w domu dziecku.
- Korzystne dla łagodzenia objawów syndromu pustego gniazda jest także zajęcie się realizacją swoich potrzeb i planów. Matka, która doświadcza tego problemu, ma przecież w końcu czas na odkładany od dawna wyjazd do sanatorium czy częstsze chodzenie do swoich przyjaciółek.
Z całą pewnością takie aktywności nie są w stanie całkowicie wyeliminować pustki i smutku towarzyszących wyprowadzce ukochanego dziecka, skupienie się jednak w takim momencie nieco bardziej na swoim życiu jest wtedy jednak nie tylko pomocne, ale tak naprawdę wręcz konieczne.
Warto również mieć na uwadze to, że opuszczenie domu owszem – ogranicza w pewien sposób kontakt z potomkiem – nie likwiduje go ono jednak całkowicie. Dzieci odwiedzają przecież swoich rodziców, są telefony czy internet. Możliwości kontaktu jest tak naprawdę wiele i jeżeli tylko więź dziecka z rodzicami jest silna, to kontaktu pomiędzy nimi z pewnością nie zabraknie.
Czytaj również: Kochamy ich, ale potrafią być nieznośni - 20 toksycznych tekstów Babć i Dziadków
Mieszkanie z teściami - jak żyć pod jednym dachem z rodzicami partnera?
Kiedy leczenie syndromu pustego gniazda jest konieczne?
Kiedy osoba z syndromem pustego nie jest w stanie sama poradzić sobie z pojawiającymi się u niej dolegliwościami – wciąż czuje się przytłoczona, zmartwiona i nie umie czerpać z życia radości – wskazane staje się skorzystanie z pomocy specjalistów.
Początkowo można udać się do psychologa: zdarza się, że nawet jedna rozmowa z nim pozwala spojrzeć na problem całkowicie inaczej. Psycholog jest też w stanie ewentualnie wysnuć podejrzenie istnienia u opuszczonego rodzica zaburzeń depresyjnych. Mogą one wymagać farmakoterapii, w sytuacji więc, gdy się pojawią, pacjentowi może zostać zalecone skorzystanie z pomocy psychiatry.
