Mowa ciała to podstawa relacji społecznych, o której rzadko myślimy. Może zwłaszcza w kontekście relacji między dziećmi. Tymczasem trudności z niewerbalną komunikacją (tzw. dyssemia) mogą powodować izolację rówieśniczą, mimo najlepszych intencji...
Jeśli twoje dziecko siada lub staje zbyt blisko innych, nie potrafi utrzymać kontaktu wzrokowego lub jest pomijane w grupie rówieśników - możesz mu pomóc.
Skąd te problemy? Co mówi nauka o dyssemi i izolacji?
Stephen Nowicki, profesor psychologii i autor książki Helping the Child Who Doesn’t Fit In, wprowadza pojęcie dyssemii – czyli trudności w odczytywaniu i stosowaniu mowy niewerbalnej (gesty, mimika, ton głosu, dystans). Tego rodzaju błędy są często nieświadome, a mogą być dla rówieśników sygnałem do „wykluczenia”. Dlaczego mowa niewerbalna jest kluczowa?
- Niewerbalne sygnały wpływają na 55% przekazu emocjonalnego, podczas gdy słowa to tylko 7% (38 % - brzmienie głosu);
- Mimiką, gestami i/lub dystansem dziecko nieświadomie może wywoływać niechęć u innych dzieci;
- Dzieci z dyssemią nie zdają sobie sprawy, że to ich zachowania „nie trafiają” do rozmówców.
Według Nowickiego coraz więcej dzieci ma problemy z taką komunikacją. Powód jest oczywisty: to efekt rosnącego czasu spędzanego przed ekranami i zmniejszonej liczby realnych spotkań twarzą w twarz.
Co możesz zrobić jako rodzic? Praktyczne wskazówki: jak poprawić mowę niewerbalną dziecka
Oto konkretne wsakzówki, które mogą pomóc twojemu dziecku lepiej „czytać” i wysyłać sygnały niewerbalne:
- Zwracaj uwagę na przestrzeń osobistą – ćwicz gest „stop” i pytaj: „Jak daleko od kogoś powinieneś stać, aby nie przeszkadzać?”.
- Bawcie się w odgadywanie emocji – pokazuj różne miny, zadaj pytanie: „Co myślisz, że czuje ta osoba?”.
- Dawaj dobry przykład – mów wprost: „Zobacz, uśmiechnąłem się, żeby pokazać, że jestem szczęśliwy, i lekko się pochyliłem, żeby bliżej.”
- Ćwiczenia z dorosłymi – zaproś do zabawy dziadków czy sąsiadów: obserwujcie, zmieniajcie dystans i ton głosu.
- Pomóż stworzyć przestrzeń z rówieśnikami – zaplanuj spotkania, gdzie dziecko może ćwiczyć kontakt: „Zobacz, że siadanie obok, a nie przed kimś, jest w porządku”.
- Nauka różnych tonów i gestów – bawiąc się w teatrzyk czy pantomimę, dziecko trenuje subtelne sygnały ciałem i głosem.
Każda z tych aktywności rozwija niewerbalne kompetencje, które pomagają dzieciom lepiej się wpasować w grono rówieśników.
