Spis treści
- Jakie są wskazania do wykonania USG brzucha u dziecka?
- Jak przygotować dziecko do USG jamy brzusznej?
- Jak przebiega USG brzucha u dziecka?
- Jakie choroby mogą zostać wykryte podczas USG brzucha u dziecka?
- Czy USG brzucha jest badaniem bezpiecznym?
Ultrasonografia stanowi jedno z dostępnych – obok tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego – badań obrazowych. Bazuje ona na wykorzystaniu ultradźwięków, które są generowane przez aparaty do USG i kiedy natrafiają one na różne obrazowane narządy, odbijają się wtedy od nich, co jest odbierane przez aparaturę i po przeanalizowaniu przez maszynerię umożliwia uwidocznienie badanych struktur na ekranie monitora.
USG jest tak naprawdę jednym z częściej wykonywanych badań obrazowych. Stanowi ono jedno z podstawowych badań przeprowadzanych u ciężarnych, możliwe jest jednak wykonywanie USG nie tylko płodu, ale i wielu różnych narządów – np. tarczycy, nerek czy węzłów chłonnych i stawów. Jednym z częściej wykonywanych badań z tej grupy jest jednak USG jamy brzusznej.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są wskazania do wykonania USG brzucha u dziecka?
- Jak przygotować dziecko do USG jamy brzusznej?
- Jak przebiega USG brzucha u dziecka?
- Jakie choroby mogą zostać wykryte podczas USG brzucha u dziecka?
- Czy USG brzucha jest badaniem bezpiecznym?
Jakie są wskazania do wykonania USG brzucha u dziecka?
Ultrasonografia wykorzystywana jest u osób będących w dowolnym wieku, w tym również i u najmłodszych pacjentów. Badanie USG brzucha u dziecka umożliwia znalezienie przyczyn wielu różnych borykających pociechy objawów – problemami, które sugerować mogą potrzebę przeprowadzenia tego badania, są:
- bóle brzucha (zwłaszcza wtedy, gdy występują one bardzo często i ich podłoże jest niejasne),
- wymioty, biegunki lub zaparcia (tutaj jednak warto podkreślić, że wymioty czy biegunka, które wynikają z infekcji rotawirusowej, niekoniecznie są wskazaniem do USG brzucha u dziecka – badanie obrazowe zleca się raczej wtedy, gdy dziecko ma powtarzające się epizody wymiotów lub biegunki, których przyczyna jest niejasna),
- zauważalne nieprawidłowości dotyczące moczu dziecka (takie jak np. krwiomocz),
- ból w okolicy lędźwiowej,
- krwawienie z przewodu pokarmowego,
- nieprawidłowy przyrost masy ciała,
- trudności w oddawaniu moczu przez dziecko.
Czytaj: Ból brzucha u niemowlaka - od czego dziecko boli brzuch. Przyczyny
Powyższe problemy rodzice są w stanie zaobserwować u swojej pociechy sami, czasami to jednak lekarz – po przeprowadzeniu odpowiednich badań – stwierdza, iż istnieje konieczność wykonania USG jamy brzusznej u dziecka. Wśród nieprawidłowości, które mogą stanowić wskazania do wykonania badania, wymienić można:
- stwierdzenie znacznej ilości leukocytów lub bakterii w moczu, inne przejawy zakażenia układu moczowego (np. pieczenie czy ból towarzyszące oddawaniu moczu),
- wyczuwalne w trakcie badania przedmiotowego powiększenie narządów jamy brzusznej (np. wątroby),
- niedokrwistość o nieznanej etiologii (szczególnie, gdy jej podejrzewaną przyczyną są krwawienia z przewodu pokarmowego),
- przejawy niewydolności nerek, stwierdzone w badaniach laboratoryjnych (np. w postaci podwyższonego poziomu kreatyniny we krwi),
- wysuniecie podejrzenia refluksu pęcherzowo-moczowodowego.
Warto tutaj nadmienić, że tak jak większość badań USG brzucha u dzieci wykonywanych jest w trybie planowym, tak jednak USG jamy brzusznej bywa przeprowadzane w stanach nagłych, przy podejrzeniu urazów narządów jamy brzusznej.
Jak przygotować dziecko do USG jamy brzusznej?
Do uzyskania miarodajnego wyniku badania USG brzucha konieczne jest pewne przygotowanie. Takie wskazane jest przede wszystkim u starszych dzieci, mających powyżej 6 lat. W ich przypadku zalecane jest to, aby na badanie zgłaszały się one na czczo, dodatkowo rodzice powinni na 2-3 dni przed USG ograniczyć (a najlepiej całkowicie wyeliminować) z ich diety pokarmy wzdymające – nadmiar gazów w jelitach może bowiem nawet uniemożliwić przeprowadzenie badania.
Dzieciom należy zwrócić uwagę na to, by przed badaniem nie żuły gumy do żucia. Przed USG dziecko może natomiast pić wodę, co więcej – wskazane jest nawet, aby w momencie badania dziecko miało wypełniony pęcherz moczowy (pozwala to bowiem ocenić jego strukturę).
Czytaj: Rentgen u noworodka – kiedy konieczny jest RTG u malutkiego dziecka
W przypadku dzieci mających poniżej 6 lat, zazwyczaj nie jest zalecane szczególne przygotowywanie ich do badania USG jamy brzusznej. Warto tutaj nadmienić, iż czasami rodzic otrzymuje zalecenie, aby dziecko na badanie zgłosiło się po podaniu środka ułatwiającego wydalanie gazów jelitowych – należy je podawać jednak wyłącznie wtedy, gdy takie postępowanie zostanie zalecone przez lekarza.
W sytuacji, gdy dziecko miało już w swoim życiu wykonywane USG jamy brzusznej, warto zabrać ze sobą na wizytę wyniki poprzednich badań – możliwość porównania wyników jest dla diagnostów bardzo cenna.
Jak przebiega USG brzucha u dziecka?
USG brzucha wykonywane jest u pacjenta, który znajduje się na kozetce lekarskiej. Przed przyłożeniem do ciała dziecka głowicy aparatu na skórę aplikowany jest żel, którego rolą jest polepszenie jakości uzyskiwanego obrazu – lekarz zwykle uprzedza badanego, że żel ten jest dość chłodny. Następnie specjalista po kolei ocenia poszczególne narządy jamy brzusznej – w trakcie USG brzucha u dziecka analizie podlegają takie struktury, jak:
- wątroba,
- drogi żółciowe,
- pęcherzyk żółciowy,
- trzustka,
- śledziona,
- nerki,
- pęcherz moczowy.
Badanie USG brzucha trwa zwykle kilkanaście minut. Nie sposób podać tutaj jednak dokładnego czasu jego trwania, ponieważ zależy to zarówno od doświadczenia badającego, jak i od warunków, w jakich jest przeprowadzane badanie (dłużej może ono trwać chociażby u dzieci otyłych oraz w sytuacji, gdy w jelitach badanego znajdują się duże ilości gazów jelitowych).
Wynik USG brzucha jest dostępny bezpośrednio po przeprowadzeniu badania – jest on dostępny w formie opisu, dodatkowo często dołączone do niego są zdjęcia (printy) obrazujące szczególnie wykryte w trakcie badania nieprawidłowości.
Jakie choroby mogą zostać wykryte podczas USG brzucha u dziecka?
USG nie jest badaniem idealnym – zdecydowanie dokładniejsze od niego są tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny – badanie to umożliwia jednak zdiagnozowanie wielu różnych schorzeń. Wśród problemów, które można rozpoznać właśnie podczas USG brzucha u dziecka, wymienić można:
- wodonercze,
- torbiele nerek,
- kamicę nerkową,
- powiększenie wątroby, śledziony (mogące sygnalizować np. mononukleozę),
- zmiany nowotworowe (takie jak np. guz Wilmsa).
Czy USG brzucha jest badaniem bezpiecznym?
Rodzice dzieci, które muszą przebyć jakieś badania, dość często są mocno zaniepokojeni – ich obawy koncentrują się chociażby wokół tego, czy przeprowadzenie badania związane jest z jakimś ryzykiem dla dziecka. W przypadku USG brzucha nie ma się czego obawiać – badanie jest całkowicie nieinwazyjne i zasadniczo niebolesne (dziecko może się jednak skarżyć się na dyskomfort z powodu tego, iż do pełnego uwidocznienia niektórych narządów lekarz musi je nieco mocniej ucisnąć głowicą ultrasonografu).
