"Natychmiast przeproś...", to mądre słowa? Oto dlaczego nie warto wymuszać przeprosin

Kto choć raz nie powiedział tak do swojego dziecka? Z pewnością nieliczni rodzice mogą z ręką na sercu powiedzieć "nigdy nie wymuszamy przeprosin u naszego dziecka". To typowe zachowanie rodziców, powtarzane z pokolenia na pokolenie. Robimy tak, bo chcemy nauczyć dziecko odpowiednich zachowań, chcemy też naprawić krzywdy wyrządzone przez dziecko i zachowac się grzecznie i kulturalnie. Niestety, nie tędy odpowiednia droga...

Co jest złego w wymuszonych przeprosinach? Tak na prawdę nikomu nie służą. Niezależnie, czy dziecko zrobiło coś złego drugiemu dziecku, czy dorosłemu. Każdy jest w stanie wyczuć, że przeprosiny są nieszczere. "Ofiara" nie poczuje się wtedy lepiej, a może nawet poczuć się gorzej, bo twoje dziecko nie chce przeprosić samo z siebie. 

Z drugiej strony "winowajca" wcale nie zaczyna odczuwać empatii, a jedynie wstyd. Jak więc reagować, gdy dziecko źle się zachowa wobec innych?

Zobacz też: Jak odmawiać maluchowi, by uniknąć histerii? Naucz się robić to w mądry i wychowawczy sposób

Spis treści

1. Dlaczego wymuszanie przeprosin nie jest dobre?
2. Konstruktywne przeprosiny - jakie to?
3. Jak zareagować tuż po złym zachowaniu dziecka?
4. Jak się mądrze zachować, by kształtować w dziecku empatię?

Dlaczego wymuszanie przeprosin nie jest dobre?

Po pierwsze, warto zdać sobie sprawę, że empatia u dzieci rozwija się dopiero między 3, a 5 rokiem życia. Ten proces jest stopniowy, a brak "współczucia", czy "żalu za złe zachowanie" jest typowy dla wczesnego wieku malucha. Dlaczego jeszcze nie dobrze jest wymuszać przeprosiny?

• dziecko czuje się zawstydzone, ale nie koniecznie wstydzi się za swoje zachowanie,
• wymuszanie przeprosin nie uczy empatii,
• może uczyć, że dobre jest udawanie skruchy, 
• nie uczy dobrych nawyków i zmiany zachowania na kolejny raz.

Zobacz: Zamień "nie" na "tak". Oto gotowe zdania, dzięki którym przekonasz małego uparciucha

Konstruktywne przeprosiny - jakie to?

Zarówno dla twojego dziecka, jako "winowajcy", jak i dla "skrzywdzonego", zdecydowanie lepsze będą przemyślane przeprosiny po czasie, niż te natychmiastowe "od niechcenia". Twoje dziecko przemyśli swoje zachowanie i jest szansa, że rzeczywiście poczuje skruchę, a druga strona, będzie wiedziała, że jej uczucia zostały potraktowane naprawdę serio. 

Jak zareagować tuż po złym zachowaniu dziecka?

Dziecko zawsze najlepiej uczy się naśladując dobre zachowania rodzica. Jeśli więc maluch np. sypnie drugiemu dziecku piaskiem w oczy, to ty, jako rodzic, przeproś malucha i jego opiekuna, zainteresuj się, czy nic się nie stało, zaoferuj chusteczkę do przemycia buzi, czy czystą wodę z butelki. Takie zachowanie będzie znacznie bardziej kulturalne, niż nic nie wnoszące pretensje do własnego dziecka i wymuszanie przeprosin. 

Przeczytaj: Wystarczy pół godziny dziennie, by być świetnym rodzicem. Te 3 momenty w ciągu dnia są kluczowe

Jak się mądrze zachować, by kształtować w dziecku empatię?

Zawsze staraj się grać z dzieckiem w jednej drużynie. Nawet jeśli zrobiło coś złego, nie znaczy, że jest złym dzieckiem, czy wyrośnie na złego dorosłego. Potraktuj takie sytuacje jak dobry pretekst do nauki dobrych zachowań. To pomoże dziecku wykształtować odpowiednie nawyki znacznie efektywniej niż kary i upokarzanie przy innych. 

Poczekaj, aż twoje dziecko się uspokoi. Następnie wykorzystaj ten moment, aby pomóc mu zrozumieć, jak czuje się drugie dziecko, czy inna skrzywdzona osoba. Pomóż mu znaleźć sposoby na zadośćuczynienie. Mogą to być przeprosiny lub zrobienie czegoś miłego dla kolegi/ koleżanki/ babci/ dziadka/ cioci/ taty aby mogło naprawić swoje błędy i pokazać, że dostrzega i ceni uczucia osoby, której zrobiło przykrość.

Sprawdź: Wczuj się w sytuację dwulatka. Zakład, że niejeden dorosły wpadłby czasem w histerię?

Natalia Kosznik