Co to jest ożywienie? Definicja animizacji, przykłady użycia

Ożywienie to środek stylistyczny, który stosuje się, by nadać przedmiotom i zjawiskom cechy istot żywych. W jakiej sytuacji używa się animizacji i jak ją rozpoznać w tekście?

Animizacja to słowo, które pochodzi od łacińskiego wyrazu "anima", czyli dusza. 

Spis treści

1. Co to jest animizacja?
2. Kiedy stosuje się animizację?
3. Czym animizacja różni się od personifikacji?
4. Przykłady animizacji w literaturze

Co to jest animizacja?

Animizacja to środek stylistyczny zaliczany do metafor, którego funkcją jest ożywienie. Animizacja pozwala nadać przedmiotom lub zjawiskom cechy istot żywych i w ten sposób zwiększyć dynamikę tekstu. 

Kiedy stosuje się animizację?

Animizację wykorzystuje się przede wszystkim w baśniach, legendach i bajkach, utworach, w których świat przedstawiony ma cechy świata z pogranicza fikcji i rzeczywistości. W takich utworach wiatr może tańczyć czy płakać, a do opisania takiej sytuacji wykorzystuje się właśnie animizację. Metafora ta pozwala ożywić świat przedstawiony i nadać mu baśniowe cechy. 

Czytaj: Co to jest eufemizm? Definicja i przykłady użycia

Czym animizacja różni się od personifikacji?

Personifikacja to odmiana animizacji, która pozwala nadać przedmiotom cechy ludzkie. Przykładem personifikacji będzie np. imbryk, który wygłasza mowę. Warto tutaj rozróżnić jeszcze jeden środek stylistyczny, jakim jest antropomorfizacja. Pozwala ona nadać przedmiotom nieożywionym i ożywionym (np. kamieniom czy drzewom) cechy ludzkie.

Przykłady animizacji w literaturze

Po ożywienie jako środek stylistyczny często sięgają poeci. Przykłady animizacji znajdziemy w utworach wielu polskich autorów, m.in. Adama Mickiewicza. W sonecie "Burza" autor pisał: 

"Wicher z tryumfem zawył, a na mokre góry,

Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu,

Wstąpił geniusz śmierci i szedł do okrętu,

Jak żołniérz, szturmujący w połamane mury"

"Wicher zawył" - to przykład animizacji z tego utworu.

Animizację zobaczymy również m.in. u Krzysztofa Kamila Baczyńskiego:

"Ciepła ciemność na ramionach się oprze,

jest dobrotliwym zwierzęciem milczenia,

ogromna i powolna"

"Ciemność opierająca się na ramionach" - to przykład animizacji w tym tekście.

Czytaj: Co to jest oksymoron? Definicja i przykłady użycia