- Polskie prawo wyznacza jasną dolną granicę wieku dla samodzielności dziecka na drodze
- Rekomendacje pediatrów na świecie wskazują na znacznie późniejszy wiek niż powszechnie sądzą rodzice
- Dojrzałość poznawcza dziecka jest kluczowa dla prawidłowej oceny zagrożeń w ruchu ulicznym
- Psychologowie tłumaczą dlaczego dopiero około 10 roku życia rozwija się umiejętność przewidywania niebezpieczeństw
- Badania naukowe potwierdzają, że bezpieczna i krótka trasa to czynnik ważniejszy niż sam wiek
Samodzielna droga do szkoły: Jaka jest dolna granica wieku według prawa i psychologów?
Decyzja o tym, kiedy pozwolić dziecku na samodzielne chodzenie do szkoły, to jeden z tych momentów, które budzą w rodzicach mieszankę dumy i niepokoju. Zanim jednak wsłuchamy się w naszą intuicję i ocenimy gotowość malucha, warto wiedzieć, co na ten temat mówią polskie przepisy. Kodeks drogowy jasno określa, że:
dziecko do 7. roku życia może poruszać się po drogach publicznych tylko pod opieką osoby, która ma co najmniej 10 lat.
Prawo wyznacza więc dolną granicę wieku, przypominając jednocześnie, że jako rodzice mamy obowiązek zapewnić dziecku bezpieczeństwo, a każda taka decyzja powinna być dobrze przemyślana.
Wielu ekspertów zgadza się, że wiek 7 czy 8 lat to często jeszcze za wcześnie na samodzielne radzenie sobie w ruchu ulicznym. Jak zauważa serwis Bebesymas.com, dzieci w tym wieku wciąż uczą się oceniać potencjalne zagrożenia. Potwierdza to psycholog Sonia Martínez, której opinię przytacza portal Hola.com. Zwraca ona uwagę, że dopiero w wieku około 9-10 lat dzieci osiągają odpowiednią dojrzałość poznawczą (czyli zdolność mózgu do lepszego rozumienia złożonych sytuacji, przewidywania skutków swoich działań i elastycznego reagowania na coś nieoczekiwanego). Naturalna w tym wieku impulsywność i mniejsza ostrożność to czynniki, które warto wziąć pod uwagę dla bezpieczeństwa naszej pociechy.
Ile lat to za mało? Amerykańscy i hiszpańscy pediatrzy podają konkretny wiek
W poszukiwaniu wskazówek rodzice mogą sięgnąć po zalecenia międzynarodowych organizacji. Na przykład Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP), na którą powołują się liczne źródła, sugeruje, że wiek 10 lat to zazwyczaj dobry moment. Uważa się, że dzieci w tym wieku mają już umiejętności niezbędne do bezpiecznego poruszania się po drodze. Nieco bardziej ostrożne jest Hiszpańskie Towarzystwo Pediatryczne, które rekomenduje poczekać do 11. roku życia, podkreślając, by zawsze uwzględniać nie tylko dojrzałość dziecka, ale i otoczenie szkoły, na przykład natężenie ruchu.
Praktyka pokazuje jednak, że życie pisze różne scenariusze. Badania przeprowadzone w Hiszpanii, cytowane przez HuffPost España, wskazują, że dzieci zaczynają tam samodzielnie chodzić do szkoły średnio w wieku 9,5 roku, choć jednocześnie aż 70% dzieci między 8. a 12. rokiem życia nigdy nie porusza się bez opieki. Z kolei jedno z badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii, którego wyniki opublikowano w bazie PubMed Central (PMC), pokazało, że niemal połowa dzieci w wieku 9-10 lat regularnie chodziła do szkoły sama. Te dane pokazują, jak bardzo podejście do samodzielności dzieci może różnić się w zależności od kraju i lokalnych zwyczajów.
Wiek to nie wszystko. Jak sprawdzić, czy twoje dziecko jest naprawdę gotowe iść samo do szkoły?
Sam wiek dziecka jest tylko jedną z wielu wskazówek. Specjaliści są zgodni, że kluczowa jest indywidualna ocena sytuacji. Warto zastanowić się nad dojrzałością emocjonalną i poznawczą dziecka (czyli tym, jak radzi sobie z emocjami i czy rozumie zasady bezpieczeństwa), a także dokładnie przeanalizować trasę do szkoły. Ogromne znaczenie ma również odległość. Potwierdza to badanie z Kalifornii, opublikowane w bazie PMC, które wykazało, że gdy do szkoły było około 800 metrów, 75% dzieci pokonywało tę trasę samodzielnie. Jednak gdy dystans wzrastał do 1,5-2,5 km, odsetek ten spadał do zaledwie 18%. Dlatego dobrym pomysłem jest wspólne przećwiczenie trasy, omówienie trudniejszych miejsc i upewnienie się, że dziecko wie, co robić w nieprzewidzianej sytuacji.
A jak to wygląda w Polsce? Według danych z badania, które objęło Łódź i Konstantynów Łódzki i zostało opublikowane w bazie PMC, tylko co trzecie dziecko samodzielnie dociera do szkoły. Co ciekawe, z tego samego źródła dowiadujemy się, że ponad 87% dzieci w wieku szkolnym w Polsce mieszka w odległości do 3 km od placówki, co stwarza świetne warunki do pieszych wędrówek. Warto pamiętać o korzyściach, jakie płyną z takiej aktywności. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca dzieciom co najmniej 60 minut ruchu dziennie, a samodzielny spacer do szkoły może być fantastycznym sposobem na realizację tych zaleceń. Krok po kroku, w bezpiecznych warunkach, budujemy w dziecku nie tylko zdrowie, ale też bezcenną pewność siebie i poczucie odpowiedzialności.
