Spis treści
- Muzyka a rozwój dziecka: koordynacja półkul
- Gry rytmiczne
- Muzyka a rozwój dziecka: zabawa głosem od kołyski
- Muzyka a rozwój dziecka: dźwięki z każdej strony
Dzieci od małego oswojone z muzyką znacznie rzadziej się kłócą i generalnie uchodzą za bardziej zgodne. Udział w zajęciach muzycznych minimalizuje bowiem poziom zachowań agresywnych. Co więcej, regularna gra na instrumencie wzmaga motywację do nauki oraz sprzyja osiąganiu lepszych wyników, np. w rozwiązywaniu zadań matematycznych. Obcowanie z muzyką sprawia, że dzieci są znacznie bardziej zrównoważone i komunikatywne.
Muzyka a rozwój dziecka: koordynacja półkul
Muzyka pozytywnie wpływa na rozwój mózgu dziecka. Lewa półkula specjalizuje się w funkcjach językowych i procesach werbalnych, takich jak ekspresja i rozumienie mowy, czytanie, pisanie, liczenie; prawa zaś – w zadaniach wymagających analizy cech wzrokowo-przestrzennych bodźca, związanych z orientacją w przestrzeni, rozpoznawaniem skomplikowanych kształtów i figur geometrycznych, twarzy, a także w percepcji muzyki i dźwięków muzycznych.Choć w rozpoznawaniu melodii bierze udział prawa półkula, to jednak za rytm odpowiada lewa. Zatem kiedy gramy na jakimś instrumencie, musimy nauczyć się koordynować obie półkule mózgowe, co jest bardzo korzystne w procesie rozwoju.Toteż mając na uwadze rolę obu półkul mózgowych w przetwarzaniu bodźców dźwiękowych, powinniśmy mieć świadomość, iż kształcenie muzyczne pozytywnie wpływa zarówno na rozwój języka czy osiągnięcie gotowości do czytania, jak i wyniki w przedmiotach ścisłych. Muzyka pomaga też w nauce języka obcego. Śpiewanie piosenek ma np. dobroczynny wpływ na przyswajanie słownictwa, struktur gramatycznych, rozwój sprawności rozumienia ze słuchu, a to bardzo pomaga w komunikowaniu się w języku obcym.
Gry rytmiczne
Oto kilka propozycji zabaw logorytmicznych dla przedszkolaków.
- Taniec liści – dzieci naśladują liście opadające z drzew, poruszając się po pokoju w rytm muzyki. Gdy następuje pauza – listki opadają na ziemię.
- Wróbelki – dzieci-wróbelki fruwają po pokoju. Pauza w muzyce oznacza zaproszenie do wspólnej zabawy. Osoba prowadząca zabawę wystukuje rytm na bębenku, wróbelki liczą dźwięki i powtarzają je – „ćwierkają” tyle razy, ile usłyszały dźwięków.
- Odgłosy wiosny – dzieci stoją swobodnie w różnych miejscach pokoju. Prowadzący zabawę podaje hasła, np. „wiatr”, „żaba”, „bocian”, dzieci zaś ilustrują je za pomocą ruchu i odgłosów (np. wiatr – szszsz...).
- Taniec w kałużach – dzieci podskakują rytmicznie między kałużami – kolorowymi krążkami. Gdy następuje pauza, przeskakują nad kałużą, mówiąc „hop”.
- Rozmowa zegarów – dzieci naśladują rytmiczne odgłosy wydawane przez zegary: tik-tak lub cyk, cyk; pauza oznacza, że zegar się popsuł: trrr...
- Rytmiczne imiona – dzieci wymawiają swoje imiona w określonym, wybranym przez siebie rytmie. Mogą również ten rytm wyklaskać bądź wystukać na bębenku.
Muzyka a rozwój dziecka: zabawa głosem od kołyski
Najnowsze badania potwierdzają, że muzyka pełni ważną rolę w regulowaniu i wyrażaniu emocji nawet u bardzo małych dzieci. Piosenki śpiewane przez opiekunów odzwierciedlają percepcyjne możliwości niemowląt i charakteryzuje je wyższy ton, wolniejszy i bardziej wyolbrzymiony rytm.Niemowlęta najchętniej słuchają kołysanek nuconych do snu przez mamę. Spokojna, łagodna muzyka wpływa na nie uspokajająco. Kojący wpływ wywiera także słuchanie nagrań odgłosów przyrody – śpiewu ptaków czy szumu fal morskich.Starsze dzieci lubią zabawy własnym głosem. Dlatego często podśpiewują sobie samodzielnie ułożone kompozycje. Co więcej, podczas słuchania piosenek kołyszą się w rytm muzyki, powtarzając zasłyszane słowa.
Muzyka a rozwój dziecka: dźwięki z każdej strony
Terapia muzyczna może przyczynić się do pozyskania wglądu we własne stany emocjonalne. Podczas sesji muzykoterapii dzieci są zachęcane m.in. do odzwierciedlania swoich stanów emocjonalnych za pomocą instrumentów. Dodatkowo oddziałuje się także na sfery poznawcze, zachęcając dzieci do uczenia się, np. alfabetu lub tabliczki mnożenia podczas śpiewu. Muzyka zatem przyczynia się nie tylko do stabilizacji emocji, ale również pośrednio oddziałuje na inne wyższe funkcje poznawcze, jak pamięć, motywacja, komunikacja werbalna i pozawerbalna, planowanie czynności. Warto więc zadbać o muzykalność naszej pociechy, chociażby poprzez:
- codzienne słuchanie muzyki klasycznej (zwłaszcza Mozarta, Vivaldiego, Telemanna, Bacha, Beethovena czy Straussa);
- wsłuchiwanie się w dźwięki natury – śpiew ptaków, szum wodospadu, potoku górskiego, fal morskich;
- wspólny śpiew;
- zabawy i ćwiczenia rytmiczno-ruchowe przy muzyce;
- aktywne zajmowanie się muzyką przez najbliższe otoczenie dziecka (gra na jakimś instrumencie, udział w chórze, uczęszczanie na koncerty muzyczne itp.).
