"Nie mogę na niego patrzeć". Brzuch po ciąży to zmora wielu mam. Jak sobie z nią radzą?

Brzuch to część ciała, która w czasie ciąży i połogu znosi najwięcej zmian. Rozstępy, złogi tłuszczu, nadmiar zwisającej skóry, rozejście mięśni to pamiątki po pracy, jaką w tym czasie wykonał, a których trudno się pozbyć. Są jednak sposoby, by poprawić wygląd brzucha po ciąży – warunek jest tylko jeden – trzeba sobie dać na to czas.

Niezadowolenie z wyglądu brzucha po ciąży to często poruszany wątek w mediach społecznościowych. Świeżo upieczone mamy bardzo często narzekają na to, jak wygląda ich brzuch kilka miesięcy po porodzie i szukają wśród innych mam sprawdzonych, skutecznych sposobów na powrót do formy sprzed ciąży. Wśród głosów mam często słyszy się zdanie: „Pokochaj siebie, taka jaką jesteś. Twój brzuch był schronieniem dla drugiego życia przez 9 miesięcy”. Pamiętajmy jednak, że nie każda kobieta chce słyszeć tego typu rady. Nie każda też będzie w stanie zaakceptować zmiany swojego ciała. „Jak ja słyszę lub czytam "pokochać" to coś mnie strzela” – piszą.

Najważniejsze to postępować w zgodzie ze sobą i jeśli czuje się potrzebę zmiany, zadziałać w tym kierunku w sposób bezpieczny i bez wielkiej presji. Wygląd brzucha po ciąży można poprawić zarówno samemu jak i przy pomocy specjalistów. Należy jednak pamiętać, że niezależnie od tego, jakie środki wybierzemy, proces odwracania zmian będzie wymagał czasu – tyle samo ile trwała ciąża, a nawet dłużej.

Spis treści

1. Co dzieje się z brzuchem w ciąży?
2. Jak brzuch po ciąży „dochodzi do siebie”?
3. Najczęstsze problemy z brzuchem po ciąży
4. Zacznij od wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego
5. Ćwiczenia poprawiające wygląd brzucha po ciąży
6. Dieta na płaski brzuch po porodzie
7. Szczotkowanie na sucho – najlepszy domowy patent na brzuch po ciąży
8. Radiofrekwencja mikroigłowa na rozstępy
9. Zabiegi medycyny estetycznej likwidujące problem wiotkiej skóry

Co dzieje się z brzuchem w ciąży?

Brzuch w ciąży, co jest naturalne, znacznie zwiększa swoją objętość. Na przyrost masy ciała i zwiększenie obwodu brzucha w tym czasie wypływa wiele czynników: wielość łożyska, rozmiar macicy, masa ciała dziecka, ilość magazynowanej tkanki tłuszczowej, magazynowanie płynów, genetyka, styl odżywiania, aktywność fizyczna. Obwód brzucha powiększa się u każdej kobiety w indywidualnym tempie w zależności od wymienionych czynników. Od 12. tygodnia ciąży przybywa po ok. 1 cm w obwodzie brzucha na tydzień. W ostatnich 10 tygodniach zaś znacznie przyśpiesza.

Wraz z rozwojem ciąży zwiększa się waga macicy (wynosi ok. kilograma, czyli prawie dwudziestokrotnie więcej niż na samym początku ciąży), objętość macicy (z kilku mililitrów do ok. 5 litrów), wielość łożyska, piersi, objętość płynu owodniowego (nawet do 1000 ml), krwi, płynów komórkowych oraz ilość tkanki tłuszczowej. Nic dziwnego, że nasz brzuch wygląda niczym nadmuchany balon. Skóra się rozciąga się i mogą pojawiać się rozstępy.

Jak brzuch po ciąży „dochodzi do siebie”?

Tuż po porodzie na starcie tracimy kilka kilogramów (średnio ok. 5,5 kg). Na ten wynik składa się masa dziecka łożyska i wód płodowych. W kolejnych dniach tracimy kilka kolejnych kilogramów na skutek magazynowanych w okresie ciąży płynów (około 4 kg). U kobiet cierpiących w ciąży na obrzęki, utrata płynów może być jeszcze większa. Po porodzie dochodzi również do obkurczania macicy, która powoli wraca do swojej wyjściowej wagi ok. 50 g.

Największy ubytek wagi następuje zaraz po porodzie i w okresie połogu. U większości mam w tym czasie można zaobserwować znaczne zmniejszenie się brzuszka oraz nadmiar zwisającej skóry na nim. Nie należy się jednak tym martwić w tym momencie, bo powrót do kondycji ciała sprzed ciąży (dawnej masy, napięcia skóry i mięśni) wymaga czasu. Zdaniem ginekologów wynosi minimum tyle, ile trwała ciąża, a najczęściej do roku od porodu.

Najczęstsze problemy z brzuchem po ciąży

Każda mama może być niezadowolona ze swojego brzucha po ciąży z innego powodu. Najczęściej jednak główne zarzuty padają pod adresem rozstępów, nadmiaru tkanki tłuszczowej, wiotkiej, rozciągniętej skóry (szczególnie nadmiaru skóry poniżej pępka), rozejścia mięśni prostych brzucha i wiotkości mięśni.

„Przed ciążą ważyłam 52 kg, już doszłam do swojej wagi sprzed ciąży, ale nie mogę patrzeć na swój brzuch. Pełno na nim różowych rozstępów do tego skóra jest mega rozciągnięta”.

„Wszędzie udało mi się zrzucić zbędne kilogramy, ale brzuch pozostał taki jakbym była w drugim trymestrze ciąży. Co robić?”.

„Dziewczyny ratujcie – mimo diety, ruchu, mój brzuch cały czas jest wypukły. Czy to rozejście kresy? Jak myślicie?” - piszą świeżo upieczone mamy w grupie rodzicielskiej na Facebooku.

Stopień zniekształcenia brzucha po ciąży można ocenić stosując czterostopniową skalę Pittsburgh Rating Scale (PRS). Ułatwia ona lekarzom i fizjoterapeutom dobór metod leczenia.

Zacznij od wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego

Problem z odstającym brzuchem po ciąży może wiązać się z rozstępem mięśni prostych brzucha (tzw. rozejściem kresy białej). By to sprawdzić należy udać się do specjalisty - fizjoterapeuty uroginekologicznego, który sprawdzi, doszło u nas do rozstępu mięśni prostych brzucha i w razie konieczności zaleci proste ćwiczenia do wykonania w domu.

Sprawdzenia, czy doszło u nas do rozstępu mięśni prostych brzucha, można dokonać samodzielnie – należy położyć się na ziemi, zgiąć lekko kolana, stopy położyć na ziemi i unieść nieco głowę. Będąc w tej pozycji dotykamy mięśni brzucha od mostka do pępka. Jeśli wyczujemy w brzuchu „dziurę”, w którą można włożyć 3-4 palce, możemy podejrzewać rozstęp mięśni prostych brzucha. Oczywiście najlepiej taką diagnozę przeprowadzić pod okiem fizjoterapeuty, który fachowo oceni całą sytuację – nie skupiając się jedynie na „dziurze”, ale przede wszystkim na tym, czy mięśnie brzucha dobrze pracują.

Co więcej weźmie on pod uwagę nie tylko sam mięsień prosty brzucha, ale także wiele struktur sąsiadujących. W łagodnych przypadkach rozejścia kresy wystarczą ćwiczenia przygotowane przez fizjoterapeutę, terapia manualna czy kinesiotaping (wspomagająca metoda polegająca na oklejaniu brzucha specjalnymi plastrami). Bywają jednak sytuacje, że metody te nie wystarczą i konieczna jest operacja.

Ćwiczenia poprawiające wygląd brzucha po ciąży

Do fizjoterapeuty uroginekologicznego warto się udać, nawet jeśli nie podejrzewamy u siebie problemu z mięśniami prostymi brzucha, chociażby po to, by dostać zielone światło na powrót do ćwiczeń po porodzie. To zawsze sprawa niezwykle indywidualna, która między innymi zależy od tego, czy rodziło się naturalnie, czy przez cesarskie cięcie.

W okresie połogu warto jednak darować sobie intensywne treningi. Na powrót do regularnych ćwiczeń będzie jeszcze czas. W tym okresie należy skupić się na łagodnych ćwiczeniach powłok brzusznych i miednicy mniejszej. Wiele mięśni jest jeszcze po ciąży rozciągniętych, przykurczonych i osłabionych. Dodatkowo w organizmie świeżo upieczonej mamy utrzymuje się nadal wyższy poziom relaksyny (hormon ten rozluźnia ścięgna i więzadła), przez co łatwiej o kontuzję. Jeśli jakiekolwiek ćwiczenia w trakcie połogu powodują zmęczenie, ból lub nasilają krwawienie z dróg rodnych, należy je zmienić na inne lub dać sobie więcej czasu na regenerację.

Do większego wysiłku można zazwyczaj wrócić po ok. 2 miesiącach od porodu (choć oczywiście jest to również bardzo indywidualna sprawa). Warto pod okiem fizjoterapeuty wybrać zestaw ćwiczeń, który będzie indywidualnie dobrany do naszych potrzeb: wzmocnienia mięśni brzucha, redukcji tkanki tłuszczowej, poprawy kondycji itp.

Jeśli nie masz możliwości, by skonsultować się ze specjalistą, nie rezygnuj z ruchu – postaw na szybkie spacery, marszobiegi lub jogging. One również dobrze wpłyną na wygląd twojego brzucha i poprawią twoje samopoczucie. Badania wykazały, że ponad połowa kobiet, która po połogu zaczęła regularnie ćwiczyć, wróciła do swojej figury sprzed ciąży w ciągu 6 miesięcy po porodzie.

Potwierdzają to także same mamy w swoich wypowiedziach.

„Jeśli chodzi o samą fałdę na brzuchu, czas zrobi swoje. Nie ćwiczyłam specjalnie, postawiałam tylko na energiczne marsze z wózkiem i brzuch sam spadł w ciągu 5 miesięcy” – podkreśla internautka.

Dieta na płaski brzuch po porodzie

W okresie połogu i karmienia piersią nie powinno się stosować żadnych diet odchudzających. Mama musi dostarczać sobie i dziecku wszystkie cenne składniki pokarmowe, dlatego jej menu musi być zdrowe i przemyślane. Walkę z obwisłym brzuszkiem po ciąży, a odpowiednim żywieniem dla się jednak pogodzić. Przede wszystkim należy zrezygnować ze słodyczy, fast-foodów, smażonych potraw, słodzonych napojów oraz dań ciężkostrawnych. Do swojego codziennego menu należy zaś wprowadzić: chude mięso (gotowane, pieczone lub duszone), warzywa i owoce, pełnoziarniste i razowe produkty zbożowe, ryby, jaja, rośliny strączkowe, sery, mleczne napoje fermentowane, orzechy i dobre oleje roślinne.

Do tego niezwykle ważne jest prawidłowe nawodnienie organizmu – zaleca się picie około 3 litrów płynów (najlepiej wody mineralnej) dziennie. Co ważne posiłków powinny być spożywanie regularnie – najlepiej 5 (3 główne i dwa mniejsze) co 3-4 godziny. W tym miejscu niejedna mama może się zaśmiać, bo jak znaleźć na to czas przy małym dziecku lub większej gromadce dzieci, gdy nawet na toaletę nie ma wolnej chwili. My jednak radzimy spróbować – widoczne na wadze efekty tego wysiłku zachęcą do odpowiedniej organizacji posiłków lub poproszenie kogoś bliskiego o pomoc w kuchni.

Szczotkowanie na sucho – najlepszy domowy patent na brzuch po ciąży

Wśród domowych patentów na poprawę wyglądu brzucha po ciąży w internetowych dyskusjach mam prym zdecydowanie wiedzie szczotkowanie na sucho. Mamy wręcz rozpływają się nad skutecznością takiego masażu.

„Szczotkowanie na sucho przynosi rewelacyjne efekty. Stosowałam regularnie przez pięć tygodni rano i wieczorem. Efekty przeszły moje najśmielsze oczekiwania. Skóry jest jakby mniej, a rozstępy mniej widoczne. Polecam wam mamy” – zachęca na grupie jedna z internautek.

My także postanowiliśmy sprawdzić skuteczność tej metody i poddaliśmy się redakcyjnym testom. Efekt był dla nas miłym zaskoczeniem. To, co pisały mamy na grupie, potwierdziło się i to z nawiązką. Skóra po 6 tygodniach zabiegów – raz dziennie (wieczorem przed kąpielą) znacznie poprawiła swoją kondycję: stała się bardziej jędrna, napięta, wyrównała koloryt, zniknęły z niej drobne przebarwienia i była niezwykle gładka w dotyku. Wystawiony na słońce brzuszek pięknie się opalił, a równa opalenizna jeszcze optycznie go wysmukliła. Choć ciężko czasem się zdyscyplinować do codziennych zabiegów, to z pewnością warto.

Jedyny koszt tego zabiegu to bambusowa szczotka – w okolice brzucha polecamy tę nakładaną na rękę, a nie z długą rączką. Znacznie łatwiej masować nią brzuch kolistymi ruchami. Masujemy do momentu, aż skóra zrobi się czerwona, ale nie dociskamy mocno szczotki, bo można się podrapać. Jedna sesja trwała około 5-7 minut. Efekt widzieliśmy już po 4-5 tygodniach. Kluczem jednak jest regularność – zabieg należy wykonywać codziennie. Po szczotkowaniu (i kąpieli) najlepiej odżywić skórę ujędrniającymi olejkami. Dzięki szczotkowaniu składniki aktywne zawarte w kosmetyku dobrze się wchłoną i spotęgują działanie zabiegu.

Radiofrekwencja mikroigłowa na rozstępy

Dieta, ruch i domowe zabiegi czasem nie wystarczają, by brzuch wrócił do dawnej formy. Bywa też tak, że trudno się zmotywować do długofalowego wysiłku w tym kierunku. Niektórych problemów z brzuchem po ciąży nie da się też rozwiązać własnym sumptem – jak np. nadmiar skóry czy rozstępy. W takich przypadkach warto skorzystać z zabiegów medycyny estetycznej i pod okiem lekarza wybrać indywidualną metodę leczenia.

Na rozstępy, które są najczęściej występującym pociążowym problem natury urodowej, mamy na internetowych grupach polecają sobie radiofrekwencję mikroigłową. O skuteczność tego zabiegu zapytaliśmy dr. Marka Wasiluka* z warszawskiej kliniki L’experta, który od 11 lat zajmuje się tą metodą leczenia rozstępów.

Jak podkreśla nasz ekspert jeszcze do niedawna żadna z metod medycyny estetycznej nie umiała poradzić sobie z rozstępami z powodu tego, że są to zmiany umiejscowione głęboko w skórze (bez względu na to czy są bardziej czy mniej rozległe). Dopiero właśnie radiofrekwencja mikroigłowa okazała się skuteczna. W czym tkwi jej sekret?

- Metoda ta jest tak skuteczna, ponieważ pozwala mocno podgrzać tkankę dokładnie tam, gdzie jest umiejscowiony problem. Głowica urządzenia wyposażona jest w kilkadziesiąt mikroigieł, które podczas zabiegu wbijane są w skórę na określoną przez lekarza głębokość, a następnie płynie po nich w głąb tkanki prąd zmienny, który podgrzewa wewnętrzne struktury skóry. Takie termiczne działanie powoduje obkurczenie włókien kolagenu oraz stymulację do produkcji nowego kolagenu i elastyny. W ten sposób, poprzez umiejętne zasymulowanie resztek tkanki w rozstępie do samoregeneracji, następuje jej odbudowa i zapełnienie ubytku. Rozstęp więc zanika – tłumaczy dr Wasiluk.

Skuteczność zabiegu niewątpliwie jednak zależy od urządzenia, którym jest wykonywany i doświadczenia lekarza. - Urządzenia frakcyjnej rf mikroigłowej są bardzo różnorodne, jedne lepsze, inne gorsze dlatego nie wszystkie nadają się do usuwania rozstępów. Z moich obserwacji wynika, że ok. 90 procent urządzeń dostępnych na rynku, tak naprawdę nie jest przeznaczonych do terapii rozstępów. W związku z czym nie działają na nie w ogóle, bądź działają słabo. Kluczowy jest także indywidualny dobór parametrów zabiegu – podkreśla ekspert.

Efekty terapii widać już kilka tygodni po pierwszym zabiegu, choć zwykle dla jak najlepszych rezultatów trzeba go powtórzyć kilka razy, a w przypadku najtrudniejszych rozstępów nawet kilkanaście razy. Ostateczna liczba cykli jest uzależniona od typu i rozległości ubytków oraz zdolności regeneracyjnych organizmu. Złota zasada w tym przypadku brzmi, że im szybciej zajmiemy się problemem, tym łatwiej go rozwiązać. Zabiegi są wykonywane w odstępach 6 - 8 tygodni. „Skutkiem ubocznym” terapii jest ujędrnienie skóry, co dodatkowo pomaga pozbyć się problemu „pomarszczonej skóry” po ciąży.

Zabiegi medycyny estetycznej likwidujące problem wiotkiej skóry

Obok rozstępów drugim trudnym do pozbycia się problemem ze skórą na brzuchu po ciąży jest jej wiotkość. Mocne naciągnięcie jej przez rosnące dziecko powoduje, że rzadko kiedy jest w stanie potem wrócić do poprzedniej jędrności. Czasami zostaje również jej za duża objętość, jakby nadmiar. Mamy na Facebooku polecają sobie w tym temacie przeróżne zabiegi – ich skomplikowane nazwy jednak niewiele mówią. Różne są także opinie na temat ich skuteczności, dlatego o radę w tym temacie poprosiliśmy naszego eksperta.

Według dr. Marka Wasiluka w takiej sytuacji należy dostosować zabiegi do problemu pacjentki. - Nie da się z góry zaproponować konkretnej terapii. Należy ocenić, z czym mamy do czynienia, jak bardzo wiotka jest skóra, czy występuje również jej nadmiar. W zależności od stopnia nasilenia występujących problemów dobiera się zabiegi i co ważne ich moc, czyli ustawiamy odpowiednie parametry. Z reguły potrzebne jest połączenie kilku metod – podkreśla.

W przypadku wiotkości skóry, która objawia się widocznie gorszą jakością (jakby pomarszczeniem) dr Wasiluk zaleca radiofrekwencję mikroigłową w połączeniu z kwasem polimlekowym, który jest silnym biostymulatorem objętościowym, powodującym mocną odbudowę tkanki (wypełnienie jej, ale w naturalny sposób).

- Efekty synergii podania kwasu polimlekowego, który wywołuje w skórze kontrolowany stan zapalny, wokół którego dochodzi do pobudzenia fibroblastów do syntezy włókien kolagenu, a następnie na tak wystymulowane fibroblasty wykonanie zabiegu radiofrekwencji mikroigłowej daje bardzo dobre efekty – tłumaczy dr. Marek Wasiluk.

Gdy oprócz wiotkości występuje nadmiar skóry, czyli problem jest podwójny, powyższą terapię nasz ekspert radzi dodatkowo wspomóc zastosowaniem lasera frakcyjnego i technologii HIFU. Ich działanie (tak jak radiofrekwencji mikroigłowej) polega na bardzo mocnym podgrzaniu wnętrza skóry. Reakcja termiczna powoduje uruchomienie w organizmie procesów naprawczych, czyli powstawanie w tkance nowego kolagenu i elastyny.

Jak podkreśla na koniec dr Wasiluk - zabiegów medycyny estetycznej, które pozwalają mało lub bezinwazyjnie poprawić wygląd skóry na brzuchu jest wiele. Ich wybór powinien być jednak dokonany nie przez pacjentkę, ale przez specjalistę, który dopasuje terapię do jej potrzeb.

Czytaj również: Zabiegi chirurgii plastycznej poprawiające wygląd piersi i brzucha po ciąży

"Kobiety myślą, że są wartościowe, jeśli są szczupłe". Rozmowa z coachynią ciałoakceptacji

*Dr Marek Wasiluk – specjalista medycyny estetycznej. Właściciel warszawskiej kliniki L’experta (www.lexperta.pl). Autor eksperckiego bloga www.marekwasiluk.pl i książek pt. „Medycyna estetyczna bez tajemnic” oraz „„Młodziej. Anti-age. Jak wyglądać pięknie i naturalnie. Prekursor wielu metod leczenia np. No Stretchmarks na rozstępy. Jako pierwszy i jedyny Polak, ukończył studia MSC in Aesthetic Medicine (studia magisterskie, Medycyna Estetyczna) w szkole Barts and The London School of Medicine and Dentistry na prestiżowym uniwersytecie Queen Mary University of London.”

Aneta Żuchowska